Viện kiểm sát nhân dân tối cao vừa ban hành cáo trạng số 26 vụ án tham ô tài sản, rửa tiền xảy ra tại Công ty TNHH Một thành viên Vận tải Viễn dương Vinashin (Vinashinlines).
Các bị cáo bị truy tố tội tham ô tài sản gồm: Trần Văn Liêm (nguyên Tổng giám đốc Vinashinlines), Giang Kim Đạt (nguyên quyền Trưởng phòng Kinh doanh) và Trần Văn Khương (Kế toán trưởng). Bị cáo Giang Văn Hiển (bố đẻ Giang Kim Đạt) bị truy tố về hành vi rửa tiền.
“Liên minh” Giang Kim Đạt - Trần Văn Liêm
Năm 2006, Vinashinlines được thành lập theo quyết định của Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin).
Ngày 18/4/2006, Trần Văn Liêm được bổ nhiệm giữ chức vụ Tổng giám đốc Vinashinlines, Trần Văn Khương là Kế toán trưởng. Một tháng sau khi lên chức, Liêm quyết định tiếp nhận Giang Kim Đạt vào công tác tại Phòng Khai thác 2.
Thời gian rất ngắn sau, Đạt được giao chức Quyền Trưởng phòng Kinh doanh và Quan hệ quốc tế, sau đó là Quyền Trưởng phòng Kinh doanh. Nhưng công tác được 1 năm, Đạt bị Vinashinlines chấm dứt hợp đồng lao động.
Đến năm 2008, Trần Văn Liêm gọi Giang Kim Đạt quay lại làm việc với vị trí cố vấn cao cấp cho Tổng giám đốc. Không lâu sau, Đạt được bổ nhiệm vị trí Quyền Trưởng phòng Kinh doanh.
Trong vòng 2 năm, từ tháng 5/2006 - tháng 6/2008, “liên minh” Giang Kim Đạt -Trần Văn Liêm đã bòn rút của Vinashinlines hàng trăm tỷ đồng từ việc trích tiền “hoa hồng” mua và cho thuê tàu.
Theo hồ sơ vụ án, Trần Văn Liêm thống nhất với Giang Kim Đạt tìm kiếm, giao dịch, thỏa thuận với công ty bán tàu, công ty môi giới để trích lại số tiền từ 1 - 5,75% trên tổng giá trị hợp đồng mua 3 tàu: Vinashin Summer, Vinashin Island, Vinashin Phoenix và gửi giá cước trong các hợp đồng cho thuê 9 tàu.
Giang Kim Đạt thông qua email, điện thoại đàm phán tiền “hoa hồng” với từng hợp đồng. Sau khi Tổng giám đốc ký hợp đồng, Trần Văn Khương làm thủ tục thanh toán, chuyển tiền cho các công ty bán tàu, quyết toán vốn đầu tư dự án mua tàu hoàn thành với Vinashin; theo dõi, quản lý và hạch toán số tiền cước thuê tàu.
Các bị cáo chiếm đoạt tiền “hoa hồng” mua 3 tàu Vinashin Summer, Vinashin Island, Vinashin Phoenix là 711.751 USD và số tiền gửi giá cước ngoài hợp đồng cho thuê 9 tàu biển là 15.262.638 USD
Mặc dù được Tổng giám đốc nhiều lần “nâng đỡ”, nhưng Giang Kim Đạt đã “qua mặt” Trần Văn Liêm khi nâng tỷ lệ phần trăm tiền gửi giá nhằm chiếm hưởng cá nhân. Số tiền này, Đạt thông đồng với Khương để ngoài sổ sách.
Cơ quan điều tra xác định, các bị cáo Trần Văn Liêm, Giang Kim Đạt và Trần Văn Khương có hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tiền “hoa hồng” mua 3 tàu là 711.751 USD (tương đương 11,4 tỷ đồng) và số tiền gửi giá cước ngoài hợp đồng cho thuê 9 tàu biển là 15.262.638,55 USD (tương đương 249 tỷ đồng).
Tổng số tiền các bị cáo chiếm đoạt của Vinashinlines là 260,5 tỷ đồng. Trong đó, Liêm chiếm đoạt 3,1 tỷ đồng, Khương chiếm đoạt 1,7 tỷ đồng, Đạt chiếm đoạt 255 tỷ đồng.
Các hoạt động “rửa tiền”
Để tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng, Đạt nhờ bố đẻ là Giang Văn Hiển trực tiếp đứng tên mở 22 tài khoản ngoại tệ tại 4 ngân hàng trong nước là Eximbank, ACB, Vietcombank, Sacombank nhận và rút tiền “hoa hồng”.
Mỗi lần thông báo có tiền, Đạt chủ động cân đối và cung cấp số tài khoản của Hiển cho các công ty nước ngoài chuyển về. Tổng cộng, các công ty nước ngoài có 92 lần chuyển tiền vào tài khoản của Hiển với số tiền 259,5 tỷ đồng.
Ngoài số tiền trên, nhiều lần các công ty bán tàu chuyển số tiền hơn 1,3 triệu USD vào tài khoản Giang Văn Hiển và số tiền 1 triệu USD vào tài khoản đứng tên Nguyễn Thị Ngân (mẹ đẻ Đạt). Kết quả điều tra không xác định được nguồn tiền này có liên quan đến việc mua tàu, khai thác, kinh doanh cho thuê tàu của Vinashinlines nên cơ quan điều tra không có căn cứ kết luận.
Để giữ mối quan hệ với Trần Văn Liêm, Giang Kim Đạt bỏ tiền mua tặng vợ sếp xe ô tô Merceders, tìm mua giúp Liêm căn hộ ở cao ốc Topaz Tower 2 , bất động sản tại Nha Trang, Khánh Hòa.
Toàn bộ số tiền chiếm đoạt, Đạt gửi vào tài khoản của bố đẻ mua bất động sản gồm đất, nhà chung cư, biệt thự tại Việt Nam và nước ngoài, một phần chi tiêu cá nhân. Một số bất động sản, Đạt để người thân như cha, mẹ, vợ, em gái… đứng tên.
Hiện nay, cơ quan điều tra đã xác minh, làm rõ nguồn gốc tài sản, phong tỏa và kê biên 40 bất động sản ở trong nước gồm biệt thư, nhà ở, đất ở; phong tỏa 348 triệu đồng trong tài khoản đứng tên em gái Đạt; thu hồi số tiền bị cáo Giang Văn Hiển góp mua chung cư, biệt thự tại Bắc Linh Đàm là hơn 6,3 tỷ đồng và kê biên 2 ô tô hãng Mercedes, Toyota Sienna.
Cơ quan điều tra xác định, bị cáo Giang Kim Đạt đã đầu tư mua bất động sản tại Singapore khoảng 3,6 triệu USD; đặt cọc 346.000 bảng Anh thuê, mua 2 căn hộ chung cư tại Anh. Đối với khối tài sản này, Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an đã có văn bản ủy thác tư pháp hình sự cho cơ quan Tổng chưởng lý Singapore, Bộ ngoại giao Anh và Bắc Ai-len đề nghị phong tỏa, thu hồi.
Vụ án trên là một trong 6 vụ đại án kinh tế, tham nhũng nghiêm trọng sẽ được đưa ra xét xử trong quý IV/2016 và quý I/2017.
Khởi tố vụ án làm giả tài liệu, con dấu của cơ quan tổ chức
Tháng 8/2010, cơ quan điều tra khởi tố vụ án sai phạm tại Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin), nhưng bị can Giang Kim Đạt bỏ trốn. Khi trốn nã sang Campuchia, Giang Kim Đạt sử dụng hộ chiếu mang tên Bùi Đức Thắng để đi lại giữa Campuchia và Singapore. Ngày 22/3/2016, cơ quan điều tra khởi tố vụ án làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức đối với đối tượng giúp bị can Đạt bỏ trốn.
Cơ quan điều tra cũng làm rõ, không có căn cứ xác định còn có người khác thực hiện hành vi phạm tội nên đình chỉ vụ án về tội che giấu tội phạm.
Đối với hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng tại Vinashin, theo cáo trạng, khi thực hiện dự án đầu tư mua tàu cao tốc chở khách và ô tô (tàu Hoa Sen), một loạt lãnh đạo, cán bộ như Phạm Thanh Bình, Trần Văn Liêm… không thực hiện đúng chủ trương phát triển của Tập đoàn Vinashin được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, vi phạm Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Nghị định số 52 về quản lý đầu tư và xây dựng, Nghị định số 49 về đăng ký, mua tàu biển gây hậu quả nghiêm trọng.
Trong vụ án đó, Giang Kim Đạt có hành vi ký nháy vào hợp đồng mua tàu. Tuy nhiên, cơ quan điều tra làm rõ, trong việc này, Đạt không nằm trong thành phần Ban mua tàu Hoa Sen của Vinashinlines, không biết dự án chưa được thẩm định và phê duyệt. Việc ký nháy là theo chỉ đạo của Tổng giám đốc Vinashinlines Trần Văn Liêm.
Các đối tượng vi phạm đã bị truy tố, xét xử, trong đó Trần Văn Liêm bị xử phạt 19 năm tù giam. Xét thấy Giang Kim Đạt không có vai trò quyết định mua tàu, cơ quan điều tra đã đình chỉ vụ án, miễn trách nhiệm hình sự về tội này cho bị cáo.
