Ông Nguyễn Thanh Kỳ - Chủ tịch Hiệp hội các Nhà kinh doanh CK - đã trả lời phỏng vấn của chúng tôi.
Theo ông, các CTCK trực thuộc NH có gì thuận lợi và khó khăn hơn so với các CTCK độc lập khác?
Trước 2005, khi thị trường chưa phát triển, việc thành lập CTCK chưa ai quan tâm nên UBCKNN phải hạ thấp tiêu chí thành lập và động viên tổ chức tín dụng thành lập các công ty TNHH CK trực thuộc NH. Với các công ty loại này, nguồn vốn pháp định là do NH chủ sở hữu cấp, mọi việc đều do NH chủ sở hữu quyết định (tăng vốn, tuyển dụng nhân sự, lương, thưởng...). Lợi thế của các công ty này là sử dụng nguồn vốn vay ưu đãi (thực chất là NH rót vốn cho các CTCK).
Nhưng thực tế đó cũng chỉ tồn tại đến hết năm 2006 - sau chỉ thị của Thống đốc NHNN chỉ đạo "Các TCTD không được cấp tín dụng cho các DN hoạt động trong lĩnh vực CK mà tổ chức tín dụng nắm quyền kiểm soát, không được cho vay mà không có đảm bảo khoản vay đầu tư kinh doanh CK".
Việc thực hiện quyền bình đẳng giữa các công ty thuộc NH và không trực thuộc NH quản lý là phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Vì thế, thời điểm này, những CTCK trực thuộc NH phải phụ thuộc trong việc tuyển dụng nhân sự, lương thưởng, tăng vốn pháp định đều do NH chủ quản quyết định, không tự chủ trong lĩnh vực kinh doanh.
Vậy theo ông, mô hình công ty TNHH hay CTCP phù hợp với hoạt động của CTCK tại Việt
Có lẽ mô hình công ty TNHH một thành viên là cách làm của Việt Nam khi chuyển đổi từ DNNN sang công ty TNHH một thành viên, thực chất vẫn là vốn của Nhà nước, do Nhà nước quản lý. Điều đó không phù hợp với lĩnh vực kinh doanh CK, sự tự chủ của các công ty này rất hạn chế. Ơ đây có thể dẫn chứng 4 CTCK thuộc 4 NHTM nhà nước đến nay số vốn pháp định vẫn ì ạch dưới 300 tỷ đồng.
Trong khi đó cùng ra đời với các công ty này, các CTCP khác đã lên 1.000 tỷ đồng (khi mới thành lập mức vốn ban đầu của các CTCP chỉ bằng 1/3 các công ty TNHH một thành viên). Hoạt động của TTCK mang tính đặc thù của cơ chế thị trường, vì vậy cần theo mô hình mà các nước đi trước đã xây dựng.
Theo lộ trình, một số CTCK vẫn đang phải rục rịch chuẩn bị cho kế hoạch IPO. Theo ông, trong thời điểm hiện nay, việc IPO của các CTCK có thích hợp không?
Từ đầu năm 2008 đến nay, tốc độ lạm phát ở mức cao, giá nhiên liệu tăng trên 31%, các DN khó khăn trong quy trình sản xuất, lãi suất NH cao, thị trường đi xuống. Việc IPO ở thời điểm này là cực kỳ khó khăn, nhiều loại CP đang giao dịch trên thị trường chính thức và không chính thức ở dưới mức giá khởi điểm, các công ty kêu gọi đối tác chiến lược rất khó. Vì vậy, vào thời điểm này không nên bắt buộc các công ty IPO. Lộ trình nên để các công ty tự quyết định.
