Tổng thống Donald Trump. Ảnh: CNBC.
Cụ thể, quyền lập pháp của Trung Quốc tại Hồng Kông đang được Quốc hội Trung Quốc thảo luận trong tuần này.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo vào hôm 27/5 phản hồi các hành động của Trung Quốc trong vấn đề này đã làm mất quyền tự trị của Hồng Kông.
Việc này dọn đường cho Nhà Trắng thực hiện hàng loạt biện pháp, như trừng phạt quan chức cấp cao của Trung Quốc hay chấm dứt ưu đãi Mỹ dành cho Hồng Kông suốt 22 năm về visa, đầu tư và thương mại.
Những ưu đãi đặc biệt này đã giúp Hồng Kông trở thành một trong những trung tâm tài chính của thế giới trước khi quay lại dưới sự quản lý của Trung Quốc từ năm 1997.
Hiện có khoảng 1.300 công ty và 85.000 người Mỹ đang hoạt động và sinh sống ở đây.
Ông Scott Kennedy, cố vấn cấp cao và chuyên gia Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Washington) nhận định, việc đáp trả quá nhanh và gay gắt của Mỹ có thể làm tổn thương tình hình tại Hồng Kông và làm sụp đổ mối quan hệ giữa Mỹ với Bắc Kinh vốn đã căng thẳng từ lâu.
Trước đó, hôm 26/5, Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc cũng nhấn mạnh việc gỡ bỏ ưu đãi với Hồng Kông là “một sai lầm nghiêm trọng”.
Chịu cú đòn kép từ bất ổn chính trị và đại dịch Covid-19 khiến đặc khu kinh tế Hồng Kông ảm đạm. Ảnh: SCMP.
Ông Scott Kennedy cho rằng, ra tay nhanh chóng có thể gây tổn thương cho Hồng Kông và lãng phí lợi thế Mỹ hiện có với Bắc Kinh.
“Tuyên bố của Mỹ mở cửa cho việc thực hiện các thay đổi lớn, nhưng họ vẫn chưa hành động. Việc này có thể gây náo loạn các thị trường, khiến các lãnh đạo doanh nghiệp kích hoạt kế hoạch dự phòng, dù chưa chắc họ sẽ rời đi ngay", ông Kennedy nói.
Căng thẳng Mỹ - Trung vài năm qua tăng cao trong hàng loạt vấn đề, từ thương mại, công nghệ đến đại dịch. Hôm 27/5, Hạ viện Mỹ còn thông qua dự luật kêu gọi ông Trump áp trừng phạt lên quan chức Trung Quốc về vấn đề người Duy Ngô Nhĩ.
Căng thẳng tăng dần
Sự thay đổi lớn trong tình trạng pháp lý tại Hồng Kông đã thúc đẩy các doanh nghiệp phản ứng. Nhiều công ty tài chính quốc tế đã tạm dừng kế hoạch mở rộng thị trường tại Hồng Kông và chuyển nhân viên sang các trung tâm châu Á khác sau hàng loạt bất ổn chính trị và bạo loạn vào năm ngoái.
Giới chuyên gia lo ngại luật an ninh sẽ làm ảnh hưởng đến khuôn khổ kinh doanh và dịch chuyển vốn tự do của Hồng Kông.
Ông Todd Mariano, giám đốc tập đoàn Eurasia Group trả lời về động thái rời bỏ Hồng Kông của các doanh nghiệp: “Quá trình chuyển dời của các công ty đã bắt đầu. Việc Trung Quốc ban hành luật an ninh quốc gia như giọt nước làm tràn ly”.
