Tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2/2024 diễn ra chiều 2/3, báo chí đề nghị Bộ Công an thông tin về kết quả điều tra vụ FLC và đề nghị nêu quan điểm về những bài học cần rút ra từ vụ án này để làm lành mạnh thị trường chứng khoán.
Trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an cho biết, thông qua vụ án xảy ra tại Công ty FLC, Bộ Công an đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về hiện tượng thao túng thị trường chứng khoán. Hiện Cơ quan điều tra đã có kết luận điều tra và Viện Kiểm sát đã có cáo trạng, ông Xô cho biết, vụ án này sẽ sớm được đưa ra xét xử.
Qua quá trình điều tra, cơ quan điều tra phát hiện rằng việc thao túng thị trường chứng khoán tại FLC thể hiện qua 2 hành vi:
Hành vi thứ nhất là lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Trịnh Văn Quyết chỉ đạo lập và ký khống hồ sơ góp vốn tại Công ty cổ phần xây dựng FLC Faros, nâng khống 3.102 tỷ đồng (từ 1,5 tỷ đồng lên 4.300 tỷ đồng). Sau đó bị can Quyết chỉ đạo thuộc cấp hợp thức hóa hồ sơ để cơ quan quản lý nhà nước về chứng khoán chấp nhận đăng ký lưu ký, từ đó thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt 3.620 tỷ đồng.
Hành vi thứ hai là thao túng thị trường chứng khoán: Quyết chỉ đạo mượn giấy tờ cá nhân của 45 người thân trong gia đình, lập 20 công ty nhưng không hoạt động kinh doanh, sử dụng danh tính pháp nhân để mở 500 tài khoản chứng khoán nhằm thao túng chứng khoán.
Thủ đoạn thao túng là liên tục mua bán cùng một loại chứng khoán, thứ hai là mua bán khớp lệnh nội nhóm, thứ ba là đặt nhiều lệnh mua, bán vào thời điểm mở cửa và đóng cửa, thứ tư là đặt nhiều lệnh mua bán sau đó hủy nhằm tạo cung cầu giả và "lùa" nhà đầu tư mua theo. Từ 26/5/2017 đến 10/01/2022, nhóm này đã sử dụng 190 tài khoản để thực hiện hành vi thao túng, thu lợi bất chính 723 tỷ đồng.
Như vậy, có thể rút ra là các đối tượng lợi dụng sơ hở, thiếu sót trong công tác quản lý nhà nước và một số quy định pháp luật liên quan như sau:
Thiếu kiểm tra, giám sát, kiểm soát của cơ quan chức năng đối với việc góp vốn điều lệ tại các doanh nghiệp (tổ chức, cá nhân tự khai) dẫn đến khai khống, hợp thức hóa vốn;
Thiếu kiểm soát việc mở tài khoản chứng khoán, mở rất dễ dàng, nhờ người khác đứng tên, mở nhiều tài khoản;
Chế tài xử lý còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe đối với các đối tượng vi phạm;
Quy định quản lý nhà nước về chất lượng dịch vụ kiểm toán, trách nhiệm cá nhân chưa cụ thể, lỏng lẻo;
Thiếu kiểm soát mạng xã hội nên một số đối tượng lợi dụng hội nhóm kín hô hào lôi kéo nhà đầu tư để điều khiển, thao túng;
Chưa có quy định, hướng dẫn cơ sở pháp lý trong việc xác định thiệt hại cho nhà đầu tư tham gia trong giai đoạn chứng khoán bị thao túng.
"Từ những bài học rút ra này, các cơ quan chức năng đã phối hợp "bịt lỗ hổng", hy vọng trong thời gian tới thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ phát triển lành mạnh, đúng cơ chế thị trường.
Cơ quan công an cũng gửi thông điệp đến các nhà đầu tư chứng khoán là không nên lợi dụng những sơ hở đó để thao túng thị trường chứng khoán. Nếu còn cá nhân, tổ chức thực hiện những hành vi này thì cơ quan điều tra sẽ xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, để thị trường chứng khoán hoạt động lành mạnh", Trung tướng Tô Ân Xô nhấn mạnh.
Phó tổng giám đốc Công ty Phúc Sơn mới học xong lớp 4
Cũng tại buổi họp báo, Trung tướng Tô Ân Xô thông tin về vụ án liên quan đến Tập đoàn Phúc Sơn mới bị khởi tố vào tháng 2/2024.
Thông tin ban đầu cho biết, Công ty Phúc Sơn hoạt động từ năm 2004, chủ yếu xây lắp ở huyện, sau đó vươn mình từ năm 2015, có nhiều công trình từ Bắc tới Nam. Đến nay có 21 dự án với tổng mức đầu tư hơn 40.000 tỷ đồng.
Cơ quan điều tra bước đầu xem xét 2 dự án tại Vĩnh Phúc phát hiện Công ty bỏ ngoài sổ sách, không kê khai hệ thống tài chính, trốn thuế gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước trên 640 tỷ đồng và hiện còn nợ ngân sách hàng chục nghìn tỷ đồng.
Nhiều dự án bất động sản chưa đủ điều kiện để bán nhưng Công ty đã bán và thu tiền nhưng không giao đất cho nhà đầu tư, gây thiệt hại cho người dân hàng chục nghìn tỷ đồng.
Qua đó, có thể thấy trách nhiệm của cơ quan quản lý là: Không kiểm soát hoạt động kê khai tài chính, mặc dù doanh nghiệp không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính, thuế mà vẫn hoạt động, không nắm được năng lực thực tế của doanh nghiệp khi nhận dự án. Doanh nghiệp này ban đầu là doanh nghiệp nhỏ cấp huyện nhưng vươn đến khắp nơi, trúng thầu nhiều dự án nghìn tỷ đồng, trong khi năng lực, quy mô của công ty này chỉ vừa phải, Phó Tổng giám đốc của công ty Phúc Sơn mới học xong chương trình lớp 4/12...
"Hiện Cơ quan điều tra đang tập trung làm rõ, mở rộng điều tra để sớm xử lý đúng người đúng tội, thu hồi tài sản cho Nhà nước và nhân dân", ông Xô nói.
Trước đó, ngày 26/2, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn, Công ty cổ phần Đầu tư Thương mại và Bất động sản Thăng Long và các đơn vị liên quan; khởi tố, bắt tạm giam đối với 06 bị can.
Các bị can bị khởi tố vì đã có các hành vi giả mạo, khai man, để ngoài sổ sách kế toán doanh thu, tài sản liên quan... gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước.