Kinh tế và chứng khoán có triển vọng khả quan
 |
| Ông Nguyễn Đức Hoàn, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán ACB. |
Sự ổn định của kinh tế vĩ mô và chi phí lao động tại Việt Nam cạnh tranh so với nhiều nước trong khu vực sẽ tiếp tục hấp dẫn các doanh nghiệp đầu tư và thành lập nhà máy sản xuất, giúp gia tăng các hoạt động sản xuất công nghiệp.
Bên cạnh đó, các hiệp định thương mại tự do sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam với tư cách là một trung tâm sản xuất hàng xuất khẩu có chi phí thấp.
Ngoài ra, gói hỗ trợ tài khóa, tiền tệ năm 2022 ước tính khoảng 347.000 tỷ đồng (291.000 tỷ đồng cho gói hỗ trợ tài khóa và 56.000 tỷ đồng cho gói hỗ trợ tiền tệ) để hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sau dịch Covid-19 mới giải ngân được khoảng 16%, tức còn gần 290.000 tỷ đồng, có thể sẽ được kéo dài việc giải ngân sang năm 2023.
Xem xét các rủi ro và điểm mạnh của nền kinh tế, chúng tôi đưa ra 3 giả định cho thị trường chứng khoán năm nay.
Trong kịch bản cơ sở, kinh tế tiếp tục tăng trưởng và thu nhập doanh nghiệp tăng ở mức 10%, tâm lý thị trường sẽ cải thiện khi thị trường tín dụng hồi phục, vĩ mô toàn cầu ổn định vào cuối năm 2023 và các ngân hàng trung ương hoàn thành chu kỳ thắt chặt tiền tệ, giảm bớt áp lực lên VND và cho phép NHNN xem xét chính sách tiền tệ linh hoạt hơn.
Trong kịch bản lạc quan, đầu tư công được thúc đẩy, thị trường bất động sản phục hồi nhanh hơn dự kiến, dòng vốn FDI tiếp tục mạnh mẽ, các vấn đề trên thị trường tín dụng được giải quyết. Đồng thời, thế giới kiểm soát được lạm phát trong nửa đầu năm nay và tâm lý nhà đầu tư cải thiện nhờ việc nới lỏng chính sách tiền tệ toàn cầu. Các nền kinh tế lớn như Mỹ, EU và Anh không suy thoái, chỉ là tăng trưởng chậm. Bên cạnh đó, Trung Quốc mở cửa nền kinh tế và hồi phục trong 6 tháng cuối năm, thị trường bất động sản cũng hồi phục.
Theo những giả định này, VN Index có thể đạt mức cao nhất 1.500 điểm, tại mức P/E 12 - 13 lần. Trong kịch bản kém lạc quan, chỉ số có thể lùi xuống mức thấp nhất 1.000 điểm, tại mức P/E 9 - 10 lần.
Cần khơi thông nguồn cung dự án mới và nguồn tiền cho thị trường
 |
| Ông Lê Xuân Nga, Tổng giám đốc BHS Group. |
Vấn đề lớn nhất của thị trường địa ốc năm 2022 đó là không có dòng tiền mới, có nhiều nút thắt như room tín dụng ngân hàng bị hạn chế, siết phát hành trái phiếu doanh nghiệp…, dẫn đến tình trạng có nguồn tiền đã “hứa” chuyển cho chủ đầu tư bị tạm ngừng, khiến kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp bị lỡ dở, khó ra hàng sản phẩm mới, người mua khó tiếp cận vốn vay và thị trường đi vào giai đoạn trầm lắng.
Lãi suất hiện neo ở mức cao cũng ảnh hưởng đến thị trường và tác động mạnh vào nhóm khách hàng mua đầu tư. Nhóm khách hàng này thường vay vốn để mua bất động sản, lãi tăng khiến họ khó thoát được hàng và phải trả lãi cao.
Cùng với đó, các sản phẩm cam kết trả lợi nhuận khai thác hàng năm hiện nay hầu như không khai thác được, không trả được lợi nhuận cho khách hàng theo cam kết, trong khi phía khách hàng vẫn phải gánh lãi. Thực tế này khiến cho nhóm khách hàng đầu tư đang gặp rất nhiều khó khăn, dù đây là một lực lượng quan trọng, chiếm số lượng lớn và giữ vai trò duy trì sự “ấm nóng” cho thị trường.
Theo tôi, để thị trường ổn định và lưu thông trở lại thì giá cả phải không leo thang, thanh khoản phải tốt. Theo đó, Chính phủ, các cơ quan quản lý tập trung tháo gỡ hai vấn đề: nguồn cung và nguồn tiền để hỗ trợ nguồn cầu, vì có cầu mà không tiếp cận được nguồn tiền, vốn vay thì nhà đầu tư cũng không thể mua được.
Riêng với câu chuyện nguồn cung, hành lang phê duyệt pháp lý dự án đang không thông thoáng nên hạn chế nguồn cung dự án mới và làm tăng giá sản phẩm. Do đó, cần làm cho dòng tiền lưu thông suôn sẻ và ổn định, các dự án đúng tiến trình pháp lý được phê duyệt sớm để có nguồn cung mới và phân loại các dự án được ưu tiên để cấp tín dụng trước. Bên cạnh đó, xây dựng lộ trình hàng năm về nhà ở. Hai yếu tố này nếu gặp được nhau sẽ giải quyết được tồn tại cơ bản cho thị trường.
Cộng đồng doanh nghiệp rất kỳ vọng vào các chính sách tài chính, kinh tế vĩ mô ổn định trong thời gian tới, từ đó giúp thị trường lấy lại được sự cân bằng.
Khó khăn đã được nhận diện và có hướng xử lý
 |
| Ông Huỳnh Anh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Đông Á. |
Chúng ta vừa trải qua năm 2022 với sự biến động mạnh trên thị trường chứng khoán, các khó khăn đã bộc lộ và được nhận diện, có hướng xử lý. Từ đó, thị trường chứng khoán năm 2023 sẽ ổn định hơn, doanh nghiệp niêm yết và nhà đầu tư có các phản ứng phù hợp, dù chịu ảnh hưởng bởi những biến số như lãi suất, tỷ giá, dòng tiền.
Tại Mỹ, lạm phát đang có tín hiệu tăng chậm lại, thị trường bất động sản bớt nóng, có thể Fed sẽ tăng lãi suất chậm hơn, giúp giảm áp lực lên tỷ giá.
Trong nước, không ít doanh nghiệp vẫn đang giải bài toán đáo hạn trái phiếu, tuy không còn bị động và dồn dập như năm 2022 nhưng lượng tiền nhà đầu tư chưa giải phóng khỏi kênh trái phiếu làm giảm dòng tiền đầu tư vào cổ phiếu.
Mặc dù vậy, với tín hiệu hỗ trợ tích cực từ chính sách, cụ thể là Nghị định 65/2022/NĐ-CP đang được sửa đổi để thị trường trái phiếu doanh nghiệp “hạ cánh mềm”, lấy lại lòng tin của nhà đầu tư.
Nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 đặt ra chỉ tiêu GDP tăng khoảng 6,5%, CPI bình quân tăng khoảng 4,5% (năm 2022 tăng 3,15%). Để kiểm soát lạm phát thì cung tiền sẽ được kiểm soát, trong đó có hạn mức tăng trưởng tín dụng.
Trong bối cảnh lạm phát trên thế giới hạ nhiệt, chỉ tiêu CPI năm nay có tính khả thi cao, nên có thể kỳ vọng kênh tín dụng ngân hàng sẽ đáp ứng đủ nhu cầu nền kinh tế, với mức lãi suất hợp lý.
Một sự chủ động rất lớn là Chính phủ thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, ngay từ đầu năm 2023 đã khởi công hàng loạt dự án. Chi tiêu công là một cú huých có hệ số nhân và sức lan tỏa lớn, kéo theo nhiều ngành nghề phát triển và giải quyết việc làm cho lực lượng lao động, bù đắp sự thiếu hụt việc làm do đơn hàng xuất khẩu giảm khi lạm phát làm giảm nhu cầu ở không ít thị trường. Chi tiêu công đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế cũng làm dòng tiền chu chuyển nhanh và nhiều hơn, doanh nghiệp niêm yết và thị trường chứng khoán sẽ hưởng lợi.
Quý đầu năm, thị trường chứng khoán có thể còn khó khăn từ dòng tiền eo hẹp, lãi suất chưa hạ nhiều, nhưng từ quý III trở đi, dự kiến sẽ có sự ổn định và tăng trưởng trở lại về quy mô giao dịch, cũng như điểm số VN-Index, phản ánh nội lực nền kinh tế.
Tập trung chọn “ngựa đua” tiềm năng cho danh mục đầu tư
 |
| Ông Lê Chí Phúc, Tổng giám đốc SGI Capital. |
Chính sách tiền tệ toàn cầu vẫn đang ở giai đoạn thắt chặt khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ dự kiến tiếp tục nâng lãi suất và “hút tiền” ở tốc độ nhanh, Ngân hàng Trung ương châu Âu bước vào giai đoạn nâng mạnh lãi suất và giảm bảng cân đối kế toán, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản bắt đầu nâng lợi tức trái phiếu để kiềm chế lạm phát...
Năm 2022, lạm phát và lãi suất tăng đã chi phối hoạt động kinh tế và đầu tư toàn cầu, hầu hết các tài sản rủi ro đều giảm giá mạnh.
Năm 2023, tâm điểm sẽ xoay quanh chủ đề tác động của lãi suất cao lên kinh tế toàn cầu, trong đó các câu hỏi về khả năng xảy ra suy thoái, thời điểm và mức độ suy thoái sẽ quyết định đối sách hành động của các chính phủ và ngân hàng trung ương, qua đó tác động lên diễn biến các kênh tài sản.
Thị trường chứng khoán Việt Nam trong tháng 12/2022 điều chỉnh đồng pha cùng thị trường thế giới, nhưng nhẹ nhàng hơn nhờ dòng vốn ngoại duy trì và dư nợ giao dịch ký quỹ sau pha giải chấp tháng 10/2022 đã giảm mạnh.
Giai đoạn căng thẳng nhất của thị trường tiền tệ đã qua khi lãi suất liên ngân hàng từ mức đỉnh 8%/năm giảm về vùng thấp (dưới 3%/năm). Lãi suất tiết kiệm và lãi suất trái phiếu giảm nhẹ và chưa đồng đều do tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi của hệ thống ngân hàng vẫn ở mức cao.
Thị trường chứng khoán thường biến động theo hai yếu tố là lãi suất và triển vọng tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp. Nửa đầu năm 2023 có khả năng sẽ là cuối chu kỳ tăng lãi suất, nhưng lại là giai đoạn tăng tốc của chu kỳ suy giảm lợi nhuận do ảnh hưởng bởi chính sách tiền tệ thắt chặt.
Đỉnh điểm của chu kỳ suy giảm lợi nhuận là khi suy thoái toàn cầu xảy ra với nhiều tin xấu của doanh nghiệp và thị trường tài chính, tín dụng. Nhưng suy thoái nếu xảy ra sẽ khiến chính sách đảo chiều và mang lại cơ hội đầu tư. Lịch sử cho thấy, thị trường chứng khoán tạo đáy trước kinh tế thực trung bình 6 tháng.
Nhìn lại lịch sử của thị trường chứng khoán Việt Nam, những giai đoạn lãi suất cao, triển vọng tăng trưởng u ám nhất thường tương ứng với vùng định giá thấp. Giai đoạn này là lúc cần tập trung để chọn ra các “ngựa đua” tiềm năng cho danh mục đầu tư để đón đầu chu kỳ tăng trưởng mới.
Thị trường sẽ có những chuyển động tích cực
 |
| Ông Nguyễn Thanh Kỳ, Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh chứng khoán (VASB). |
Năm 2022, thị trường chứng khoán đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức.
Thị trường được thanh lọc để trở nên lành mạnh hơn, trong đó, khung pháp lý về thị trường trái phiếu doanh nghiệp được điều chỉnh để củng cố thị trường chứng khoán, đúng chức năng là kênh huy động vốn quan trọng cho doanh nghiệp và nền kinh tế.
Chính phủ đang thể hiện sự rốt ráo, quyết liệt trong việc ban hành chính sách và chỉ đạo nâng tầm phát triển thị trường chứng khoán.
Tôi cho rằng, năm 2023, thị trường sẽ có những chuyển động tích cực, tâm lý nhà đầu tư được cải thiện.
Thị trường chứng khoán sẽ phát triển chuyên nghiệp và minh bạch hơn, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung và thị trường tài chính nói riêng.
Về phía VASB, với tư cách là một cơ quan trung gian và nắm bắt thông tin từ các thành viên, nhà đầu tư, chúng tôi mong muốn, trong thời gian tới, các cơ quan quản lý từ Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính… có sự phối hợp nhuần nhuyễn hơn trong việc ban hành các chính sách. Bởi lẽ, biến động lãi suất, các chính sách liên quan đến thị trường tài chính - tiền tệ hay thị trường bất động sản…, đều tác động đến thị trường chứng khoán.
VASB cũng mong muốn, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sớm chỉ đạo các bên liên quan chuẩn bị nền tảng giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ nhằm phát triển thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp minh bạch, an toàn, đồng thời thúc đẩy hoạt động tái cấu trúc công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ theo đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Thị trường sẽ có nhiều cơ hội hơn
 |
| Ông Dương Kỳ Hiệp, Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán Quốc tế Việt Nam. |
Thị trường chứng khoán năm vừa qua nằm trong đợt sóng giảm mạnh, kết thúc đợt sóng tăng kéo dài hơn 2 năm trước đó. Tuy nhiên, các nhịp sóng giảm chậm lại hàm ý cho một cơ hội đầu tư mới mở ra từ năm nay, khi thị trường đang hồi phục từ mức nền thấp.
Tình hình nội tại của thị trường chứng khoán Việt Nam cũng đã có nhiều thay đổi và đổi mới rất nhiều so với các năm trước đó.
Với việc năm qua là cao điểm của những động thái quyết liệt của cơ quan chức năng nhằm làm minh bạch thị trường thông qua các đợt thanh, kiểm tra, xử phạt đã từng bước đưa thị trường vào khuôn khổ phát triển lành mạnh.
Năm 2023, khi hệ thống giao dịch mới dự kiến sớm được áp dụng, cộng với các quy định về công bố thông tin và chuẩn hóa các báo cáo tài chính doanh nghiệp, thị trường sẽ phát triển bền vững hơn.
Lưu ý, thị trường chứng khoán không dành cho những người thiếu sự đầu tư nghiêm túc. Để chiến thắng trên thị trường, nhà đầu tư cần trang bị kiến thức đầy đủ, có chiến thuật đầu tư tốt. Khi đó, thị trường dù tăng mạnh hay giảm sâu, nhà đầu tư luôn có kế hoạch phòng bị trước và có chiến lược ứng phó phù hợp.
Thị trường năm nay sẽ có nhiều cơ hội hơn nhờ vào nhiều dòng cổ phiếu đang ở vùng định giá thấp. Dòng tiền lớn có thể sẽ tái cơ cấu mạnh và hướng dòng chảy vào những nhóm ngành có triển vọng phục hồi trong dài hạn.
Một số nhóm cổ phiếu mà nhà đầu tư có thể quan tâm trong năm 2023 như các cổ phiếu được hưởng lợi từ quá trình đẩy mạnh đầu tư công; nhóm cổ phiếu đầu ngành đang phục hồi sau giai đoạn khó khăn như ngân hàng, chứng khoán, dầu khí; nhóm cổ phiếu chuyển sang giai đoạn phát triển mới khi chuyển đổi số; nhóm ngành tiện ích, hàng tiêu dùng thiết yếu và hàng sản xuất đang có dấu hiệu tăng trưởng trở lại.
Kỳ vọng xu hướng hồi phục sẽ là chủ đạo
 |
| Ông Jeon Mun Cheol, Quyền Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán KB Việt Nam. |
Nếu đánh giá kỹ các yếu tố tác động đến thị trường ở thời điểm hiện tại, các yếu tố rủi ro đang có dấu hiệu hạ nhiệt và kỳ vọng sẽ giảm bớt tác động lên thị trường trong năm 2023.
Trong đó, có thể kể đến như lạm phát ở Mỹ đã đạt đỉnh, ngân hàng trung ương nước này dự kiến sẽ chấm dứt chu kỳ tăng lãi suất vào kỳ họp tháng 3/2023 và nhiều khả năng bắt đầu hạ lãi suất vào cuối năm 2023; đồng USD giảm mạnh giải toả áp lực tỷ giá trong nước; số liệu cho thấy, lạm phát trong nước nằm trong tầm kiểm soát và giá hàng hoá như xăng dầu, thép, thịt lợn, nguyên vật liệu xây dựng.. đã giảm mạnh từ đỉnh; Ngân hàng Nhà nước phát tín hiệu mua vào ngoại tệ và một loạt ngân hàng thương mại thông báo hạ lãi suất huy động; Nghị định 65/2022/NĐ-CP sẽ được sửa đổi hoặc hoãn áp dụng, giúp giảm bớt áp lực ở thị trường trái phiếu doanh nghiệp…
Trong bối cảnh thị trường đang ở vùng định giá hấp dẫn, các yếu tố tác động tiêu cực có phần suy yếu và nền tảng vĩ mô trong nước vững mạnh, nếu không xuất hiện các yếu tố “thiên nga đen” bất ngờ tác động xấu lên thị trường như trong năm 2022, tôi cho rằng, xu hướng hồi phục sẽ là chủ đạo trong năm 2023.
Về nhóm cổ phiếu tiềm năng, ở giai đoạn hiện tại có thể dễ thấy nhất là câu chuyện Trung Quốc mở cửa nền kinh tế, chấm dứt chính sách zero-Covid, sẽ có nhiều ngành được hưởng lợi liên quan đến khách du lịch Trung Quốc quay trở lại (hàng không, du lịch, bất động sản nghỉ dưỡng…), giá nguyên vật liệu phục hồi khi sức tiêu thụ của Trung Quốc hồi phục (thép, xi măng, dầu…), giao thương 2 nước được nối lại (dệt may, thuỷ sản…). Nhìn xa hơn, nếu các điều kiện trên thị trường tài chính được hỗ trợ khi áp lực lạm phát, tỷ giá hạ nhiệt, đặc biệt liên quan đến vấn đề thanh khoản, một số ngành như chứng khoán, ngân hàng sẽ có cơ hội bật tăng sau giai đoạn giảm sâu.
Ngoài ra, một số ngành tăng trưởng ổn định có thể thu hút sự quan tâm của thị trường trong giai đoạn vĩ mô có nhiều biến động như công nghệ thông tin, điện…
Có thể sớm xuất hiện các đợt mua buôn bất động sản
 |
| Ông Phan Xuân Cần, Chủ tịch SohoVienam. |
Tôi muốn nhìn lại một chút câu chuyện của thị trường thời gian qua. Giai đoạn 2020 - 2021, thị trường bất động sản sôi động và là thị trường của người bán, từ bất động sản lẻ đến M&A dự án lớn, còn năm 2022 là thị trường của người mua khi “sụt giảm bất ngờ và nhanh”, tất cả các thành viên thị trường tài chính, bất động sản đều không kịp phản ứng với những diễn biến bất ngờ.
Cuối năm 2022, nhiều nhà đầu tư kỳ vọng vào room tín dụng được nới, có nguồn tiền mới và giá một số sản phẩm bất động sản đã giảm mạnh nên dần xuất hiện các giao dịch mua, đặc biệt là các nhà đầu tư lớn có dấu hiệu quay lại thị trường.
Trên thị trường bất động sản, bao giờ cũng vậy, nhà đầu tư lớn, “cá mập” sẽ đi trước, còn nhỏ lẻ theo sau. Có thể sẽ xuất hiện các đợt mua buôn trong giai đoạn đầu năm 2023, sau đó là các đợt ra hàng (sau khi mua gom từ 3 - 6 tháng), tạo nên sự sôi động cho thị trường.
Năm 2023 mở ra nhiều cơ hội
 |
| Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Khối khách hàng cá nhân Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam. |
Năm 2023, thị trường chứng khoán nhiều khả năng sẽ đi theo hai kịch bản. Thứ nhất, nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất chậm và thấp, đỉnh là 5,1%/năm trong năm 2023 (hiện là 4,25 - 4,5%/năm), thì kinh tế Việt Nam ít chịu ảnh hưởng và áp lực lên thị trường chứng khoán sẽ nhỏ, VN-Index có thể hồi phục lên mốc 1.400 điểm.
Thứ hai, nếu Fed tăng lãi suất lên trên ngưỡng 6%/năm, thì sẽ ảnh hưởng lớn tới thị trường chứng khoán,
VN-Index có thể lùi về dao động quanh 900 điểm. Do năm 2022, Fed đã tăng mạnh lãi suất, nên tôi cho rằng, dư địa tăng trong năm 2023 sẽ phụ thuộc vào diễn biến lạm phát và xung đột Nga - Ukraine.
Kỳ vọng, năm 2023 sẽ mở ra nhiều cơ hội cho nhà đầu tư. Một số nhóm ngành triển vọng là ngân hàng, sản xuất thực phẩm. Bên cạnh đó, các nhóm ngành đáng chú ý khác như dịch vụ vận tải hưởng lợi từ Trung Quốc mở cửa, công nghệ, đầu tư công, bất động sản…
