Lợi ích lớn
Ông Bùi Văn Mai, Tổng thư ký Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) cho biết, lợi ích lớn nhất khi trở thành thành viên hãng kiểm toán quốc tế là được sử dụng thương hiệu quốc tế. Bên cạnh đó, CTKT trong nước được đầu tư kỹ thuật, được đào tạo chuyên môn, được tư vấn và cung cấp thông tin quốc tế, được giới thiệu khách hàng, được kiểm soát chất lượng dịch vụ.
Ông Ngô Đức Đoàn, Tổng giám đốc Công ty Dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán (AASC) cho biết, sau khi trở thành thành viên của Hãng Kiểm toán INPACT, AASC đã có nhiều chương trình phối hợp hoạt động với các thành viên của INPACT thông qua họp thường niên, nâng cao chuẩn mực dịch vụ và cạnh tranh, hợp tác cùng có lợi giữa các thành viên, giới thiệu khách hàng, đào tạo tại chỗ hoặc tư vấn dịch vụ. Trên thực tế, AASC là một trong những CTKT thực hiện nhiều hợp đồng kiểm toán DN niêm yết và một trong nhiều nguyên nhân là uy tín có được từ việc là thành viên của hãng kiểm toán quốc tế.
Ông Nguyễn Chí Trung, Tổng giám đốc Công ty Kiểm toán và Tư vấn Nexia ACPA (thành viên Hãng Nexia International) nêu lên một lợi ích khác khi trở thành hãng thành viên. Đó là được giới thiệu khách hàng quốc tế của hãng kiểm toán quốc tế khi khách hàng đó vào Việt Nam hoạt động hay đầu tư. Bên cạnh đó là trợ giúp kỹ thuật của hãng kiểm toán quốc tế, chủ yếu là quyền sử dụng, cập nhật phương pháp và chương trình kiểm toán, bao gồm cả việc cử chuyên gia sang làm việc hoặc tổ chức đào tạo cho nhân viên Việt Nam, đưa nhân viên Việt Nam sang làm việc tại nước ngoài.
Trở thành hãng thành viên không dễ
Theo số liệu thống kê của VACPA, đến nay, trong 150 CTKT của Việt Nam đang hoạt động đã có 24 công ty là hãng thành viên, 2 công ty đang hoàn thiện thủ tục, một số công ty khác cũng đang tìm hiểu đối tác để tiếp tục trở thành thành viên hãng quốc tế. Điều này cho thấy, việc trở thành thành viên hãng kiểm toán nước ngoài đang là xu hướng được nhiều công ty lựa chọn.
Lợi ích đã rõ, nhưng không phải CTKT nào cũng đặt chân vào được gia đình các hãng kiểm toán quốc tế, mà trước hết đó là vấn đề tài chính. Một trong những yêu cầu quan trọng khi trở thành thành viên hãng kiểm toán quốc tế là mua bảo hiểm nghề nghiệp. Theo thông lệ quốc tế, tất cả CTKT đều phải mua bảo hiểm rủi ro nghề nghiệp. Năm 2008, Deloitte Việt Nam mua bảo hiểm nghề nghiệp của Công ty Bảo hiểm Nautilus Indemnity Holdings là 97.613 USD/năm; UHY đang dự kiến mua với mức 20.000 USD/năm.
Theo VACPA, là thành viên hãng quốc tế, CTKT Việt Nam phải nộp lệ phí thành viên. Phí này có thể được miễn giảm một phần trong giai đoạn đầu, tiến đến phải nộp đầy đủ theo điều lệ và cam kết thành viên. Đây là một khoản chi phí không nhỏ. Chẳng hạn, AASCS gia nhập Hiệp hội JHI với mức phí ban đầu là 2.250 USD và phí thu nhập từ khách hàng do Hiệp hội cung cấp; Công ty CA&A phải nộp 10% doanh thu từ khách hàng của DFK giới thiệu, hoặc phân bổ tổng phí thực tế của Hiệp hội, có hạn chế mức tối đa…
Ngoài chi phí tài chính, việc tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng ngặt nghèo cũng là thách thức đối với CTKT trong nước. Các công ty Việt Nam được hãng kiểm toán quốc tế kiểm soát chất lượng qua 2 giai đoạn, trước khi chấp nhận là thành viên và trong thời hạn thực hiện cam kết thành viên. Kiểm soát trước thể hiện sự đánh giá, xác nhận quy trình chất lượng dịch vụ của CTKT Việt Nam. Được chấp nhận là thành viên chứng tỏ CTKT Việt Nam đã bảo đảm chất lượng dịch vụ, đạt yêu cầu của hãng quốc tế. Kiểm soát trong quá trình hoạt động được thực hiện trong suốt quá trình là thành viên. Hãng kiểm toán quốc tế có thể tiếp tục hoặc chấm dứt cam kết thành viên phụ thuộc vào chất lượng dịch vụ. Tại Việt Nam, đã có một số CTKT bị đình chỉ cam kết thành viên của Morison…
Ông Đoàn cho rằng, việc trở thành thành viên của hãng kiểm toán quốc tế là hướng đi phù hợp với tiến trình toàn cầu hóa nền kinh tế, tạo điều kiện phát triển CTKT trong nước theo hướng kết hợp hài hòa nguồn nhân lực nội tại và sự hỗ trợ quốc tế. Tuy nhiên, sự thành công nằm ở chính sự vận động tích cực của công ty thành viên. Ông Đoàn cho biết thêm, trở thành thành viên của hãng hay tổ chức kiểm toán quốc tế mới chỉ là điều kiện cần cho sự thành công trong hoạt động của bất kỳ công ty nào. Sự cam kết dài hạn về chất lượng và sự nỗ lực mới là yếu tố quyết định thành công của mỗi công ty. Chung quan điểm này, ông Nguyễn Chí Dũng, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán A&C cho rằng, trở thành thành viên hãng kiểm toán quốc tế là điều kiện cần thiết cho sự phát triển của công ty, nhưng kết quả có như mong muốn hay không phụ thuộc vào phần lớn năng lực và sự quyết tâm của ban điều hành.