Ngày 1/8, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung 10% đối với 300 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc kể từ ngày 1/9 tới.
Như vậy, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung được đẩy lên cao, dù những lần đánh thuế "ăn miếng trả miếng" trước đó khiến cả hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đều gặp khó khăn.
Trước đó, ngày 31/7, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định cắt giảm 0,25% lãi suất USD và để ngỏ khả năng có thêm một lần giảm lãi suất trong năm 2019. Ðây là lần giảm lãi suất đầu tiên kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, nhằm duy trì đà tăng trưởng của nền kinh tế.
Sau những động thái này, thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc và nhiều thị trường chứng khoán khác trên thế giới có diễn biến giảm.
Thực tế trên được nhận định sẽ có tác động đến thị trường chứng khoán Việt Nam nói chung, dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) nói riêng, trong bối cảnh diễn biến thu hút dòng vốn FII có tín hiệu tích cực 6 tháng đầu năm, nhưng hiện đối mặt với không ít thách thức.
Theo tổng hợp của Công ty Chứng khoán BSC, nửa đầu năm nay, khối ngoại mua ròng 10.143 tỷ đồng trên HOSE, nhưng bán ròng 310 tỷ đồng trên HNX…
Ðáng chú ý, trong tổng giá trị mua ròng khoảng 332 triệu USD thì 3 quỹ ETF có tài sản lớn nhất mua 64%, tương đương 211,5 triệu USD.
Cụ thể, Quỹ E1VFVN30 tăng quy mô lên 163,2 triệu chứng chỉ quỹ, tương đương mua vào 99,3 triệu USD, Quỹ ETF VNM mua vào 87,6 triệu USD, Quỹ ETF FTSE mua vào 24,6 triệu USD. Ðiều này cho thấy, dòng vốn FII trên thị trường đang phụ thuộc đáng kể vào dòng vốn “nóng”, những biến động khó lường của kinh tế và thị trường chứng khoán toàn cầu nhiều khả năng sẽ tác động đến dòng chảy của vốn ngoại trong thời gian tới.
Trong khi đó, triển vọng nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam để thu hút thêm dòng vốn mới hiện chưa rõ nét. Tháng 6/2019, MSCI đưa Kuwait vào danh sách nâng hạng và không đề cập đến thị trường Việt Nam. Không ít ý kiến quan ngại, khả năng thị trường được nâng hạng vào năm 2020 không cao, nên sẽ khó có dư địa mới cho hút vốn FII, ít nhất là trong năm nay.
Dự liệu về những tác động khó lường của tình hình kinh tế và thị trường chứng khoán toàn cầu đến Việt Nam từ nay đến cuối năm, để không bị động với dòng vốn FII nếu có diễn biến bất lợi, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7/2019 vừa kết thúc, một trong những chỉ đạo trực diện được Chính phủ đưa ra là theo dõi dòng vốn đầu tư, nhất là đầu tư gián tiếp qua kênh thị trường chứng khoán nhằm kiểm soát rủi ro.
Ðể triển khai hiệu quả chỉ đạo của Chính phủ, nếu chỉ có sự vào cuộc của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, đưa ra các giải pháp mang tính nội ngành thì chưa đủ níu giữ và thu hút thêm dòng vốn ngoại, mà rất cần sự đồng nhịp của các bộ, ngành trong việc dồn sức giữ ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng GDP, tạo ra bước tiến mới về cải cách môi trường đầu tư, kinh doanh..., qua đó cải thiện niềm tin trong giới đầu tư.
