Trong một động thái được báo trước mà thị trường đã kỳ vọng trong nhiều tuần qua, ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất thêm 75 điểm cơ bản và đưa lãi suất mục tiêu lên 3,75% - 4%, mức cao nhất kể từ tháng 1/2008. Đây cũng tiếp tục là tốc độ thắt chặt chính sách tiền tệ mạnh mẽ nhất kể từ đầu những năm 1980.
Cùng với việc dự đoán việc tăng lãi suất, các thị trường cũng đang tìm kiếm những quan điểm từ các nhà hoạch định chính sách trong việc chỉ ra rằng đây có thể là động thái tăng lãi suất 75 điểm cơ bản cuối cùng trong chu kỳ này.
Fed cho biết “sẽ tính đến ảnh hưởng luỹ kế của việc thắt chặt chính sách tiền tệ, những điểm mà chính sách tiền tệ ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế và lạm phát, cũng như phát triển kinh tế và tài chính”.
Các nhà kinh tế đang hy vọng đây là "bước đi" được nói đến nhiều trong chính sách có thể khiến lãi suất tăng thêm 50 điểm cơ bản tại cuộc họp tháng 12 và sau đó là một vài lần tăng nhỏ hơn vào năm 2023.
Những thay đổi trong đường lối chính sách
"Ủy ban dự đoán rằng sự gia tăng liên tục trong phạm vi lãi suất mục tiêu sẽ là phù hợp để đạt được lập trường của chính sách tiền tệ đủ hạn chế và đưa lạm phát trở lại 2% theo thời gian", tuyên bố của Uỷ ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) sau cuộc họp cho biết.
Mặt khác, Chủ tịch Fed Jerome Powell cũng bác bỏ ý kiến cho rằng Fed có thể sẽ sớm tạm dừng tăng lãi suất mặc dù ông cho biết đang mong đợi một cuộc thảo luận trong một hoặc hai cuộc họp tiếp theo về việc làm chậm tốc độ thắt chặt.
“Chúng tôi vẫn có một số cách để đi và dữ liệu kể từ cuộc họp gần nhất của chúng tôi cho thấy rằng mức lãi suất cuối cùng sẽ cao hơn dự kiến trước đây”, ông cho biết.
Tuy nhiên, ông Powell vẫn lặp lại ý tưởng rằng có thể sẽ đến lúc phải làm chậm tốc độ tăng lãi suất. “Vì vậy, thời điểm đó đang đến, và nó có thể đến ngay sau cuộc họp tiếp theo hoặc cuộc họp sau đó”, ông cho biết.
Con đường hạ cánh mềm thu hẹp
Chủ tịch Fed Jerome Powell cũng tỏ ra bi quan về tương lai. Ông lưu ý rằng, "lãi suất cuối cùng" hoặc thời điểm Fed ngừng tăng lãi suất sẽ cao hơn so với mức dự đoán tại cuộc họp tháng 9. Với mức lãi suất cao hơn cũng có khả năng Fed sẽ không thể đạt được “hạ cánh mềm” mà ông Powell đã nói trong quá khứ.
“Chính sách cần phải hạn chế hơn và điều đó thu hẹp con đường dẫn đến một hạ cánh mềm”, ông Powell cho biết.
Cùng với sự điều chỉnh trong tuyên bố, FOMC một lần nữa phân loại tăng trưởng trong chi tiêu và sản xuất là “khiêm tốn” và lưu ý rằng “mức tăng việc làm đã tăng mạnh trong những tháng gần đây” trong khi lạm phát “tăng”. Tuyên bố cũng nhắc lại ngôn ngữ rằng ủy ban "rất chú ý đến rủi ro lạm phát."
Có những lo ngại đang gia tăng rằng Fed với nỗ lực giảm chi phí sinh hoạt cũng sẽ kéo nền kinh tế rơi vào suy thoái. Ông Powell cho biết vẫn nhìn thấy con đường dẫn đến một "hạ cánh mềm", trong đó không có sự suy giảm nghiêm trọng, nhưng nền kinh tế Mỹ trong năm nay hầu như không tăng trưởng ngay cả khi tác động đầy đủ từ việc tăng lãi suất vẫn chưa phát huy tác dụng.
Đồng thời, thước đo lạm phát ưa thích của Fed cho thấy chi phí sinh hoạt đã tăng 6,2% trong tháng 9 so với cùng kỳ năm trước và lạm phát không bao gồm chi phí thực phẩm và năng lượng cũng tăng 5,1%. GDP giảm trong cả hai quý đầu năm và đáp ứng định nghĩa chung của suy thoái, mặc dù tăng trưởng đã tăng trở lại lên 2,6% trong quý ba phần lớn do xuất khẩu tăng bất thường. Đồng thời, nhu cầu nhà ở đã giảm xuống khi lãi suất thế chấp 30 năm đã tăng vọt lên 7% trong những ngày gần đây.
Tại Phố Wall, các thị trường dự đoán rằng Fed có thể sớm bắt đầu giảm bớt tốc độ tăng lãi suất khi lo lắng về tác động dài hạn của lãi suất cao hơn gia tăng.
Chỉ số Dow Jones đã tăng hơn 13% trong tháng 10, một phần do mùa báo cáo lợi nhuận không tệ như người ta lo ngại mà còn do ngày càng có nhiều hy vọng về việc điều chỉnh lại chính sách của Fed. Lợi suất trái phiếu kho bạc cũng đã giảm xuống mức cao nhất kể từ những ngày đầu của cuộc khủng hoảng tài chính, mặc dù chúng vẫn ở mức cao.
Có rất ít kỳ vọng rằng việc tăng lãi suất sẽ sớm dừng lại bất cứ lúc nào, vì vậy dự đoán chỉ là tốc độ chậm hơn. Thị trường tương lai đang định giá cơ hội gần như Fed sẽ tăng lãi suất 50 điểm cơ bản trong tháng 12 thay vì một mức tăng 75 điểm cơ bản khác.
Thị trường cũng dự đoán lãi suất cho vay sẽ đạt gần 5% trước khi việc tăng lãi suất chấm dứt.
