Các giao dịch CP OTC với giá thấp hơn mệnh giá hiện đang chờ hướng dẫn tính thuế.
Theo hướng dẫn mới nhất từ Bộ Tài chính, giá để tính thuế đối với CP chưa niêm yết được xác định theo giá ghi trên hợp đồng chuyển nhượng. Trong trường hợp hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá hoặc ghi thấp hơn giá trị sổ sách kế toán tại thời điểm chuyển nhượng hoặc tại thời điểm gần nhất so với thời điểm chuyển nhượng của công ty phát hành CP thì công ty chứng khoán (CTCK) căn cứ vào giá ghi trên sổ sách kế toán để khấu trừ thuế. Trong trường hợp công ty phát hành ủy quyền quản lý sổ cổ đông cho CTCK thì công ty phát hành có trách nhiệm cung cấp cho CTCK giá CP ghi trên sổ sách mỗi khi có thay đổi về giá CP.
Trong thực tế, giá giao dịch có lúc thấp hơn cả giá trị sổ sách kế toán, có trường hợp còn thấp hơn cả mệnh giá. Vậy trường hợp này sẽ phải xử lý như thế nào?
Chúng tôi hiện đang xin ý kiến từ cơ quan cấp trên xử lý trường hợp này. Tuy nhiên cơ bản là vẫn dựa vào giá chuyển nhượng ghi trên hợp đồng mua bán và hợp đồng này không cần phải công chứng.
Việc kê khai, nộp thuế và quyết toán thuế đối với các giao dịch CP OTC được thực hiện như thế nào thưa bà?
Đối với CP chưa niêm yết, chưa đăng ký giao dịch tại Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội nhưng công ty phát hành ủy quyền cho CTCK quản lý sổ cổ đông thì công ty quản lý sổ cổ đông sẽ thực hiện khấu trừ thuế, khai thuế, nộp thuế cho NĐT. Trường hợp công ty phát hành không ủy quyền hoặc ủy quyền quản lý một bộ phận danh sách NĐT thì công ty phát hành sẽ thực hiện tính, thu, khai, nộp thuế TNCN. Công ty quản lý sổ cổ đông và công ty phát hành chứng khoán chỉ được làm thủ tục chuyển đổi quyền sở hữu chứng khoán sau khi người chuyển nhượng đã nộp thuế TNCN. Trong trường hợp NĐT chứng khoán có nhu cầu tính thuế TNCN theo mức thuế suất 20% thu nhập thì trực tiếp quyết toán thuế tại cơ quan thuế.
Riêng đối với chứng khoán niêm yết thì sau khi NĐT chuyển nhượng thành công, CTCK nơi NĐT đăng ký giao dịch có trách nhiệm khai thuế, nộp thuế và quyết toán thuế TNCN đã khấu trừ (0,1% trên tổng giá trị chứng khoán từng lần chuyển nhượng) đối với hoạt động chuyển nhượng của NĐT. Trường hợp NĐT mở tài khoản tại ngân hàng, ngay khi giao dịch của NĐT thành công, CTCK thông báo cho ngân hàng để ngân hàng chuyển số thuế khấu trừ sang cho CTCK. Ngân hàng nơi NĐT mở tài khoản không phải khai thuế, quyết toán thuế TNCN đối với NĐT chứng khoán.
Bà có thể cho biết thêm các khoản thu nhập từ cổ tức năm 2008 của cá nhân nhưng được chi trả vào năm 2009 thì áp dụng theo Pháp lệnh Thuế đối với người có thu nhập cao hay Luật Thuế TNCN?
Trường hợp trên thì áp dụng chính sách thuế của năm phát sinh thu nhập, không tính vào thu nhập chịu thuế TNCN. Ngoài ra, đối với cá nhân kinh doanh có doanh thu phát sinh trong tháng 12/2008, kê khai trong tháng 1/2009 thì thực hiện tính, nộp thuế thu nhập doanh nghiệp và quyết toán thuế chung vào năm 2008. Gần đây Bộ Tài chính cũng đã có hướng dẫn cá nhân chuyển nhượng quyền sử dụng đất, công trình gắn liền với đất đã có hợp đồng chuyển nhượng trước 31/12/2008 nhưng từ 1/1/2009 chưa nộp thuế chuyển quyền sử dụng đất và chưa hoàn thành thủ tục chuyển nhượng thì cá nhân thực hiện kê khai nộp thuế TNCN. Các cá nhân có hợp đồng chuyển nhượng nhà chung cư và đã thanh toán tiền trước 31/12/2008 thì không thu thuế TNCN. Đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản sẽ áp dụng thuế suất 2% tính trên giá chuyển nhượng bất động sản. Trường hợp nếu tính theo thuế suất 2% mà có số thuế phải nộp cao hơn áp dụng mức thuế suất 25% tính trên thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản thì sẽ áp dụng mức thuế suất 25% nhưng cá nhân phải có đầy đủ hóa đơn, chứng từ để làm căn cứ xác định thu nhập chịu thuế.
