Ảnh Shutterstock
Ba công cụ này gồm: Đánh giá không gian tài chính; Lập kế hoạch tài chính trung hạn; và Chi tiêu ngân sách dựa trên kết quả.
Trong đó, Kế hoạch tài chính trung hạn hiện được áp dụng tại hầu hết các nước OECD, ngoại trừ Mỹ và Nhật Bản.
TS. Marthew Martin, Giám đốc Tổ chức Tài chính phát triển quốc tế (DFI) cho rằng, Việt Nam cần một nguồn lực tài chính lớn để đạt được các mục tiêu về phát triển bền vững (SDGs). Muốn vậy, Việt Nam cần mở rộng không gian tài chính, tức là những tiềm năng để tăng chi tiêu cho phát triển mà không làm tổn hại đến sự bền vững của hệ thống tài chính công cũng như nền kinh tế.
“Có 8 giải pháp chung để mở rộng không gian tài chính. Tuy nhiên, các giải pháp như nới lỏng chính sách tài khóa hay vay nợ để đầu tư phát triển đều không phù hợp trong bối cảnh Việt Nam đang cố gắng kiểm soát lạm phát và nợ công hiện đang tiến đến mức trần 65% GDP.
“Tôi cho rằng, Việt Nam chỉ nên tập trung vào ba nội dung chính là tái cơ cấu lại các khoản chi ngân sách, nâng cao hiệu quả chi ngân sách thông qua các cơ chế minh bạch, có sự tham gia của công chúng trong giám sát chi tiêu và nâng cao hiệu quả thu ngân sách bằng các giải pháp khác nhau như hạn chế gian lận thuế, bãi bỏ các ưu đãi thuế không cần thiết ”, TS. Matthew Martin chia sẻ.
Hiện có nhiều ý kiến khác nhau liên quan đến vấn đề thuế đối với các doanh nghiệp tại Việt Nam. Theo Báo cáo “Đánh giá chính sách ưu đãi thuế của Việt Nam” do Oxfam thực hiện năm 2017, chính sách ưu đãi thuế của Việt Nam lớn và dàn trải; ưu đãi về thời gian miễn thuế, giảm thuế của Việt Nam dài hơn và có phạm vi rộng hơn một số nước trong khu vực.
Việt Nam áp dụng chính sách ưu đãi thuế khá cao cho các dự án đầu tư vào các địa bàn kém phát triển hay các khu kinh tế. Những ưu đãi thuế có thể thúc đẩy hành vi chuyển giá, chuyển lợi nhuận, gây xói mòn cơ sở thuế.
Trong khi đó, theo báo cáo Cạnh tranh Toàn cầu của Diễn đàn kinh tế thế giới (2017-2018), ba yếu tố quan trọng nhất được công ty lựa chọn không phải ưu đãi thuế, mà là cơ sở hạ tầng, chất lượng nguồn nhân lực và ổn định xã hội.
Còn báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2014 đã chỉ ra rằng, 85% các nhà đầu tư ở Việt Nam khẳng định các chính sách ưu đãi thuế là không cần thiết.
Vì vậy, các chuyên gia quốc tế khuyến nghị, Việt Nam cần rà soát và loại bỏ những ưu đãi thuế không cần thiết, đồng thời giảm thiểu việc trốn thuế và tránh thuế qua các cơ chế giám sát, đặc biệt thực hiện tốt Nghị Định 20/2017/NĐ-CP quy định về quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
Đề xuất coi trọng tính minh bạch, công khai trong hoạt động giám sát, ông Nguyễn Quang Thương, Phó giám đốc Trung tâm Phát triển và Hội nhập, cho rằng, Việt Nam cần nâng cao hiệu quả chi tiêu ngân sách bằng các cơ chế minh bạch và giám sát, cũng như tiếp tục cải thiện các quy định chính sách cũng như thực hành về công khai ngân sách nhà nước.
