Mục tiêu rộng hơn của cuộc thi và của các đơn vị tổ chức là quảng bá và tôn vinh doanh nghiệp Việt, thúc đẩy sự cố gắng, tinh thần thi đua của doanh nghiệp niêm yết trong việc trình bày tốt hơn báo cáo thường niên và minh bạch thông tin nói chung, nhằm tiến tới mục tiêu nâng cao chất lượng báo cáo thường niên cũng như tính minh bạch của các thông tin được các doanh nghiệp Việt công bố ngang tầm với khu vực và trên thế giới.
Theo tôi quan sát, nhìn chung, các báo cáo thường niên đã tuân thủ tối thiểu các quy định hiện hành. Một số trường hợp đã thuyết minh thêm các thông tin chi tiết trên mức yêu cầu của quy định hay thuyết minh một số thông tin hiện chưa bao gồm trong quy định hiện hành. Hầu hết các trường hợp này thuộc nhóm các doanh nghiệp đầu ngành, các doanh nghiệp có các đối tác và chủ sở hữu là các tổ chức lớn và danh tiếng trên thế giới.
Bà Đoàn Thị Thu Thủy, Ernst & Young Việt Nam
Các thuyết minh báo cáo tài chính và các thông tin tài chính và phi tài chính của doanh nghiệp niêm yết đã được trình bày và giải trình trong báo cáo thường niên. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp trình bày không nhất quán các thông tin giữa thuyết minh trên báo cáo tài chính và thông tin trình bày trên báo cáo thường niên (ví dụ thuyết minh về số lượng nhân viên, thù lao hội đồng quản trị…). Tuy sự chênh lệch có thể không trọng yếu, nhưng sẽ gây ảnh hưởng đến tính tin cậy của thông tin được trình bày và sự tin tưởng của người đọc báo cáo tài chính cũng như báo cáo thường niên. Điều này cũng cho thấy công tác soát xét và hiệu đính báo cáo thường niên của một số doanh nghiệp còn hạn chế và chưa được đề cao.
Các thông tin trong báo cáo phát triển bền vững đã được nhiều doanh nghiệp chú trọng trình bày hơn so với các năm trước, đặc biệt trong nhóm vốn hóa lớn, mặc dù nội dung trình bày còn tương đối sơ sài và trong đa số các trường hợp còn mang tính hình thức, chưa có chiều sâu và chưa thực sự làm nổi bật đặc điểm và thế mạnh của doanh nghiệp mình. Nội dung này chưa được nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chú trọng đầu tư.
Hầu hết các doanh nghiệp niêm yết chỉ trình bày tổng thù lao trả cho các thành viên hội đồng quản trị, ban kiểm soát và ban tổng giám đốc mà không nêu thù lao chi tiết cho từng thành viên. Điều này dẫn đến thông tin về giao dịch với bên liên quan chưa được thật sự minh bạch.
Theo Global Reporting Initiative (GRI) Standards về yêu cầu công bố thông tin cho báo cáo phát triển bền vững của công ty, các công ty còn được yêu cầu công bố thông tin về quy trình xác định thù lao cho các cấp quản lý cấp cao và sự tham gia của các bên liên quan trong việc xác định thù lao này.
Tuy có nhiều ý kiến khác nhau liên quan đến nội dung này, đa số các nhà bình luận chuyên nghiệp đều cho rằng đây là 1 trong số những nội dung công bố thông tin quan trọng nhất, do đó rất cần được lưu tâm đúng mức.
Qua so sánh sơ bộ các chỉ tiêu được trình bày trên báo cáo thường niên của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam và bộ chỉ tiêu trong GRI Standards về yêu cầu công bố thông tin cho báo cáo phát triển bền vững của công ty, một chỉ tiêu được đánh giá là rất quan trọng với các doanh nghiệp nhưng chưa được thể hiện đó là cơ chế tư vấn và báo cáo các mối quan ngại về đạo đức.
Về quản trị rủi ro, hầu hết các doanh nghiệp niêm yết đã thực hiện việc xác định các loại rủi ro và trình bày các phương pháp hạn chế rủi ro. Tuy nhiên, hiện chưa thấy phổ biến các báo cáo thường niên thể hiện sự đánh giá hiệu quả công tác quản trị rủi ro trong năm của đơn vị và liệu các rủi ro này đã ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh trong năm như thế nào, cũng như chưa thấy được vai trò của các cấp quản lý trong việc rà soát hiệu quả của các quy trình quản trị rủi ro của đơn vị.
Công tác quản trị rủi ro ngày càng trở nên quan trọng trong bối cảnh đa dạng hóa và toàn cầu hóa. Một trong những rủi ro khó quản lý và khó phát hiện là rủi ro gian lận. Do đó, nếu các doanh nghiệp có xây dựng cơ chế này và công bố trên BCTN để tất cả nhân viên và các đối tác, các nhà đầu tư hiện tại và tương lai … được biết thì sẽ là rất tốt và giúp thể hiện tốt hơn sự minh bạch thông tin của doanh nghiệp được báo cáo.
Để nâng cao hơn nữa chất lượng báo cáo thường niên, các doanh nghiệp niêm yết nên tăng cường hệ thống nội bộ về tập hợp, công bố thông tin và lập báo cáo thường niên để các thông tin được thuyết minh một cách minh bạch hơn và đầy đủ hơn. Cần nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp về tầm quan trọng của việc lập các báo cáo thường niên minh bạch và đầy đủ thông tin, không chỉ cho mục đích tuân thủ mà còn thể hiện sự cam kết của doanh nghiệp với các đối tác, cũng như là một công cụ thể hiện sự vượt trội của doanh nghiệp mình so với các doanh nghiệp khác trên thị trường.
Cơ quan quản lý thị trường chứng khoán cần tăng cường hơn nữa công tác vận động và tuyên truyền đối với các doanh nghiệp niêm yết về các yêu cầu lập báo cáo thường niên minh mạch và chi tiết. Tuyên dương khen thưởng kịp thời các doanh nghiệp niêm yết làm tốt báo cáo thường niên; đồng thời tăng cường kiểm tra giám sát để nhắc nhở công bố thông tin minh bạch đầy đủ nhằm giúp doanh nhiệp niêm yết biết được những điểm làm chưa tốt và có hướng khắc phục kịp thời.
