Đây là sáng kiến lập pháp đầu tiên thuộc Chiến lược Liên minh tiết kiệm và đầu tư (SIU), phản ánh quyết tâm của EC trong việc thúc đẩy phát triển thị trường vốn nội khối.
Chứng khoán hóa là quá trình mà các ngân hàng và tổ chức tài chính gộp các khoản vay, nợ thành một sản phẩm tài chính có thể giao dịch, từ đó giải phóng nguồn vốn để cấp thêm tín dụng cho doanh nghiệp và hộ gia đình, đồng thời phân tán rủi ro ra ngoài hệ thống ngân hàng.
Khung pháp lý hiện hành được áp dụng từ năm 2019, bao gồm các quy định nghiêm ngặt về minh bạch, thẩm định và bảo vệ nhà đầu tư. Tuy nhiên, sau sáu năm triển khai, một số quy định đã bộc lộ điểm nghẽn, cản trở sự phát triển của thị trường.
Trên cơ sở đó, EC đề xuất sửa đổi có trọng điểm đối với Quy định về Chứng khoán hóa và Quy định về Yêu cầu vốn (CRR). Các điều chỉnh này nhằm giảm gánh nặng chi phí, đơn giản hóa thủ tục thẩm định và tăng tính linh hoạt cho các nhà phát hành, nhà đầu tư trong hoạt động chứng khoán hóa. Đồng thời, khung quản lý thận trọng đối với ngân hàng cũng sẽ được điều chỉnh theo hướng phản ánh rủi ro thực chất hơn, thay vì áp dụng cứng nhắc.
Các đề xuất sẽ được trình lên Nghị viện và Hội đồng châu Âu để xem xét, thảo luận và phê duyệt.
Cùng với hai quy định nêu trên, EC cũng công bố dự thảo sửa đổi Quy định được ủy quyền về Tỷ lệ bao phủ thanh khoản (LCR), nhằm tháo gỡ các mâu thuẫn hiện tại, giúp chứng khoán hóa đủ điều kiện đưa vào danh mục tài sản thanh khoản của ngân hàng. Dự thảo đã được đưa ra lấy ý kiến công khai trong vòng bốn tuần.
Trong thời gian tới, EC dự kiến tiếp tục công bố dự thảo sửa đổi Quy định Solvency II đối với lĩnh vực bảo hiểm. Mục tiêu là giảm chi phí tuân thủ không cần thiết và khuyến khích các công ty bảo hiểm đầu tư vào chứng khoán hóa một cách an toàn và hiệu quả.
Tuyên bố của Eurogroup ngày 11/3/2024 đã đề nghị EC đánh giá toàn diện các yếu tố cung - cầu đang kìm hãm sự phát triển của thị trường chứng khoán hóa tại EU, từ các quy định thận trọng, minh bạch, đến các chuẩn mực kỹ thuật liên quan. Hội đồng châu Âu cũng nhiều lần nhấn mạnh cần sớm tái khởi động thị trường này, xem đây là đòn bẩy quan trọng trong tiến trình xây dựng Liên minh Thị trường Vốn.
Khuyến nghị về việc đẩy mạnh chứng khoán hóa cũng xuất hiện trong các báo cáo gần đây của ông Enrico Letta và ông Mario Draghi, hai cựu Thủ tướng và nhà hoạch định chính sách kinh tế hàng đầu châu Âu. Các chuyên gia nhận định, đây là công cụ hữu hiệu giúp tăng khả năng cho vay của ngân hàng, phát triển thị trường vốn sâu rộng và nâng cao sức cạnh tranh kinh tế của toàn khối.
Chủ tịch EC Ursula von der Leyen từng nhiều lần khẳng định, thúc đẩy thị trường vốn, bao gồm cả cải cách chứng khoán hóa, là một trong những trọng tâm ưu tiên nhiệm kỳ. Quan điểm này tiếp tục được thể hiện rõ trong thư giao nhiệm vụ cho các ủy viên phụ trách lĩnh vực tài chính và đầu tư của EC.