TGG có tổng tài sản chưa đầy 300 tỷ đồng, nhưng có kế hoạch thực hiện hàng loạt dự án với quy mô hàng trăm, hàng ngàn tỷ đồng.
Thời gian gần đây, trên một số diễn đàn, nhà đầu tư thường xuyên nhắc đến hai cái tên “Xuất nhập khẩu NHP” và ”Xây dựng đầu tư Trường Giang”. Chúng đặc biệt không phải vì mô hình kinh doanh mới lạ, vì quy mô lớn hay vì sở hữu một sản phẩm khác biệt, mà là vì các DN này có liên quan đến một con người đặc biệt, TS. Lê Xuân Nghĩa. Ông đã từng làm Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, là chuyên gia uy tín trên thương trường.
Câu chuyện không có gì đáng nêu nếu như những công ty trên kinh doanh bình thường và giá cổ phiếu cũng biến động bình thường. Tuy nhiên có nhiều điều bất thường đã và đang xuất hiện như những “cảnh báo đỏ” cho hiện trạng công ty có vấn đề về sức khỏe tài chính.
NHP tăng vốn điều lệ, tiền không để sản xuất kinh doanh?
CTCP Sản xuất Xuất nhập khẩu NHP ra đời năm 2013 và chính thức niêm yết trên Sở GDCK Hà Nội (HNX) hơn 1 năm sau đó. Với vốn điều lệ khi thành lập là 25 tỷ đồng, tài sản gần như 100% là các khoản phải thu.
Đến năm 2014, Công ty nhanh chóng tăng vốn lên gấp 5 lần, chạm mốc 125 tỷ đồng và doanh thu từ con số 0 đã nhanh chóng tăng lên 69 tỷ đồng. Lợi nhuận cũng đạt con số 5.86 tỷ đồng so với mức -0.4 tỷ của năm trước đó. Với lợi nhuận 5.9 tỷ, con số này giúp chỉ tiêu lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu bình quân (ROE) năm 2014 của NHP đạt 7.56%, đáp ứng yêu cầu tối thiểu 5% theo quy định HNX.
Đầu năm 2015, NHP niêm yết trên HNX và tiếp tục quá trình tăng vốn lên 175 tỷ đồng. Việc tăng vốn được thực hiện tiếp vào năm 2016 khi vốn điều lệ đạt mốc 276 tỷ đồng. Như vậy chỉ sau 3 năm, từ một công ty vốn điều lệ 25 tỷ đồng và doanh thu bằng 0, NHP đã tăng vốn lên gấp hơn 10 lần....
Việc tăng vốn nhanh chóng sau khi lên sàn là dấu hiệu bất thường, nhưng cũng không hẳn phải “cắm cờ đỏ” nếu Công ty dùng vốn vào đúng mục đích và mang lại hiệu quả. Tuy nhiên, vốn NHP huy động được lại không nhằm mục đích này.
Đầu tư góp vốn vào đơn vị khác
Với một công ty mới thành lập và hoạt động trong ngành sản xuất bao bì, thông thường, khoản chiếm phần lớn tài sản của NHP phải là tài sản cố định. Tuy nhiên, phần lớn tài sản của công ty này lại được đổ vào đầu tư tài chính và các khoản phải thu, tài sản cố định gần như bất động.
Công ty không thuyết minh chi tiết các khoản mục đầu tư tại Báo cáo tài chính quý III/2018, tuy nhiên tính đến thời điểm báo cáo soát xét quý II/2018 được công bố thì ba khoản đầu tư lớn tại NHP là: Công ty cổ phần Ðầu tư NHP (giá trị đầu tư 74 tỷ đồng, sở hữu 37% vốn), Công ty cổ phần Thương mại và du lịch Kim Bôi (giá trị đầu tư 50 tỷ đồng, sở hữu 45% vốn), Công ty cổ phần Xây dựng và đầu tư Trường Giang (giá trị đầu tư 62,8 tỷ đồng, sở hữu 24% vốn). Như vậy tổng số vốn đang đầu tư tại những công ty này lên tới 187 tỷ đồng.
Ðiều đáng nói là tất cả những công ty này mặc dù đã được NHP đầu tư từ 2015, nhưng chưa công ty nào mang lại cho NHP bất cứ một khoản thu nhập nào trong những năm qua. Trong khi NHP đang kinh doanh thua lỗ và mỗi năm phải trả lãi vay gần 10% để duy trì những khoản đầu tư này.
Cổ đông bên ngoài của NHP có lẽ chịu mất mát lớn nhất khi Công ty lên sàn với giá 15.600 đồng/cổ phiếu, nhưng hiện giá phiếu của NHP “treo” ở mức 700 đồng/cổ phiếu và không có người mua.
Vấn đề đáng quan ngại thứ hai là hơn 123 tỷ đồng khoản phải thu tại các bên liên quan, trong đó hai khoản đáng chú ý nhất là Công ty TNHH Thịnh Phát (33 tỷ đồng) và Công ty cổ phần Vật liệu xây dựng GDM (16,2 tỷ đồng, đã quá hạn gần 1 năm) đều là các công ty liên quan với thành viên Hội đồng quản trị và vừa là người mua, vừa là người bán của NHP.
Dư luận từng bàng hoàng với những gì là giả, là ảo trong các con số tài chính ở các công ty niêm yết như MTM, TTF… Tuy nhiên, câu chuyện tại NHP cũng đang khiến không ít nhà đầu tư đặt dấu hỏi nghi vấn. Lập công ty, đưa công ty lên sàn, nhưng không hoạt động sản xuất kinh doanh theo ngành nghề đăng ký mà chỉ mua lại các dự án hoặc khoản đầu tư của mình ở các công ty khác với danh nghĩa đầu tư tài chính hoặc góp vốn, liên danh liên kết, phải chăng là “ván bài” của NHP?
Ðể có kết quả kinh doanh đẹp, hợp thức những con số trên báo cáo, có hay không việc doanh nghiệp lại bán chịu cho đối tác là những người “ngồi cùng mâm” với mình? Hiện tại, nhiều cổ đông NHP ngán ngẩm cho rằng, thứ mà họ cảm nhận ở DN này chỉ là những khoản đầu tư tài chính và phải thu chồng chéo với giá trị bằng không.
TGG: Dấu hỏi tiền có chạy đến những dự án khủng?
Khác với NHP, công ty thứ hai ông Nghĩa chỉ là cổ đông lớn (sở hữu 10% vốn khi thành lập, đến cuối năm 2018, ông bán bớt đi một nửa, hiện còn sở hữu 4,7% vốn) là TGG lại đi kèm với những khoản đầu tư tài chính là những dự án đáng mơ ước với cổ đông. TGG có tổng tài sản chưa đầy 300 tỷ đồng, nhưng có kế hoạch thực hiện hàng loạt dự án với quy mô hàng trăm, hàng ngàn tỷ đồng.
Cụ thể, hai dự án được Ban lãnh đạo Trường Giang đưa ra vào hai năm trước là dự án “Trang trại nuôi lợn theo hướng công nghiệp” tại xã Tân Thành, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình với quy mô 218 tỷ đồng và dự án “Khu du lịch nghỉ dưỡng Ao Giới - Suối Tiên” tại huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ với quy mô 1.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên cả hai dự án đều đang ở trạng thái treo lại và mới chỉ có 30,5 tỷ đồng nằm ở xây dựng cơ bản dở dang và không có thay đổi gì so với năm 2017.
Dự án cũ chưa xong thì dự án mới đã lên kế hoạch. Tại Ðại hội đồng cổ đông bất thường 2018 mới được tổ chức, Công ty Xây dựng Trường Giang tiếp tục thông qua chủ trương đầu tư Dự án mới Khu dân cư cao cấp Gành Gió tại xã Cửa Dương, huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Vốn đầu tư dự kiến 1.620 tỉ đồng.
Như vậy, tổng quy mô dự án hứa hẹn triển khai của TGG đã lên tới 2.820 tỷ đồng, gấp 10 lần tổng tài sản của Công ty tại thời điểm hiện tại. Trong tình trạng tiền mặt gần như không có, TGG sẽ lấy nguồn lực từ đâu để thực hiện hàng loạt dự án nghìn tỷ này? Phải chăng đây chỉ là những dự án “bánh vẽ”?
Trên sàn, cổ phiếu TGG khá hơn NHP một chút khi nhúc nhắc có giao dịch và thị giá hiện ở mức 2.540 đồng/cổ phiếu. Nhà đầu tư chờ đợi ở hai DN này một lý giải minh bạch cho những nghi vấn về dòng chảy của tiền để hiểu vì sao giá cổ phiếu rơi?
Sẽ cố gắng tối đa tái cấu trúc NHP
Trao đổi với Ðầu tư Chứng khoán về câu chuyện của NHP và TGG, TS. Lê Xuân Nghĩa cho biết, do không có kinh nghiệm trong quản lý, điều hành doanh nghiệp, nên ở vai trò Chủ tịch NHP, ông đã không nhận biết sớm những dấu hiệu bất thường tại NHP để chấn chỉnh kịp thời.
TS. Lê Xuân Nghĩa
Doanh nghiệp này rơi vào khó khăn vì nhiều lý do, trong đó 2 lý do chính là năng lực quản lý yếu kém và thị trường không thuận lợi (giá nhựa rơi theo giá dầu nên các hợp đồng xuất khẩu bị ảnh hưởng, thua lỗ).
Trên cương vị Chủ tịch NHP, ông Nghĩa cho biết, ông đang và sẽ nỗ lực tối đa để tái cơ cấu tổ chức điều hành tại NHP; tái cơ cấu, xử lý nợ tồn đọng, cả phần NHP nợ khách hàng và khách hàng nợ doanh nghiệp. Ðây là một công việc rất nhiều khó khăn, nhưng ông sẽ cố gắng xử lý tối đa.
Về phía TGG, ông Nghĩa cho biết, ông chỉ tham gia với tư cách cổ đông lớn, chứ không trong Ban điều hành hay Hội đồng quản trị. Theo ông Nghĩa, đây là một may mắn của ông khi không vướng trách nhiệm vào những khó khăn của doanh nghiệp này.
