Hoạt động thương mại đã tăng vọt từ các trung tâm sản xuất thiết bị điện tử của Đông Nam Á trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024, khi các công ty chuẩn bị cho sự gián đoạn chuỗi cung ứng trong trường hợp ông Trump đắc cử.
Chỉ số vận tải container Thượng Hải (SCFI) theo dõi giá giao ngay đối với các container xuất khẩu từ Thượng Hải và được xem là thước đo hoạt động của khu vực, đã tăng vọt vào tháng 10/2024 và duy trì ở mức cao cho đến tháng 1/2025. Nhưng chỉ số này đã có xu hướng giảm kể từ kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, mà theo truyền thống đánh dấu sự chậm lại trong hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc.
Chỉ số này vẫn giảm trong suốt tháng 2/2025, ngay cả khi Tổng thống Trump đã có động thái áp thuế đối với những đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ là Trung Quốc, Mexico và Canada. Theo công ty tư vấn vận tải biển Linerlytica, giá cước vận tải SCFI đến Bờ Tây Mỹ hiện đã xuống dưới 2.500 USD cho mỗi container 40 feet (FEU) lần đầu tiên kể từ tháng 1/2024.
"Giá cước vận tải vẫn đang có xu hướng giảm theo nhu cầu toàn cầu hiện tại. Năm ngoái, chúng tôi đã chứng kiến nhu cầu cao do tình trạng đẩy mạnh mua hàng", Chaichan Chareonsuk, Chủ tịch Hội đồng vận tải biển quốc gia Thái Lan (TNSC) cho biết.
Trong khi đó, giá cước vận tải giảm đã buộc các hãng vận tải container phải cắt giảm công suất. Hãng tàu MSC đã hủy kế hoạch khởi động lại tuyến dịch vụ Mustang, trong khi các liên minh Premier và Ocean đang tạm dừng các tuyến dịch vụ xuyên Thái Bình Dương mới và một tuyến dịch vụ giữa châu Á và châu Âu.
"Giá cước vận tải vẫn tiếp tục giảm mặc dù các hãng tàu đang tạm dừng hoạt động. Mọi người dường như đều cảnh giác về thuế quan", đại diện của một công ty vận tải biển Singapore cho biết. Tạm dừng hoạt động là khi các hãng tàu hủy các điểm dừng tại cảng hoặc toàn bộ hành trình, làm giảm nguồn cung container và tàu và đẩy giá cước lên cao.
Theo Linerlytica, kế hoạch tăng giá cước của các công ty vận tải biển khó có thể xảy ra vì thuế quan của Tổng thống Trump đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ khiến khối lượng hàng hóa xuyên Thái Bình Dương rất ảm đạm.
"Tác động không phải là ngay lập tức vì các công ty đã tích trữ hàng hoá trước. Tác động có nhiều khả năng sẽ được nhìn thấy vào nửa cuối năm", ông Chaichan Chareonsuk cho biết.
Vận tải biển xuyên Thái Bình Dương thường bắt đầu tăng vào tháng 9, khi các nhà xuất khẩu gửi hàng để bán vào dịp lễ cuối năm.
Một giám đốc tại một trong những công ty vận tải biển lớn nhất Malaysia cho biết, có khả năng sẽ có sự gia tăng đột biến về giá cước vào nửa cuối năm khi khối lượng hàng xuất khẩu từ Đông Nam Á tăng lên như một trung tâm sản xuất thay thế cho Trung Quốc. "Năm nay là một năm bất ổn mới đối với ngành vận tải biển và họ sẽ hoan nghênh điều này vì sự bất ổn dẫn đến giá cước cao hơn", ông cho biết.
Mặt khác, với việc một số quốc gia Đông Nam Á có thặng dư thương mại cao với Mỹ, điều này đang khiến các chính phủ cảnh giác trước mối đe dọa áp thuế toàn bộ đối với tất cả hàng xuất khẩu sang Mỹ của Tổng thống Trump.
Ông Chaichan cảnh báo rằng, bất kỳ hành động nào trong tương lai của Mỹ đối với các hãng tàu Trung Quốc sẽ đẩy giá cước vận tải lên cao. "Trong tương lai, chúng ta cũng nên theo dõi xem liệu Mỹ có phản ứng lại bằng các biện pháp hàng hải hay không", ông cho biết.