Tuần qua, Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đã công bố các điều chỉnh về thuế quan sau khi xem xét ý kiến công khai về quy định trước đó. Những thay đổi này bao gồm việc áp dụng mức thuế bổ sung 150% đối với các loại thiết bị như cẩu giàn lốp cao su (RTG), cẩu giàn di chuyển trên ray (RMG), cẩu xếp dỡ tự động, xe nâng container, xe chở container, xe đầu kéo, xe nâng hàng và các bộ phận cấu thành của những thiết bị này. Khi cộng dồn với các mức thuế đã được áp dụng trước đó, tổng mức thuế đối với các loại cẩu này có thể lên tới 270%.
Bên cạnh các khoản phí mới đối với cần cẩu cảng, USTR cũng công bố việc thay đổi cơ cấu phí đối với tàu chở phương tiện, thường được gọi là tàu roll-on/roll-off (RoRo) chuyên vận chuyển ô tô, thiết bị nông nghiệp và các loại máy móc hạng nặng khác.
Theo quy định sửa đổi, phí sẽ được tính dựa trên dung tích trọng tải tịnh của tàu thay vì số lượng phương tiện được chở. Một hãng vận tải biển sở hữu và vận hành các tàu RoRo cho biết sự thay đổi này có thể khiến công ty thiệt hại hàng triệu đô la.
Dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, USTR đã điều tra các hoạt động hàng hải của Trung Quốc trong cả lĩnh vực đóng tàu và sản xuất cần cẩu. Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã tiếp tục theo đuổi các động thái này. Theo các chuyên gia thương mại, việc thanh toán các mức thuế mới này có thể được hoãn lại đến ngày 10/12 nhưng các khoản phí sẽ bắt đầu được áp dụng vào ngày 14/10.
Trong khi đó, phát ngôn viên của Hiệp hội Cảng vụ Mỹ (AAPA) cho biết ngành cảng biển đang gặp khó khăn do phải chịu thêm nhiều loại thuế đối với các thiết bị cần thiết cho việc mở rộng và phục hồi chuỗi cung ứng.
"Các cảng lớn và nhỏ đều gặp khó khăn trong việc tài trợ cho các thiết bị lớn, hiện đại, đẳng cấp thế giới như cần cẩu khi các chính sách của chính phủ tăng gấp đôi giá chỉ sau một đêm. Lựa chọn thực sự nằm ở việc lựa chọn giữa thiết bị giá cả phải chăng hoặc bị tụt hậu… Ngành này từ lâu đã hợp tác với chính phủ để chuyển hướng nguồn cung sang trong nước hoặc các quốc gia đồng minh, và luôn ủng hộ các chính sách khuyến khích sản xuất trong nước từ phía cung nhằm đạt được mục tiêu đó”, phát ngôn viên của AAPA cho biết.
Theo ông Lars Jensen, nhà sáng lập Vespucci Maritime, phí cần cẩu và thiết bị cảng chỉ là một yếu tố bổ sung vào chi phí của chuỗi cung ứng Mỹ.
“Thực tế, thuế quan là một trở ngại khác khiến hàng nhập khẩu đắt đỏ hơn và hàng xuất khẩu kém cạnh tranh hơn… Trong những tháng gần đây, chúng ta đã thấy khối lượng hàng container đến và đi từ Mỹ đang giảm, trong khi khối lượng ở các nơi khác trên thế giới đang tăng mạnh. Mỗi trở ngại mới sẽ góp phần củng cố sự phát triển đó”, ông cho biết.
Thomas Kazakos, Tổng thư ký Phòng Thương mại Quốc tế (ICS) đại diện cho các hiệp hội chủ tàu quốc gia trên thế giới và hơn 80% đội tàu thương mại toàn cầu cho biết, họ vẫn đang xem xét các quy định sửa đổi.
“ICS ủng hộ tham vọng tăng cường năng lực đóng tàu của Mỹ và củng cố ngành công nghiệp đóng tàu Mỹ, bởi việc bổ sung trọng tải thương mại sẽ củng cố hiệu quả và khả năng cạnh tranh của ngành hàng hải toàn cầu. Tuy nhiên, phí dịch vụ hoặc phí cảng do USTR đề xuất sẽ có tác động rất lớn đến xuất khẩu của Mỹ. Điều này có thể làm giảm khả năng cạnh tranh xuất khẩu của Mỹ và làm tăng chi phí cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ, vì phí cảng được đề xuất về cơ bản là một biện pháp bảo hộ”, ông cho biết.
Một nghiên cứu hàng hải toàn cầu do ICS và Giáo sư Craig VanGrasstek của Trường Quản lý Nhà nước Harvard Kennedy thực hiện cho thấy, việc giảm các biện pháp hạn chế thương mại trong lĩnh vực vận tải biển có thể giúp GDP của một số nền kinh tế tăng tới 3,4%.
“Việc loại bỏ các rào cản thuế quan và phi thuế quan là một trong những cách nhanh và đơn giản nhất để các nhà hoạch định chính sách thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Các quốc gia ở mọi cấp độ phát triển đều sẽ được hưởng lợi, dù chỉ là từ những điều chỉnh nhỏ đối với các rào cản hiện có. Tuy nhiên, như chúng ta đang thấy, những biện pháp này thường dẫn đến các hành động trả đũa và cuối cùng, sẽ không có bên nào thắng cuộc nếu các chiến thuật này tiếp tục được áp dụng”, ông Thomas Kazakos cho biết.
Trung Quốc gần đây đã công bố các biện pháp đáp trả thuế quan. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết đã có những trao đổi đáng kể với Trung Quốc vào cuối tuần qua về thương mại, đồng thời cho biết thêm rằng Tổng thống Trump dự kiến vẫn sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc vào cuối tháng này.
Đối với thị trường năng lượng Mỹ, những sửa đổi này là một tin tốt. USTR đã loại bỏ điều khoản đình chỉ cấp phép vận chuyển LNG. Điều khoản trong thông báo hồi tháng 4 quy định rằng, tỷ lệ ngày càng tăng lượng LNG xuất khẩu của Mỹ phải được vận chuyển trên các tàu do Mỹ đóng.
Các tàu thuộc Chương trình An ninh Hàng hải Mỹ vận chuyển phương tiện phục vụ mục đích quân sự và được đóng tại các xưởng đóng tàu ngoài Mỹ sẽ tiếp tục được hưởng “miễn trừ có mục tiêu” đến năm 2029.
Carl Bentzel, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Chủ cảng Mỹ cho biết, hiệp hội “cảm thấy thất vọng nhưng không bất ngờ". Hiệp hội vẫn đang đánh giá mức thuế 150% áp dụng cho hàng loạt thiết bị bốc xếp hàng hóa bổ sung, và nhận xét rằng quyết định này dường như xuất hiện một cách đột ngột.
“Rõ ràng là Mỹ đã giáng đòn mạnh vào thiết bị bốc xếp hàng hóa có nguồn gốc từ Trung Quốc… Điều này khiến cho việc chính phủ hỗ trợ phát triển công nghệ bốc xếp hàng hóa sản xuất trong nước trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết”, ông cho biết.