Nhưng chỉ vài phút sau, tôi đã biết mình quá vội vã suy đoán, vì thực ra là có nhà hàng Hachiman Kamado. Dù đó chỉ là những cái băng ghế dài đặt quanh bốn bức tường, trước những cái bàn gỗ chân cao trông giống bàn học sinh được đặt trong cái chòi làm bằng gỗ và tre rất khiêm tốn về diện tích.
Một cái lò lửa than đang rực cháy ngay giữa nhà hàng, phía trên là tấm lưới sắt và trên đó là đủ thứ nghêu, sò, bào ngư, bạch tuộc, cua, tôm, sứa... đang tỏa hương ngào ngạt thật hấp dẫn.
Phụ trách nướng sò, bưng bê phục vụ khách không phải là những tiếp viên chân dài mà là những phụ nữ luống tuổi, có người phải gọi là bà, là cụ. Toàn những nữ lao động đáng trân trọng. Họ ăn mặc kín đáo, khăn trắng trùm đầu quấn cổ tenugui, áo trắng chụp toàn thân, váy dài che đến mắt cá chân.
Nhưng tất cả những ốc, sò, bạch tuộc, tôm nướng... mà chúng tôi thích thú thưởng thức trưa hôm đó, chấm với muối tiêu chanh, wasabi, nước tương đậu nành được đưa cay với vài cốc uýt ki Nhật đều do chính các bà thu hoạch từ đáy biển, ngay trong bình minh ngày hôm ấy.
Chúng tôi được nghe kể rằng, tỉnh Mie ngày nay còn chưa đến 1.000 ama theo nghề lặn biển đã có truyền thống hơn 3.000 năm tại Nhật Bản. Nếu tính tổng cộng 18 tỉnh của nước Nhật thì còn chừng 2.000 ama với tuổi trung bình là 65. Nửa thế kỷ về trước, con số này đã trên 17.000.
Nghề lặn sâu, mò tìm ốc, sò, tôm, cua đang mai một nên có những ama đã ngoài 70 tuổi mà vẫn ngày ngày ra biển. Họ vẫn tiếp tục thói quen của những ama cụ bà tổ tiên mình năm xưa với dụng cụ hành nghề rất đơn giản, gồm cái phao có dây dài cột vào cái rổ, dây lưng với vài cục sắt để thêm trọng lượng khi lặn.
Một dụng cụ không thể thiếu là "kaginomi", khúc sắt với một đầu cong nhọn trông hao hao như lưỡi câu dùng để tách sò, bào ngư ra khỏi các tảng đá sâu dưới lòng biển.
"Bà có uống hay ăn gì để giữ nóng cơ thể trước khi lặn không?" tôi hỏi thăm Reiko Nomura, một ama đã có 65 năm hành nghề dưới đáy biển.
Bà trả lời: "Không. Mỗi sáng, sau hai hoặc ba giờ làm việc dưới nước biển, chị em chúng tôi lên bờ, vào ama goya (chòi) đốt lửa sưởi ấm và trò chuyện với nhau, ăn nhẹ cái gì đó là xong. Chỉ có thế thôi. Mẹ tôi, bà tôi và bà cụ, bà cố của tôi đều đã làm như vậy". Năm nay 86 tuổi, bà Reiko Nomura mới chỉ thôi lặn cách nay khoảng 6 năm.
Theo vài sách báo đã đọc được thì các ama có lớp mỡ dưới da dày hơn nên có thể chịu được nước biển lạnh lâu hơn người bình thường, dù lặn sâu 8 - 10m. Và họ cũng giữ hơi được lâu hơn các ông, nên nghề ama vẫn chỉ là nghề của các bà, đặc biệt là tại miền trung nước Nhật. Các ama cũng có chồng con bình thường như mọi phụ nữ khác. Thực tế có những cặp vợ chồng cùng nhau đánh bắt hải sản suốt cả đời, chồng phụ trách chèo xuồng, vợ là ama.