Theo Quyết định số 1242/QĐ-BXD ngày 21/11/2016 của Bộ Xây dựng về giá trị doanh nghiệp để cổ phần hoá HUD, tại thời điểm 31/12/2014, giá trị doanh nghiệp của HUD là hơn 10.943 tỷ đồng, trong đó vốn Nhà nước là hơn 3.405 tỷ đồng.
Theo phương án cổ phần hoá, HUD sẽ cổ phần hoá theo hình thức bán một phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Cơ cấu vốn điều lệ dự kiến: Nhà nước nắm 51%; cổ đông chiến lược nắm 25%; cán bộ nhân viên nắm 0,31%; nhà đầu tư bên ngoài nắm 23,69%. Mức giá khởi điểm là 10.000 đồng/cổ phiếu.
Nhà nước không cần giữ 51% vốn sau cổ phần hóa
Cho ý kiến về giá khởi điểm, tỷ lệ cổ phần nhà nước và cổ đông chiến lược nắm giữ tại HUD sau khi cổ phần hóa, Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, căn cứ danh mục doanh nghiệp nhà nước thực hiện sắp xếp giai đoạn 2016 -2020 ban hành kèm theo Quyết định số 58, ngày 28/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ, HUD thuộc diện Nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ sau cổ phần.
HUD là doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam về phát triển nhà ở và thị trường bất động sản, nên không cần thiết phải có nhà đầu tư chiến lược
- Bộ Kế hoạch và Đầu tư
Ngày 17/3/2017, Văn phòng Chính phủ có Thông báo số 147 về kết luận của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ về việc sắp xếp đổi mới và tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn góp của Nhà nước do Bộ Xây dựng làm đại diện chủ sở hữu giai đoạn 2011 - 2020, nhiệm vụ đến năm 2020.
Căn cứ kết luận này, HUD thuộc diện cổ phần hoá, bán bớt phần vốn nhà nước, Nhà nước nắm giữ 51% vốn điều lệ đến năm 2019.
Khu đô thị Văn Quán do HUD làm chủ đầu tư
Về nội dung tỷ lệ vốn nhà nước tiếp tục nắm giữ tại HUD, Bộ Xây dựng đề xuất Nhà nước nắm giữ 51% vốn tại HUD sau cổ phần hoá, với lý do HUD nắm giữ nhiều nguồn lực về đất đai, chủ yếu tập trung tại các thành phố lớn.
Tuy nhiên, với các căn cứ phân tích trên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Bộ Xây dựng báo cáo Thủ tướng bổ sung vào phương án cổ phần hoá về tỷ lệ vốn do Nhà nước tiếp tục nắm giữ tại HUD, sau khi cổ phần hoá, đảm bảo phù hợp với Quyết định 58 của Thủ tướng.
Không cần nhà đầu tư chiến lược
Đối với tỷ lệ cổ phần bán cho nhà đầu tư chiến lược, Bộ Xây dựng đề xuất dành 25% cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược. Tuy nhiên, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhà đầu tư chiến lược là những nhà đầu tư có thể hỗ trợ doanh nghiệp sau cổ phần hoá về chuyển giao công nghệ mới; đào tạo nguồn nhân lực; nâng cao năng lực tài chính; quản trị doanh nghiệp; cung ứng nguyên vật liệu; phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm.
“HUD là doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam về phát triển nhà ở và thị trường bất động sản, nên không cần thiết phải có nhà đầu tư chiến lược. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Bộ Xây dựng đấu giá rộng rãi, công khai toàn bộ phần vốn nhà nước thoái đợt này (sau khi trừ số lượng Nhà nước và cán bộ công nhân viên nắm giữ) nhằm tăng sức hấp dẫn trong việc đấu giá lần đầu, tránh thất thoát vốn nhà nước”, công văn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ.
Phải xác định lại giá trị tài sản doanh nghiệp trước IPO
Về đề nghị của Bộ Xây dựng cho phép lấy kết quả xác định giá trị doanh nghiệp tại ngày 31/12/2014 theo Quyết định số 1424/QĐ – BXD ngày 21/11/2016 và Quyết định số 203/QĐ - BXD ngày 4/3/2016 để gia hạn cổ phần hóa và làm căn cứ xác định giá thực hiện IPO, Bộ Kế hoạch và Đầu tư trích dẫn Thông tư của Bộ Tài chính quy định: "Việc công bố giá trị doanh nghiệp và IPO cách thời điểm xác định giá trị không quá 18 tháng, trừ các trường hợp đặc thù theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ".
Khu đô thị Linh Đàm do HUD làm chủ đầu tư
Đối với trường hợp của HUD đã quá 29 tháng kể từ thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp, nên không tránh khỏi khả năng có nhiều biến động về giá trị tài sản. Đặc biệt, HUD là doanh nghiệp hàng đầu về phát triển nhà ở, thị trường bất động sản tại Việt Nam, việc cổ phần hóa cần thực hiện cẩn trọng, đảm bảo tính đầy đủ giá trị đất đai, tránh thất thoát cho Nhà nước.
Do vậy, trong trường hợp tiếp tục kéo dài thời gian cổ phần hóa, để đảm bảo tính chính xác của giá trị doanh nghiệp đã công bố, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Bộ Xây dựng cần báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép phối hợp với Kiểm toán Nhà nước rà soát để cập nhật, bổ sung giá trị doanh nghiệp đến thời điểm gần nhất tương tự như cơ chế áp dụng khi cổ phần hóa Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam.
Không để thất thoát vốn nhà nước trong xác định giá trị chênh lệnh
Cũng trong báo cáo Chính phủ, Bộ Xây dựng kiến nghị cho phép áp dụng phương pháp xác định giá trị chênh lệch chuyển quyền sử dụng đất của HUD đã bao gồm chi phí đầu tư kết cấu hạ tâng kỹ thuật và chi phí giải phóng mặt bằng.
Về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị cần giải trình thêm về việc áp dụng phương pháp này trong thực tiễn.
Liên quan xử lý các khoán chi phí đầu tư kết cấu hạ tầng trích trước trong các dự án kinh doanh bất động sản, công văn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ rõ, tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp, các dự án của HUD chưa hoàn thành và dự án có trích trước chi phí đầu tư kết cấu hạ tầng để tiếp tục đầu tư đang được hạch toán tại tài khoản chi phí phải trả gần 3.800 tỷ đồng.
Bộ Xây dựng đề nghị Chính phủ cho phép HUD tiếp tục sử dụng nguồn chi phí trích trước sau khi cổ phần doanh nghiệp nếu sử dụng không hết phần chênh lệch sẽ nộp lại ngân sách.
Theo giải trình của Bộ Xây dựng, sau khi chuyển thành công ty cổ phần, HUD vẫn phải có trách nhiệm hoàn thành các hạng mục cơ sở hạ tầng để dự án hoàn thành đồng bộ theo đúng pháp luật.
Tuy nhiên, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, từ thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp đến nay đã gần 30 tháng, khoản chi phí trích trước này cũng đã được sử dụng một phần để hoàn thành các hạng mục cam kết. Do đó, Bộ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Tài chính tính toán cụ thể số liệu chi trước đầu tư đến thời điểm IPO để quyết toán dứt điểm các khoản mục, trường hợp có chênh lệch thì ghi đầy đủ vào giá trị vốn nhà nước tại doanh nghiệp, đảm bảo không thất thoát vốn nhà nước.
Về việc xử lý chênh lệnh giá trị thực tế vốn nhà nước tại doanh nghiệp lớn hơn vốn điều lệ của công ty mẹ - HUD tại Công ty TNHH một thành viên Dịch vụ nhà ở và khu đô thị (HUDS), trong báo cáo gửi Chính phủ, Bộ Xây dựng đề nghị tạm loại trừ toàn bộ giá trị tài sản tại 22 cơ sở nhà đất ở Hà Nội với tổng giá trị 19 tỷ đồng do đến thời điểm hiện nay, Hà Nội chưa có ý kiến chính thức cuối cùng về phương án sử dụng đất của HUDS có tài sản trên.
Tuy nhiên, theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, UBND TP. Hà Nội đã có ý kiến về việc HUDS tạm giữ lại, tiếp tục quản lý, sử dụng 10 cơ sở nhà đất, còn lại thực hiện bàn giao cho Hà Nội 12 cơ sở nhà, đất đất đang sử dụng không đúng mục đích được giao.
Vì vậy, đề nghị Bộ Xây dựng chỉ đạo tính toán điều chỉnh xử lý chênh lệch tính giá trị thực tế số giá trị tài sản còn lại sau khi đã giao cho Hà Nội theo ý kiến của UBND TP. Hà Nội.
