Nhận xét này được Ủy ban Tư pháp nêu tại báo cáo thẩm tra về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2024, một trong những nội dung được Quốc hội thảo luận sáng 26/11.
Theo báo cáo của Chính phủ, năm 2024 các cơ quan điều tra trong lực lượng Công an Nhân dân đã thụ lý điều tra 1.538 vụ án với 3.897 bị can phạm tội về tham nhũng. Đã đề nghị truy tố 856 vụ án với 2.686 bị can. Cơ quan Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã điều tra 23 vụ án với 70 bị can; đề nghị truy tố 11 vụ án với 57 bị can.
Viện kiểm sát Nhân dân các cấp đã thụ lý giải quyết 1.186 vụ với 3.869 bị can, đã giải quyết 1.006 vụ với 3.242 bị can.
Tòa án Nhân dân các cấp đã giải quyết sơ thẩm 1.154 vụ với 3.201 bị cáo về các tội phạm tham nhũng; Đã xét xử 917 vụ với 2.418 bị cáo.
Tổng số việc phải thi hành án hình sự về tham nhũng, kinh tế là 12.877 việc, có điều kiện thi hành 10.944 việc, đã thi hành xong 9.211 việc.
Đánh giá năm 2024, công tác phòng, chống tham nhũng đạt nhiều kết quả quan trọng, song Chính phủ cũng chỉ ra những hạn chế. Như, việc khắc phục những sơ hở, bất cập trong cơ chế, chính sách, pháp luật còn chậm so với yêu cầu thực tiễn đặt ra; Một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng chưa được triển khai thực hiện toàn diện; Tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm, không dám làm chậm được khắc phục; Việc truy bắt đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài còn gặp nhiều khó khăn; Giá trị tài sản phải thu hồi trong các vụ án tham nhũng, tiêu cực còn tồn đọng lớn.
Thẩm tra, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đánh giá, việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn còn hạn chế; còn nhiều trường hợp sau khi cơ quan điều tra khám xét thì mới phát hiện khối tài sản lớn không kê khai, không rõ nguồn gốc.
Tổ chức bộ máy ở một số cơ quan, đơn vị còn nhiều tầng nấc, hoạt động chưa thực sự hiệu quả; một số thủ tục hành chính còn nhiều rào cản, rườm rà. Tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp vẫn chưa được khắc phục triệt để; tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm trong thực thi công vụ vẫn diễn ra.
Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực vẫn còn nghiêm trọng, diễn biến phức tạp, nổi lên là các sai phạm lớn ở một số lĩnh vực như: quy hoạch, xây dựng, năng lượng, đấu thầu, quản lý tài sản công, quản lý, sử dụng đất đai, khai thác tài nguyên, khoáng sản... Tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công vẫn còn diễn ra.
Những sai phạm về tham nhũng, tiêu cực thời gian qua cho thấy có sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của nhiều tập thể, cá nhân, nhất là người đứng đầu trong công tác quản lý nhà nước trong một số lĩnh vực. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực thi quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn chưa được quan tâm đúng mức.
Việc khắc phục tình trạng cán bộ, công chức, viên chức đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, hạn chế về năng lực, sợ sai không dám làm còn chậm. Nhiều tồn tại, hạn chế trong công tác phòng chống tham nhũng là thực trạng đã được nhận diện rõ từ nhiều năm qua nhưng đến nay vẫn chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả.
Chủ nhiệm Lê Thị Nga đề nghị Chính phủ cần tổng kết, đánh giá, nhận diện đầy đủ các hạn chế và nguyên nhân để dự báo đúng tình hình tham nhũng; trên cơ sở đó xác định rõ nguyên nhân chủ yếu và đề ra giải pháp đột phá để phòng, chống hiệu quả.
Tham gia thảo luận. đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đánh giá, công tác phòng chống tham nhũng tiêu cực thời gian đã đạt được những kết quả tích cực ,xử lý tội phạm rất thuyết phục, được nhân dân cả nước đồng tình ủng hộ.
Tài sản tham nhũng được thu hồi có tiến bộ, nhưng chưa đạt mong muốn, nhiều tài sản thất thoát rất là nghiêm trọng, khả năng thu hồi khó khăn, theo nhận xét của đại biểu Hòa.
Tội phạm tham nhũng thường xảy ra ở những nơi công vụ nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực giữa người có quyền với người cần sự “trợ giúp”, cho nên phải có sự vào cuộc của cơ quan chức năng trong thanh tra kiểm toán khách quan trung thực, ông Hòa nêu ý kiến.
Chiều cùng ngày Quốc hội tiếp tục thảo luận về các báo cáo tư pháp.