Bộ Công thương cho biết, từ đầu năm 2022 đến nay, Bộ nhiều lần đề nghị Bộ Tài chính xem xét, tính toán lại chi phí kinh doanh xăng dầu, song hiện vẫn chưa được giải quyết.
Đầu tháng 2/2022, Bộ Công thương đề xuất Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính rà soát và tính toán lại các mức chi phí trong cơ cấu tính giá cả cơ sở mặt hàng xăng dầu như mức chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức do đã áp dụng từ năm 2014.
Bên cạnh đó, rà soát lại phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam (premium) và các loại thuế, nhất là thuế bảo vệ môi trường cho phù hợp nhằm tính đúng, tính đủ, hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia thị trường xăng dầu.
Đến tháng 7/2022, Bộ tiếp tục đề nghị Bộ Tài chính tổng hợp, rà soát, đánh giá từ báo cáo chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng Việt Nam, báo cáo tổng hợp premium trong nước... để thực hiện điều chỉnh, thông báo một số khoản chi phí định mức trong giá cơ sở xăng dầu cho phù hợp với thực tế phát sinh và quy định hiện hành.
Theo đó, Bộ Công thương đề nghị Bộ Tài chính căn cứ các quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, tổng hợp, rà soát, đánh giá từ báo cáo chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng Việt Nam, báo cáo tổng hợp premium trong nước, chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng của các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu để thực hiện điều chỉnh, thông báo một số khoản chi phí định mức trong giá cở sở xăng dầu cho phù hợp với thực tế phát sinh và quy định hiện hành.
Khi thị trường xăng dầu tiếp tục có nhiều biến động phức tạp, một số cửa hàng bán lẻ xăng dầu ngừng bán hàng, một số doanh nghiệp đề xuất với Sở Công thương về việc tạm dừng kinh doanh do khó khăn về nguồn hàng và không bảo đảm lợi nhuận kinh doanh, Bộ Công thương tiếp tục có ý kiến với Bộ Tài chính về việc điều chỉnh một số khoản chi phí trong giá cơ sở xăng dầu.
Cụ thể, Bộ Công thương nêu rõ, báo cáo tổng hợp về premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về đến cảng của các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, qua rà soát của Bộ Tài chính thực tế đã tăng. Tuy nhiên, Bộ Tài chính mới chỉ điều chỉnh đối với mức chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam theo thực tế mà chưa điều chỉnh mức premium trong nước và chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc đầu trong nước về đến cảng theo thực tế rà soát.
Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến giá xăng dầu trong nước chưa phản ánh đầy đủ các chi phí kinh doanh xăng dầu dẫn đến việc phân bố mức chiết khấu trong hệ thống kinh doanh xăng dầu bị hạn chế, nhiều cửa hàng bán lẻ xăng dầu không có chiết khấu để bảo đảm bù đắp chi phí và duy trì hoạt động kinh doanh, bảo đảm cung ứng xăng dầu liên tục cho thị trường.
Cùng với Bộ Công thương, thời gian vừa qua, các doanh nghiệp ngành xăng dầu cũng nhiều lần có kiến nghị về vấn đề điều chỉnh các khoản chi phí trong công thức tính giá cơ sở.
Hôm 14/9/2022, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cũng có Công văn số 1429/PLX-CSKD về việc chi phí kinh doanh xăng dầu gửi Bộ trưởng Bộ Tài chính.
Tập đoàn nêu rõ, các yếu tố cấu thành trong giá cơ sở như ppremium, chi phí vận tải tạo nguồn trong nước, chi phí định mức... chưa được kết cấu đủ trong giá cơ sở từ chu kỳ điều hành giá ngày 11/7/2022 đến nay (theo quy định của Nghị định 95/2021/NĐCP ngày 01/11/2021 của Chính phủ) đã tạo ra khó khăn rất lớn đối với các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu trong việc chia sẻ thù lao/chiết khấu cho các thương nhân nhận quyền bán lẻ, thương nhân phân phối.
Hệ quả là, rất nhiều doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu rơi vào tình trạng lỗ, không có đủ nguồn lực để bù đắp chi phí thực tế phát sinh; các thương nhân nhận quyền bán lẻ, thương nhân phân phối hoạt động cầm chừng, tiềm ẩn nguy cơ cao gây thiếu hụt, đứt gãy nguồn cung trên thị trường phân phối xăng dầu nội địa, gây bất ổn cho hoạt động sản xuất của nền kinh tế và nhu cầu thiết yếu của nhân dân.
"Để đảm bảo ổn định nguồn cung xăng dầu cũng như bù đắp đủ chi phí kinh doanh và không phát sinh lỗ cho các thương nhân đầu mối, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, Petrolimex đề nghị Bộ Tài chính xem xét điều chỉnh theo hướng phản ánh đầy đủ các yếu tố cấu thành trong giá cơ sở như Premium, chi phí vận tải tạo nguồn trong nước, chi phí định mức... mà chưa được phản ánh đủ theo Nghị định 95/2021/NĐ-CP ngày 01/11/2021 của Chính phủ tại chu kỳ điều hành giá sớm nhất tiếp theo", Công văn số 1429/PLX-CSKD nêu rõ.
Trước đó, tháng 7/2022, Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam (Vinpa) đã có Công văn số 440/HHXDVN-VP gửi Bộ Tài chính đã kiến nghị hai nội dung: Điều chỉnh và phản ánh kịp thời các khoản chi phí tính toán trong công thức giá cơ sở xăng dầu phù hợp quy định của Thông tư 104 (Thông tư số 104/2021/TT-BTC ngày 18/11/2021 của Bộ Tài chính hướng dẫn phương pháp xác định yếu tố cấu thành trong công thức giá cơ sở xăng dầu) để giảm bớt áp lực cho các thương nhân đầu mối, đảm bảo cho các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh xăng dầu có tích lũy và tái đầu tư.
Trường hợp định kỳ theo Thông tư 104 các khoản mục chi phí áp dụng tính toán trong công thức giá cơ sở xăng dầu vẫn giữ nguyên, Vinpa đề nghị Bộ Tài chính công khai các khoản mục chi phí này để làm căn cứ cho các thương nhân đầu mối thuyết minh với các Cơ quan quản lý Nhà nước lý do khách quan ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.