“Khoảng trắng” về tổng mức đầu tư
Theo thông tin của Báo Đầu tư, Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa có Công văn số 5362/BKHĐT-KTĐN gửi UBND TP. Hà Nội có ý kiến thẩm định về Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Dự án hỗ trợ kỹ thuật “Chuẩn bị Dự án đầu tư tuyến đường sắt đô thị số 3, đoạn ga Hà Nội đến Hoàng Mai (metro số 3) và Hỗ trợ nghiên cứu xây dựng hệ thống giao thông đô thị tích hợp cho dự án đường sắt”.
Đây là dự án hỗ trợ kỹ thuật dự kiến sử dụng vốn không hoàn lại của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Liên minh châu Âu (EU), bao gồm 4 hợp phần, có vai trò quan trọng trong việc cung cấp những thông tin cần thiết trước khi chính thức khởi động đầu tư tuyến metro số 3 dài 8,7 km, đi ngầm toàn bộ từ ga Hà Nội đến sát trạm bơm Yên Sở (Hoàng Mai).
Tuy nhiên, hồ sơ trình phê duyệt Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Dự án hỗ trợ kỹ thuật “Chuẩn bị Dự án đầu tư tuyến metro số 3, đoạn ga Hà Nội đến Hoàng Mai và Hỗ trợ nghiên cứu xây dựng hệ thống giao thông đô thị tích hợp cho dự án đường sắt” lại thiếu nhiều thông tin quan trọng.
Tại công văn nêu trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị UBND TP. Hà Nội bổ sung tờ trình đề nghị cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư dự án; báo cáo kết quả thẩm định nội bộ theo quy định tại Nghị định số 56/2020/NĐ-CP ngày 25/5/2020 về quản lý và sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài vào hồ sơ trình phê duyệt Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư.
Tuy nhiên, sự thiếu hụt quan trọng nhất trong Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Dự án hỗ trợ kỹ thuật này là việc UBND TP. Hà Nội chưa nêu rõ tổng mức đầu tư và cơ sở tính toán tổng mức đầu tư sơ bộ; chưa xác định cơ chế tài chính trong nước cũng như khả năng cân đối của UBND TP. Hà Nội đối với nguồn vốn nước ngoài, vốn đối ứng cho Dự án. Trong khi đó, đây là thông tin quan trọng bậc nhất để cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư.
Liên quan Hợp phần 4 - Hỗ trợ xây dựng hệ thống giao thông tích hợp cho dự án đường sắt đô thị, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị UBND TP. Hà Nội làm rõ nội dung, hoạt động của hợp phần này, trong đó, cần đặc biệt làm rõ việc xây dựng khung kỹ thuật cho các dự án đường sắt đô thị, bởi Chính phủ đang giao Bộ Xây dựng phối hợp với các bộ quản lý chuyên ngành ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật đối với các công trình.
“Để đảm bảo tính thống nhất khung tiêu chuẩn kỹ thuật cho các tuyến metro Hà Nội, UBND TP. Hà Nội cần trao đổi với Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) để không trùng lắp với các nội dung đang được 2 bộ triển khai”, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khuyến nghị.
Cần phải nói thêm, trên địa bàn TP. Hà Nội đang triển khai nhiều tuyến đường sắt đô thị (tuyến Cát Linh - Hà Đông sử dụng vốn Trung Quốc; tuyến Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo sử dụng vốn vay Nhật Bản; tuyến Nhổn - ga Hà Nội sử dụng vốn vay ODA của Chính phủ Pháp). Các tuyến metro này đang áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật riêng theo công nghệ của từng nhà tài trợ, chưa mang tính kết nối, liên thông giữa các tuyến, dẫn tới những khó khăn rất lớn cho đơn vị khai thác vận hành sau này.
Kiến nghị tách dự án
Không chỉ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong báo cáo góp ý về Dự án hỗ trợ kỹ thuật “Chuẩn bị Dự án đầu tư tuyến metro số 3, đoạn ga Hà Nội đến Hoàng Mai và Hỗ trợ nghiên cứu xây dựng hệ thống giao thông đô thị tích hợp cho dự án đường sắt”, Bộ GTVT cũng đưa ra một loạt kiến nghị với chủ dự án.
Cụ thể, tại Công văn số 4620/BGTVT-KHĐT, Bộ GTVT cho biết, Dự án hỗ trợ kỹ thuật liên quan đến 2 nội dung chính: Hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án và hỗ trợ xây dựng hệ thống giao thông đô thị tích hợp cho các dự án metro. Do tiến độ, nhiệm vụ thực hiện 2 nội dung này cơ bản độc lập, nên Bộ GTVT đề nghị UBND TP. Hà Nội cân nhắc tách thành 2 dự án hỗ trợ kỹ thuật để vận hành độc lập, không ảnh hưởng đến tiến độ của nhau.
Bên cạnh đó, hỗ trợ kỹ thuật chuẩn bị đầu tư tuyến metro số 3, đoạn ga Hà Nội đến Hoàng Mai sẽ thực hiện cho đến khi Dự án đầu tư xây dựng tuyến metro số 3 hoàn thành trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư, nhưng tiến độ dự kiến của Dự án hỗ trợ kỹ thuật là từ năm 2021 đến 2023. Đối với nội dung này, Bộ GTVT đề nghị UBND TP. Hà Nội rà soát trình tự thủ tục thực hiện cũng như các mốc tiến độ đảm bảo tính khả thi.
Theo ông Nguyễn Ngọc Đông, Thứ trưởng Bộ GTVT, tuyến metro số 3 TP. Hà Nội (Nhổn - ga Hà Nội - Hoàng Mai) nằm trong quy hoạch GTVT Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Hiện nay, đoạn Nhổn - ga Hà Nội, dài 12,5 km, đang được đầu tư xây dựng, dự kiến hoàn thành vào năm 2023, nên cần sớm triển khai nghiên cứu đoạn từ ga Hà Nội đến Hoàng Mai, nối khu vực phía Tây qua trung tâm thành phố với khu vực phía Nam.
“Trong bối cảnh nguồn lực trong nước khó khăn, việc huy động các nguồn vốn, nhất là nguồn viện trợ không hoàn lại của các nhà tài trợ quốc tế để nghiên cứu chuẩn bị đầu tư là phù hợp”, ông Đông đánh giá.
Dự án metro số 3, đoạn ga Hà Nội - Hoàng Mai có chiều dài 8,7 km, đi ngầm toàn bộ theo hành lang Trần Hưng Đạo - Trần Thánh Tông - Kim Ngưu - Nguyễn Tam Trinh.
Tổng mức đầu tư của Dự án là 1.752,78 triệu USD, tương đương 40.577 tỷ đồng. Trong đó, vốn vay các nhà tài trợ nước ngoài là 1.478,68 triệu USD, tương đương 34.231 tỷ đồng. Phần còn lại là vốn đối ứng, trị giá 6.346 tỷ đồng, tương đương 274,1 triệu USD từ nguồn ngân sách TP. Hà Nội.
