Đều tán thành sự cần thiết điều chỉnh một số nội dung Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Sân bay Long Thành), song Ủy ban Kinh tế Quốc hội còn có những băn khoăn.
Sáng 26/9, trong Phiên họp toàn thể lần thứ 13, Uỷ ban Kinh tế Quốc hội đã thẩm tra tờ trình về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Sân bay Long Thành.
Theo tờ trình, Chính phủ nêu lý do cần điều chỉnh là trong quá trình triển khai, một số nội dung của Dự án có thay đổi so với chỉ tiêu chủ yếu đã được Quốc hội thông qua.
Chính phủ đề nghị điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư Dự án từ 22.938 tỷ đồng xuống 19.207,504 tỷ đồng (giảm 3.730,496 tỷ đồng so với sơ bộ tổng mức đầu tư 22.938 tỷ đồng tại Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội và giảm 3.648,496 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư 22.856 tỷ đồng tại Quyết định số 1487/QĐ-TTg ngày 06/11/2018 của Thủ tướng Chính phủ).
Nội dung điều chỉnh còn có diện tích đất thu hồi là 5.317,35 ha, giảm 82 ha. Trong đó, diện tích đất của Dự án Sân bay Long Thành là 5.000 ha; Diện tích đất Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn là 284,7 ha (tăng 2,35 ha). Tăng diện tích đất tái lập hạ tầng ngoài ranh giới Cảng hàng không 32,65 ha; Giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97 ha và giảm diện tích đất khu nghĩa trang 20 ha.
Chính phủ cũng đề nghị điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024 (Quốc hội quyết định hoàn thành năm 2021) nhằm đảm bảo cơ sở pháp lý và hoàn thành việc xây dựng đối với các khu vực điều chỉnh theo quy hoạch của các dự án thành phần.
Ngoài ra, Chính phủ xin bổ sung việc bố trí tái định cư các hộ dân thuộc 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.
Lý do đưa ra đề xuất này, Chính phủ thông tin, tuyến giao thông kết nối T1, T2 với sân bay Long Thành nằm trong Dự án đầu tư xây dựng sân bay Long Thành đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt dự án tại quyết định số 1777/QĐ-TTg ngày 11/11/2020. Để đẩy nhanh tiến độ công tác bồi thường cho dự án, UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt tiểu dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư 2 tuyến giao thông kết nối (T1, T2) thuộc Dự án sân bay Long Thành tại Quyết định số 4892/QĐ-UBND ngày 24/12/2020.
Các ý kiến tại phiên họp đều ủng hộ sự cần thiết điều chỉnh các nội dung trên nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc giải ngân, thanh toán các hạng mục đã triển khai và trả tiền đền bù giải phóng mặt bằng cho dân.
Tuy nhiên, về thẩm quyền điều chỉnh vẫn còn có ý kiến khác nhau, ngay từ khi Ủy ban Kinh tế thẩm tra sơ bộ.
Loại ý kiến thứ nhất cho rằng việc điều chỉnh các nội dung như trên của Dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ theo quy định tại Luật Đầu tư công vì không làm tăng tổng mức đầu tư Dự án.
Loại ý kiến thứ hai cho rằng mặc dù việc điều chỉnh Dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ theo quy định của Luật Đầu tư công nhưng do các nội dung đề nghị điều chỉnh làm thay đổi nội dung tại khoản 2 và khoản 3 Điều 1 của Nghị quyết số 53/2017/QH14 , do đó, việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14 là cần thiết và phù hợp, trước khi Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt điều chỉnh Dự án theo quy định của Luật Đầu tư công.
Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng theo quy định tại Điều 35 và khoản 3 Điều 43 Luật Đầu tư công, việc điều chỉnh các nội dung của Dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ; tuy nhiên, do nội dung điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án làm thay đổi nội dung tại khoản 3 Điều 1 của Nghị quyết số 53/2017/QH14 nên việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua việc điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án là cần thiết; đề nghị cân nhắc việc xem xét, điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 6, không cần ban hành một Nghị quyết riêng về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết sẽ báo cáo cả hai loại ý kiến ra Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội.
Liên quan đến điều chỉnh diện tích thu hồi đất, Chính phủ đề xuất giảm không thực hiện đầu tư đối với diện tích đất Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn 97 ha.
Theo Chính phủ, việc này nhằm tiết kiệm quỹ đất và giao UBND tỉnh Đồng Nai quản lý, sử dụng để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật có liên quan.
Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh đặc biệt lưu ý về việc sử dụng ngân sách địa phương để hoàn trả ngân sách trung ương phần chi phí bồi thường GPMB Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn và giao cho địa phương quản lý, sử dụng diện tích đất đã thu hồi nhưng nay đề xuất không thực hiện đầu tư như đã nêu trên.
Bởi, sau này sử dụng đất cho nhà ở thương mại chẳng hạn thì người dân bị thu hồi sẽ có ý kiến, khó mà thuyết phục được người dân và đại biểu, cần hết sức cân nhắc.
“Chúng tôi rất là quan ngại. Sửa Luật Đất đai là để giảm khiếu kiện mà làm thế này có giảm được không”, ông Thanh băn khoăn.
Trong chương trình phiên họp thứ 26, dự kiến chiều 28/9 Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Sân bay Long Thành.