Theo đề xuất, các dự án bắt buộc phải công bố thông tin cụ thể về pháp lý, quy hoạch trước khi mở bán
Theo đề xuất của Bộ Xây dựng - cơ quan soạn thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản, trước khi ký hợp đồng đặt cọc hoặc bán, cho thuê bất động sản, doanh nghiệp phải công khai đầy đủ, trung thực và chính xác thông tin của dự án tại hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản của địa phương nơi có dự án.
Đồng thời, chủ đầu tư cũng phải tự công bố thông tin trên trang thông tin điện tử của doanh nghiệp - tương tự quy định hiện hành.
Dự thảo mới cũng quy định chi tiết những nội dung mà doanh nghiệp phải công bố như quy hoạch chi tiết 1/500 hoặc quy hoạch tổng mặt bằng của dự án, thông báo kết quả thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng đã được cơ quan quản lý phê duyệt; văn bản chấp thuận cấp bảo lãnh của ngân hàng; văn bản của chủ đầu tư xác định rõ việc có hoặc không có thế chấp đối với nhà ở, công trình xây dựng, phần diện tích sàn xây dựng trong công trình xây dựng, quyền sử dụng đất, dự án bất động sản đưa vào kinh doanh; văn bản xác nhận hoặc hóa đơn (phiếu thu) của cơ quan thuế, kho bạc nhà nước thể hiện việc chủ đầu tư dự án đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích đất đã có hạ tầng kỹ thuật trong dự án bất động sản đưa vào kinh doanh.
Trong trường hợp thay đổi các thông tin đã công bố, doanh nghiệp phải cập nhật lại trên trang thông tin điện tử và thông báo đến cơ quan quản lý hệ thống thông tin các tỉnh nơi có dự án chậm nhất sau 5 ngày làm việc.
Hiện nay, các chủ đầu tư chủ yếu công bố thông tin tại trụ sở ban quản lý dự án (với các dự án đầu tư kinh doanh bất động sản) và tại sàn giao dịch bất động sản (với trường hợp kinh doanh qua sàn). Tuy nhiên, thực tế thời gian qua, nhiều doanh nghiệp thường công bố thông tin về bất động sản, dự án không đầy đủ...
Chính sự nhập nhèm thông tin, thiếu công khai, minh bạch thông tin về dự án ngay từ khâu doanh nghiệp tiếp cận dự án đến khi được cấp phép triển khai dự án là "khuyết tật" của thị trường bất động sản trong nhiều năm qua. Điều này mang lại nhiều rủi ro cho người mua nhà ở hình thành trong tương lai.
Trong các báo cáo, Bộ Xây dựng cũng thừa nhận, việc chủ đầu tư huy động vốn từ người mua ngay khi dự án chưa đủ điều kiện pháp lý là những bất cập, tồn tại trên thị trường bất động sản.
Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho rằng, trong thời gian sau khi ký kết hợp đồng đến khi nhận nhà, người mua phải thanh toán tiền và người bán phải thực hiện các nghĩa vụ theo hợp đồng, nên việc đánh giá kết quả thực hiện nghĩa vụ của chủ đầu tư không kém phần quan trọng.
Có thể giai đoạn này, các sai sót mới được phát lộ, những biểu hiện như dự án thi công cầm chừng, trao đổi thông tin yếu ớt... là những dấu hiệu cảnh báo rủi ro.
Vì vậy, việc xây dựng cơ sở dữ liệu bằng việc yêu cầu dự án địa ốc phải công bố thông tin chi tiết trên hệ thống thông tin các tỉnh để người mua nhà có thể truy xuất, nghiên cứu ngay từ đầu trước khi ra quyết định xuống tiền là điều cần thiết. Từ đó, gia tăng bảo vệ người mua nhà.
Trong thời gian vừa qua, việc công bố các dự án đủ điều kiện mở bán đã được Sở Xây dựng các địa phương chủ động hơn so với giai đoạn trước. Tuy nhiên, nhìn chung đánh giá của nhiều thành viên thị trường vẫn ở mức độ tương đối. Nhiều dự án phải đến khi có các văn bản yêu cầu kiểm tra lại từ các cơ quan báo chí mới rõ tình trạng dự án chưa đủ điều kiện huy động vốn.
