Tuần qua thị trường có phiên giảm điểm mạnh ngày 26/10, theo quan điểm của DATX, nguyên nhân nào khiến thị trường liên tục giảm điểm?
Chúng tôi đánh giá có nhiều yếu tố tác động đến nhịp giảm mạnh của thị trường vừa qua. Về vĩ mô, lãi suất liên ngân hàng tăng vọt, cụ thể lãi suất bình quân liên ngân hàng tại kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính chiếm 90% giá trị giao dịch) tăng rất mạnh lên 2,22% từ mức 1,47% từ ngày 23/10. Đây là mức lãi suất cao nhất kể từ giữa tháng 6/2023 và cao hơn nhiều so với lãi suất huy động tại các kỳ hạn dưới 1 tháng của các ngân hàng (0,1 - 0,5%/năm). So với mức thấp hồi cuối tháng 9 (0,16 - 0,19%), lãi suất qua đêm liên ngân hàng đã tăng lên gấp 12 - 13 lần. Lãi suất các kỳ hạn chủ chốt khác như 1 tuần, 2 tuần, 1 tháng cũng đều tăng mạnh.
 |
Ông Nguyễn Quang Đạt, Tổng giám đốc CTCP DATX. |
Thứ hai, VN-Index đồng pha với diễn biến tiêu cực của đa số các TTCK châu Á. TTCK châu Á đều đồng loạt điều chỉnh giảm mạnh trong sáng ngày 26/10, sau thông tin về lợi nhuận các cổ phiếu công nghệ Mỹ không được như kỳ vọng. Lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ (bond yield) tăng trở lại cũng khiến tâm lý lo ngại với chứng khoán các thị trường mới nổi.
Thứ ba, sự kiện Công ty bất động sản Country Garden của Trung Quốc lần đầu thông báo việc không trả được tiền lãi cho lô trái phiếu quốc tế trong thời gian ân hạn kết thúc vào ngày 17/10, được xem là sự kiện vỡ nợ trái phiếu.
Ngay khi mở cửa phiên 26/10, lực bán rất mạnh xuất hiện trên nhóm các cổ phiếu thuộc họ Vin như VIC VHM, VRE. Bộ 3 cổ phiếu ‘họ’ Vingroup đóng góp 6,8 điểm vào mức giảm chung của chỉ số VN-Index. Đáng chú ý, đây cũng 3 cổ phiếu vốn hóa lớn thuộc rổ chỉ số VN30. VHM bị khối ngoại bán ròng 236,7 tỷ đồng, VIC 115,5 tỷ đồng.
Dữ liệu lớn của DATX về thị trường có chỉ ra những điểm nào đáng chú ý từ trước đó?
Nền tảng XWealth của DATX từ trước đó đã thống kê một số chỉ số phản ánh biến động dòng tiền. Dòng tiền này bắt đầu chuyển sang trạng thái tiêu cực từ ngày 17/8/2023 và duy trì cảnh báo tiêu cực cho tới thời điểm hiện tại. Điều này đồng nghĩa với việc dòng tiền thông minh đã xuất hiện xu hướng rút dần khỏi thị trường trước đó. Ngày 17/8/2023 đánh dấu mốc quan trọng khi cash position của DATX chuyển về vùng cảnh báo rủi ro và chưa có tín hiệu về trạng thái có thể mua vào được trong 1 tháng vừa qua.
Việc phân phối đỉnh ngắn hạn của các cổ phiếu họ nhà VIN là chính thức thể hiện trên hệ thống từ ngày 18/8/2023, và điều này cũng gần với thời điểm dòng tiền thông minh chính thức chuyển sang trạng thái tiêu cực trên hệ thống DATX.
Xu hướng của thị trường ở mức rất tiêu cực từ ngày 17/10/2023. Điều này phản ánh việc hệ thống của DATX đã đánh giá được rủi ro xuất hiện trên diện rộng do hoạt động force sale có thể đã xuất hiện trên thị trường.
Trong vòng hơn 1 tháng nay, từ vùng đỉnh tháng 9/2023 dữ liệu lớn (Big Data) của hệ thống DATX thể hiện: Các nhà đầu tư lớn xuất hiện xu hướng bán ròng cổ phiếu với khối lượng lớn. Điều này thể hiện khá rõ ràng khi dữ liệu trên hệ thống cho thấy giá trị giao dịch trung bình của thị trường ở mức 19.312,85 tỷ đồng/phiên (thống kê dữ liệu trung bình của 30 phiên) giảm còn 12.689,33 tỷ đồng/phiên (thống kê dữ liệu trung bình 1 tuần gần nhất), tức là ngoài việc điểm số giảm thì tiền lớn đã có xu hướng rút ra khỏi thị trường. Đây là một trong các yếu tố đã được phản ánh lên chỉ số trạng thái rủi ro thị trường của DATX.
Đường trạng thái thị trường liên tục đi xuống mang theo cảnh báo tiêu cực tăng dần, cùng với tín hiệu về tỉ lệ cash position tăng dần từ 11,7% ngày 28/9 lên 87,5% ngày 26/10 và đến 27/10 tỷ lệ này tăng lên 99,9%. Các con số thống kê cho thấy, trong 7 ngày gần nhất, trung bình hệ thống trạng thái thị trường của DATX đều dao động trong vùng khoảng 60-70% tỷ lệ cash position cùng với đồng hồ trạng thái thị trường luôn ở mức cảnh báo rủi ro cho thấy thị trường luôn ở trạng thái khá tiêu cực.
Ông có nhận định gì về triển vọng thị trường trong các phiên tới?
Thời gian tới, nếu thanh khoản không được cải thiện và các mã như VHM, VIC, VRE tiếp tục bị bán mạnh bởi các quỹ, các nhà đầu tư tổ chức thì với cấu trúc thị trường gồm nhiều nhà đầu tư cá nhân như ở Việt Nam, việc ảnh hưởng tới chỉ số VN-Index theo chiều hướng tiêu cực sẽ tiếp tục xảy ra. Nguyên nhân do trong phần trọng số các mã thuộc rổ VN30 thì các cổ phiếu thuộc họ Vin chiếm tới 15% rổ cổ phiếu, do vậy tính dẫn dắt thị trường của nhóm các cổ phiếu này là rất lớn, qua đó sẽ khiến thị trường bị ảnh hưởng khi nhóm các cổ phiếu này liên tiếp điều chỉnh giảm. Các tác động này được phản ánh trực tiếp lên chỉ số rủi ro thị trường mà DATX đã cung cấp ra thị trường. Chỉ số này gồm dữ liệu lớn và model tính toán bởi AI thực hiện theo thời gian thực
Dòng tiền ngoại vẫn đóng góp khá lớn trên nhận định của hệ thống đánh giá thị trường của DATX.
Thị trường có thể cần vài phiên để ổn định và đặc biệt nếu có dòng tiền thông minh tham gia vào giai đoạn này khi các ngành/cổ phiếu đã chiết khấu lớn, cũng như đón đầu chu kỳ vĩ mô mới, thì sẽ tạo ra một trend tăng trưởng bền vững và dài hạn.
