Để vốn chảy mạnh hơn vào khu vực tư nhân

Thông điệp này được Chủ tịch UBCK Vũ Bằng chia sẻ đến các thành viên thị trường khi dự Lễ khai trương phiên giao dịch đầu Xuân Bính Thân tại HNX vừa qua.                                             

Thúc dòng vốn chảy mạnh hơn vào khu vực kinh tế tư nhân đang trở thành nhiệm vụ được quan tâm hàng đầu trong bối cảnh được xác định sẽ trở thành trụ cột, động lực tăng trưởng cho giai đoạn 5 năm 2016-2020.

Trên TTCK, sau 15 năm mở cửa hoạt động, tổng lượng vốn huy động qua TTCK đạt khoảng 2 triệu tỷ đồng, tuy nhiên, phần lớn số vốn huy động này chảy vào Ngân sách Nhà nước. Với khu vực DN, việc huy động vốn qua TTCK còn hạn chế. Năm 2015, tổng lượng vốn DN huy động được trên thị trường này chỉ khoảng 50.000 tỷ đồng, tương đương 30-50% số dư tín dụng trong năm của 1 ngân hàng cỡ vừa.

Nhưng làm thế nào để vốn chảy mạnh hơn vào khu vực tư nhân, hay nói cách khác, giúp DN huy động được vốn qua TTCK? Sẽ không thể có giải pháp duy nhất hay chỉ riêng ngành chứng khoán là làm được, vì để dòng vốn đến với TTCK và luân chuyển hiệu quả trên thị trường này, đòi hỏi cả TTCK phải vận hành hiệu quả.

Chủ tịch CTCP Cơ điện lạnh (REE) Nguyễn Thị Mai Thanh - doanh nhân đưa DN đầu tiên lên sàn chứng khoán từng nói, không thể mong TTCK mạnh hơn khi nền kinh tế chưa mạnh.

TTCK có nhiều DN chưa khỏe, cả nền kinh tế nước ta cũng chưa khỏe, tính cạnh tranh còn yếu, dễ bị tổn thương.

Thực tế này chính là câu trả lời cho câu hỏi vì sao nhà đầu tư chưa xem DN, xem TTCK là nơi gửi gắm tài sản lâu dài là vậy. Họ chưa có niềm tin nên không yên tâm bỏ vốn.

Một nghịch lý khác khiến dòng vốn nhàn rỗi khó chọn DN, chọn TTCK cũng từng được các chuyên gia uy tín chỉ ra, đó là sự bất bình đẳng giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn. Trong khi gửi tiền vào hệ thống ngân hàng được miễn thuế lợi tức và hưởng lãi suất thực dương thì đầu tư chứng khoán phải chịu thuế vốn (thuế cổ tức, thuế chuyển nhượng), đồng thời luôn phải chịu rủi ro thua lỗ.

Làm thế nào để vốn chảy mạnh hơn vào khu vực tư nhân là câu chuyện không chỉ  riêng ngành chứng khoán có thể giải quyết được. Trong phạm vi của mình, lãnh đạo ngành chia sẻ hai nhiệm vụ lớn nhất năm 2016, đó là xây dựng TTCK phái sinh và thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Tuy nhiên, sẽ cần nhiều thời gian để tạo lập được 2 thị trường phức tạp này và cần nhiều thời gian hơn nữa để vận hành chúng có hiệu quả.

Thị trường đang chờ đợi những chuyển động cụ thể hơn, như thực thi việc nới room hay giao dịch T+0..., nhưng ngay cả khi thực thi được, đó cũng không phải là những giải pháp căn cơ điều tiết dòng chảy vốn trong nền kinh tế theo đúng tín hiệu thị trường.

Để vốn chảy vào TTCK, vào DN thuộc khu vực tư nhân đòi hỏi những nỗ lực tổng thể, theo Chủ tịch REE, trước hết chính DN phải tự bật sáng, phải trở thành DN tốt, hàng hóa (cổ phiếu) tốt, minh bạch. Trước khi đặt câu hỏi TTCK có giúp gì cho DN trong huy động vốn, thì hãy hỏi DN mình có thực sự hiệu quả và minh bạch hay không.