14 năm qua, TTCK đã vận hành an toàn, suôn sẻ, mỗi năm ghi thêm một dấu ấn mới.
Bên cạnh diễn biến này, trong lòng thị trường tồn tại không ít dấu hiệu vi phạm mang đầy tính thách thức. Giao dịch cổ phiếu PVX là một ví dụ. Một cổ phiếu của một DN thua lỗ hàng nghìn tỷ, nhưng luôn thu hút được dòng tiền rất lớn, để đẩy đưa giá cổ phiếu.
Một mình PVX có thanh khoản bằng trên 500 mã cổ phiếu khác cộng lại, liệu có bình thường không? Dù khó, nhưng câu hỏi nhức nhối này rất cần sớm có câu trả lời từ nhà quản lý.
Phát biểu tại Hội nghị ngành chứng khoán cuối tuần qua, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) Vũ Bằn cho biết, không có vùng cấm trong xử lý vi phạm chứng khoán.
Năm 2013, UBCK ban hành 84 quyết định xử phạt và triển khai 7 đoàn kiểm tra giao dịch thao túng giá chứng khoán, ngoài phạt tiền, đã thực hiện tịch thu khoản lời trái pháp luật với 1 trường hợp.
Một thông tin mới được công bố tại Hội nghị là việc UBCK đã chuyển 7 vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự sang cơ quan công an để điều tra, làm rõ. Chủ tịch UBCK cho biết, nhiều vụ việc phức tạp, tinh vi, UBCK phải dựa vào cơ quan công an và trong năm 2014, sẽ phối hợp chặt chẽ hơn nữa, để giữ trật tự thị trường.
Tại sao UBCK phải dựa vào cơ quan công an khi xem xét các hành vi có dấu hiệu vi phạm phức tạp?
Theo Chủ tịch UBCK, một trong những hạn chế rất lớn của UBCK là không có chức năng điều tra. Bên cạnh đó, mức xử phạt vi phạm hành chính trên TTCK còn thấp (tối đa 2 tỷ đồng, trong khi ở các TTCK quốc tế, có thể lên tới hàng chục triệu USD), nên hiệu lực xử phạt chưa đủ sức răn đe.
Vì không có thẩm quyền điều tra, UBCK tưởng chừng không được ký kết Phụ lục A, Biên bản ghi nhớ đa phương của Tổ chức các UBCK (IOSCO).
Gỡ nút thắt này, UBCK đã cùng với Cơ quan Thanh tra Ngân hàng Nhà nước bàn thảo, để ký kết bản ghi nhớ về việc khi UBCK yêu cầu, Ngân hàng Nhà nước sẽ cung cấp thông tin về tài khoản tiền của nhà đầu tư tại ngân hàng.
“May mắn là các tổ chức quốc tế đã tạm chấp nhận Bản ghi nhớ đó thay cho nghiệp vụ điều tra của UBCK và chấp thuận cho chúng ta được ký Phụ lục A, Biên bản ghi nhớ đa phương với IOSCO”, ông Bằng chia sẻ.
“Không có vùng cấm trong xử lý vi phạm chứng khoán" là ý chí của UBCK, nhưng có nắm bắt được và đi đến tận chân các vi phạm trên TTCK hay không, lại là vấn đề không đơn giản, xét trên thực lực và thẩm quyền hiện tại của cơ quan này.
Trong một báo cáo khác của UBCK về lý do tính việc hợp nhất 2 Sở GDCK, UBCK thẳng thắn chỉ ra rằng, mỗi Sở có hệ thống giám sát riêng, tiêu chí giám sát là khác nhau.
“Các phần mềm giám sát không đáp ứng được nhu cầu phát triển của thị trường, do được thiết kế cứng nhắc, dựa trên các tiêu chí đã lạc hậu và không có khả năng mở rộng trong tương lai”, báo cáo viết.
Một thị trường quy mô gần 50 tỷ USD, mà tiêu chí giám sát lạc hậu, thẩm quyền điều tra không có, rõ ràng, việc giữ trật tự thị trường là một thách thức rất lớn.
