Theo ông, đâu là những nguyên nhân khiến chỉ số VN-Index liên tục mất các ngưỡng quan trọng trong những phiên giao dịch vừa qua?
Theo tôi, có một số nguyên nhân. Trong những tháng vừa qua, Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tăng một số lãi suất cơ bản, trong đó có lãi suất tái chiết khấu và các lãi suất khác. Điều này khiến cho tâm lý của nhà đầu tư bị ảnh hưởng, bởi họ nghĩ rằng tăng lãi suất làm nền kinh tế Việt Nam rơi vào suy thoái. Thực tế, nền kinh tế Việt Nam không rơi vào suy thoái mà đang tăng trưởng rất tích cực.
Bên cạnh đó, một số diễn biến tiêu cực của thị trường toàn cầu cũng ảnh hưởng tới nhà đầu tư. Chẳng hạn chỉ số Dow Jones (Mỹ) liên tục giảm, mất các mốc quan trọng, khiến nhà đầu tư trong nước, mà chủ yếu là nhà đầu tư cá nhân trở nên lo sợ.
Với tâm lý như vậy, các nhà đầu tư đã phản ứng một cách thái quá, chấp nhận bán cổ phiếu với giá rất thấp, bất chấp những khoản lỗ.
Điều này cứ lặp đi lặp lại, được khuếch đại qua các phương tiện truyền thông/mạng xã hội và các nhà đầu tư càng lo sợ thảm kịch sẽ xảy ra, khiến chỉ số càng sụt giảm nghiêm trọng.
Hiện tại, VN-Index đang có mức định giá thấp ngang năm 2012 – thời điểm thấp nhất trong hơn 1 thập kỷ qua. PE 2022 hiện chỉ khoảng 9x, mức thấp kỷ lục.
 |
Ông Vicente Nguyen, Giám đốc đầu tư AFC Vietnam Fund |
Với kinh nghiệm nhiều năm trên thị trường, theo ông, nhà đầu tư nên làm gì trong giai đoạn khó khăn này?
Vì đã gắn bó nhiều năm với thị trường chứng khoán Việt Nam, nên tôi đã có nhiều lần trải qua giai đoạn thị trường khó khăn. Trong đó có thể kể tới năm 2007, khi chỉ số VN-Index giảm từ 1.100 điểm xuống còn 290 điểm, giảm 75%. Những cú sốc khác của thị trường cũng diễn ra vào giai đoạn 2013-2014; 2018-2019 khi VN-Index tụt dốc khủng khiếp. Cú giảm gần đây nhất chính là khi đại dịch Covid-19 xuất hiện.
Trong những giai đoạn như vậy, theo kinh nghiệm của tôi, điều đầu tiên nhà đầu tư nên làm là củng cố lại các kiến thức đầu tư. Thực tế, nhà đầu tư cần chuẩn bị trước khi tham gia thị trường, bây giờ thì sẽ giống như câu nói “mất bò mới lo làm chuồng”, nhưng cũng không phải đã là quá trễ. Nhà đầu tư có thể xem lại kiến thức của mình về nền tảng để biết nên làm gì.
Thứ hai, theo tôi, thị trường này không nên dùng margin, vì khi cháy tài khoản thì không còn gì để quay lại hết.
Thứ ba là đầu tư vào doanh nghiệp có nền tảng, sẽ không bao giờ thua được hết.
Bối cảnh khó khăn chung của thị trường sẽ tác động tới hiệu suất của các quỹ đầu tư. AFC Vietnam Fund có đang gặp khó và hành động trong thời gian tới sẽ như thế nào?
Cũng tương tự các quỹ khác trên thị trường, AFC Vietnam Fund cũng đang có hiệu suất âm khoảng 16%, so với mức giảm khoảng gần 30% của chỉ số VN-Index.
Trong thời điểm này, chúng tôi cũng xác định tái cơ cấu lại danh mục đầu tư, với định hướng bán đi cổ phiếu có định giá cao hơn so với phần còn lại của thị trường và sẽ đầu tư lại vào cổ phiếu có định giá thấp hơn, hấp dẫn hơn. Ví dụ các cổ phiếu ngân hàng có PB dưới 1x, PE thậm chí chỉ có 3x – 4x.
Đầu tư vào các cổ phiếu hấp dẫn hơn thì khi thị trường tăng trở lại, những cổ phiếu này sẽ có mức tăng mạnh hơn. Đó là kế hoạch của chúng tôi.
Yếu tố nào có thể giúp tháo gỡ khó khăn, hoặc trở thành động lực tăng trưởng của thị trường hiện tại?
Theo quan sát của tôi, dòng tiền đầu cơ trong thị trường đang đứng ngoài khá nhiều, và sẽ chưa quay trở lại trong ngắn hạn.
Nhà đầu tư đang lo lắng rất mông lung, về thị trường Mỹ, thị trường châu Âu, tín hiệu của Fed… Nếu giải thích theo góc nhìn này, thì yếu tố giúp thị trường đi lên là nhà đầu tư có tâm lý lạc quan hơn, khi lạm phát tại châu Âu và Mỹ bắt đầu giảm, các ngân hàng trung ương trên thế giới nâng lãi suất ở mức thấp hơn và tiến tới hạ lãi suất. Đó là yếu tố tác động vào tâm lý lớn và tạo thành động lực cho thị trường. Còn hiện tại, ngay cả khi nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng tốt, doanh nghiệp có lợi nhuận tốt thì thị trường vẫn giảm mạnh.
Đó là với nhà đầu tư cá nhân, với quỹ đầu tư như chúng tôi, mối quan tâm lớn nhất chính là từng doanh nghiệp trong danh mục hoạt động ra sao, nền kinh tế Việt Nam đang trong trạng thái như thế nào…
