Áp lực lạm phát gia tăng
UOB đưa ra nhận định rằng, dữ liệu CPI mới nhất cho thấy, áp lực lạm phát có thể được kiểm soát vì tác động chính liên quan đến giá năng lượng trong khi giá thực phẩm vẫn được kiểm soát ở mức tốt.
Tuy nhiên, rủi ro gia tăng lạm phát là đáng kể do giá năng lượng vẫn đang tiếp tục tăng nhanh và điều này sẽ tác động sang các thành phần còn lại của nền kinh tế.
Lạm phát tổng thể trong tháng 6/2022 tăng 3,4% so với cùng kỳ, từ 2,8% trong tháng 5, vẫn thấp hơn so với mức mục tiêu 4% của NHNN. Lạm phát cơ bản trong tháng 6 (loại trừ tăng giá thực phẩm và năng lượng) tăng 2% so với cùng kỳ, so với mức 1,6% trong tháng 5.
Giống như những tháng trước, giá vận tải trong tháng 6 tăng 21,4% so với cùng kỳ, tiếp nối đà tăng 18,4% trong tháng 5. Trong khi giá thực phẩm trong tháng 6 tăng 2,34 % so với cùng kỳ năm trước, cao gần gấp đôi so với mức 1,3% trong tháng.
Bên cạnh lạm phát thì tăng trưởng tín dụng cao, áp lực lên lãi suất càng lớn. Theo số liệu báo cáo của Tổng cục Thống kê (GSO), tính đến thời điểm 20/6, tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế đạt 8,51%, cao hơn nhiều so với mức 5,47% cùng kỳ năm trước.
Mức tăng trưởng tín dụng gấp đôi so với mức tăng trưởng huy động trong nửa đầu năm là một trong những nguyên nhân gây áp lực lên lãi suất tiền gửi.
Để tăng huy động, các ngân hàng phải nâng lãi suất tiền gửi, từ đó khiến chi phí đầu vào tăng và kéo theo lãi suất đầu ra khó giảm.
Trong bối cảnh vẫn còn những bất ổn như trên và mặc dù nền kinh tế trong nước đang phát triển ngày một mạnh mẽ hơn, UOB cho rằng, NHNN có thể tiếp tục giữ ổn định lãi suất chính sách hiện tại để hỗ trợ nỗ lực phục hồi kinh tế, đặc biệt là khi lạm phát vẫn được kiểm soát trong phạm vi mục tiêu.
Do đó, UOB kỳ vọng lãi suất tái cấp vốn hiện tại ở mức 4,0% và lãi suất tái chiết khấu là 2,5% sẽ được duy trì ở mức thấp kỷ lục này cho đến ít nhất là cuối năm 2022.
Tuy nhiên, với động thái quyết liệt hơn trong việc thắt chặt tiền tệ từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), UOB dự đoán NHNN sẽ có thể khởi đầu chu kỳ tăng lãi suất từ quý II/2023 hoặc sớm hơn, nếu đà tăng trưởng vẫn tiếp tục duy trì và các rủi ro bên ngoài giảm bớt.
Trong khi đó, Công ty Chứng khoán VNDirect đưa ra đánh giá, lãi suất tiết kiệm có chiều hướng gia tăng tác động lên chi phí của ngân hàng, nhất là khi nhu cầu tín dụng và đầu tư tăng lên. Tuy nhiên, trước áp lực lạm phát trong nước, lãi suất tiền gửi khó giảm xuống.
Với việc Fed đẩy nhanh lộ trình tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát, VNDirect cho rằng, dư địa để NHNN duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng đang ngày một thu hẹp. Tuy vậy, NHNN sẽ nỗ lực duy trì chính sách tiền tệ “phù hợp”, chưa vội thắt chặt chính sách ngay để hỗ trợ nền kinh tế phục hồi và ổn định thị trường, vì 3 lý do.
Thứ nhất, mặc dù áp lực lạm phát trong nước dự kiến sẽ gia tăng trong những tháng tới, nhưng chỉ số giá tiêu dùng bình quân nửa đầu năm 2022 dự báo ở mức 2,5% so với cùng kỳ, vẫn thấp hơn nhiều so với mục tiêu của Chính phủ là 4% so với cùng kỳ.
Thứ hai, nhu cầu trong nước vẫn yếu và chưa phục hồi hoàn toàn về mức trước đại dịch.
Thứ ba, NHNN vẫn ưu tiên mục tiêu duy trì lãi suất cho vay thấp để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi.
''Đối với lãi suất điều hành, nếu có đợt tăng nào trong năm nay thì khả năng cao sẽ diễn ra vào quý IV/2022 và mức tăng (nếu có) sẽ hạn chế, khoảng 0,25-0,5%", VnDirect nhận định.
Trong khi đó, Công ty Chứng khoán ACB (ACBS) cho rằng, NHNN có thể sẽ điều chỉnh tăng lãi suất tối đa 50 điểm phần trăm (+0,5%). Ngoài ra, bất chấp việc Fed tăng lãi suất, VND nói chung (trong hệ thống ngân hàng và thị trường tự do) sẽ giữ giá và ổn định từ đây tới cuối năm 2022 nhờ việc lạm phát vẫn thấp và được kiểm soát dưới 4%.
Đồng quan điểm, theo nhóm nghiên cứu tại HSBC, NHNN có thể phải tăng lãi suất điều hành thêm 0,5 điểm phần trăm trong quý III/2022, trước khi tăng lãi suất ba lần (mỗi lần 0,25 điểm phần trăm) trong năm 2023.
Tương tự, MBKE cũng có nhận định như vậy, nhưng cho rằng, viễn cảnh này có thể diễn ra vào các tháng cuối năm 2022, nhằm đưa lãi suất tái cấp vốn lên 4,5%.
NHNN giữ lãi suất điều hành?
Theo TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, chính sách tiền tệ của Việt Nam sẽ có những ảnh hưởng nhất định, khi 2 năm qua, NHNN đã duy trì chính sách nới lỏng. Dù vậy, cũng có những đánh giá tin rằng, NHNN sẽ tiếp tục duy trì chính sách này ít nhất cho đến hết năm nay.
Tuy nhiên, ông Lực cho rằng, lạm phát Việt Nam đang gia tăng, NHNN đang rơi vào thế khó. NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại phấn đấu giảm lãi suất để hỗ trợ phục hồi kinh tế. Nếu lạm phát tăng cao thì mặt bằng lãi suất khó tiếp tục duy trì được ở mức thấp như hiện nay.
Trước nhận định của giới phân tích như trên, ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc thường trực NHNN khẳng định, NHNN sẽ tiếp tục kiên định mục tiêu điều hành linh hoạt kiểm soát lạm phát góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.
Ông Tú cho biết, NHNN tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối, đồng thời sẵn sàng cung ứng đủ nguồn vốn cho quá trình phục hồi và phát triển kinh tế.
Theo đó, NHNN điều hành nghiệp vụ thị trường mở chủ động, linh hoạt nhằm đảm bảo thanh khoản cho các tổ chức tín dụng (TCTD), góp phần ổn định thị trường tiền tệ.
Về điều hành lãi suất, NHNN tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành mặc dù chịu áp lực từ xu hướng nới lỏng tiền tệ, tăng lãi suất trên toàn cầu, nhằm tạo điều kiện để TCTD tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp, qua đó có điều kiện giảm lãi suất cho vay hỗ trợ khách hàng phục hồi sản xuất - kinh doanh.