Ngày 9/2, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres và nhiều lãnh đạo thế giới đã kêu gọi các nước đóng góp khoảng 23 tỷ USD cho COVAX - sáng kiến cung cấp vaccine công bằng trên toàn cầu của Liên hợp quốc - để có thể chấm dứt được đại dịch Covid-19 vào cuối năm nay.
Ông Guterres nhấn mạnh thế giới phải hành động ngay vì tình trạng bất bình đẳng về vaccine ngừa Covid-19 tiếp diễn sẽ là thất bại trên phương diện đạo đức lớn nhất của nhân loại và thế giới sẽ không thể đẩy lùi được đại dịch.
Trong gần hai năm qua, sáng kiến COVAX do Liên hợp quốc khởi xướng từ tháng 4/2020, chỉ vài tuần sau khi thế giới công bố đại dịch Covid-19, đã giúp đẩy nhanh khả năng xét nghiệm, điều trị cũng như tiêm vaccine ngừa Covid-19.
Chương trình mà Liên hợp quốc và các nhà lãnh đạo thế giới phát động ngày 9/2 là nhằm có được nguồn tài chính để triển khai sáng kiến COVAX, hiện đang thiếu hụt khoảng 16 tỷ USD, chưa kể 7 tỷ USD khác cần cho công tác vận chuyển tại các nước được tài trợ vaccine.
Trước đó, Liên hợp quốc đã gửi thư tới hơn 50 nước giàu trên thế giới, đề nghị hỗ trợ ngân sách dành cho COVAX. Nếu huy động đủ nguồn tài chính, Liên hợp quốc cho rằng có thể ngăn ngừa đại dịch Covid-19 lây lan, phá vỡ chu kỳ của các biến thể, đồng thời giảm áp lực cho các hệ thống y tế và lực lượng nhân viên y tế.
Theo Liên hợp quốc, nếu thế giới tiếp tục chậm chễ trong phân phối vaccine công bằng thì thiệt hại tài chính của nền kinh tế toàn cầu sẽ cao gấp 4 lần so với số tiền đầu tư cho chương trình phân phối vaccine công bằng toàn cầu chống dịch.
Dự kiến, Liên hợp quốc sẽ lập kho dự trữ vaccine với khoảng 600 triệu liều, mua 700 triệu bộ xét nghiệm và đảm bảo cung cấp máy thở, thuốc men điều trị đủ cho khoảng 120 triệu bệnh nhân, đáp ứng đủ nhu cầu của các nước nghèo. Nguồn tài chính huy động cũng sẽ được sử dụng để mua trang thiết bị bảo hộ cho các nhân viên y tế và các thiết bị cấp cứu cung cấp cho các nước có thu nhập thấp và trung bình.
Hiện thế giới đã tiến hành khoảng 4,7 tỷ xét nghiệm toàn cầu, nhưng chỉ có 22 triệu xét nghiệm, tương đương 0,4 % được tiến hành ở các nước có thu nhập thấp. Theo dữ liệu của Liên hợp quốc, chỉ có khoảng 10% người dân ở các quốc gia này đã được tiêm chủng ít nhất một mũi vaccine.
Tiến sĩ Richard Hatchett, Giám đốc điều hành Liên minh Đổi mới sẵn sàng vì dịch bệnh (CEPI), cho rằng nếu COVAX có đủ nguồn tài chính, thì ngoài việc ứng phó hiệu quả ngay với đại dịch, các nhà khoa học sẽ có điều kiện nghiên cứu và phát triển nhiều giải pháp phòng ngừa hơn nữa đối với các chủng biến thể mới của virus SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19.