Ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước
Kinh tế trong nước duy trì đà tăng trưởng tích cực, lạm phát được kiểm soát tốt, các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo phản ánh sự đúng đắn, kịp thời, hiệu quả của các giải pháp, chính sách được Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo triển khai quyết liệt, trong đó có đóng góp rất quan trọng của chính sách tiền tệ.
Bối cảnh thế giới và trong nước
Từ đầu năm 2025 đến nay, kinh tế toàn cầu có nhiều biến động mới, phức tạp, khó lường. Đặc biệt là việc Mỹ công bố chính sách thuế quan đối ứng, tiềm ẩn rủi ro chiến tranh thương mại, nguy cơ gián đoạn chuỗi giá trị, cung ứng toàn cầu. Triển vọng tăng trưởng kinh tế và thương mại toàn cầu có dấu hiệu suy giảm; lạm phát mặc dù hạ nhiệt về mức mục tiêu, nhưng tiềm ẩn nguy cơ tăng trở lại. Bên cạnh đó, các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống tiếp tục diễn biến phức tạp; tình hình xung đột, bất ổn địa chính trị lan rộng tại một số quốc gia, khu vực; xu hướng bảo hộ thương mại ngày càng gia tăng; bất ổn tài chính tại các nền kinh tế lớn; tình trạng phân hóa và lộ trình chính sách tiền tệ khó lường của các ngân hàng trung ương trên thế giới; biến đổi khí hậu gia tăng…
Ở trong nước, năm 2025 là năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 và cũng đánh dấu sự chuyển mình của dân tộc để bước sang kỷ nguyên mới vươn mình, phát triển, giàu mạnh, hướng tới mục tiêu phát triển đất nước vào năm 2030 và năm 2045. Trong bối cảnh môi trường bên ngoài nhiều bất ổn, rủi ro, kinh tế Việt Nam vẫn duy trì được lợi thế, giúp hạn chế tác động từ các thách thức trên đây: Nền tảng vĩ mô ổn định, tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, lạm phát tiếp tục được kiểm soát tốt; đồng thời, cùng với chính sách tiền tệ linh hoạt và chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, hoạt động giải ngân các dự án đầu tư trọng điểm được đẩy mạnh triển khai; song song với đó là hiệu quả của các hiệp định thương mại tự do (FTA), chính sách đa dạng hóa thị trường xuất khẩu từng bước được nâng cao…
Tuy nhiên, là một nền kinh tế nhỏ và có độ mở lớn, Việt Nam chịu tác động từ biến động khó lường của thị trường thế giới, đặc biệt là xu hướng lạm phát, lãi suất, tỷ giá và sự xoay chiều trong chính sách thương mại, thuế quan của các đối tác chiến lược. Bên cạnh đó, thị trường tài chính, tiền tệ trong nước cũng đối mặt với những rủi ro từ áp lực nợ xấu, giá vàng tăng, thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục gặp khó khăn… Điều này đặt ra thách thức lớn đối với công tác điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) để đạt được mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đảm bảo sự ổn định của thị trường tiền tệ, ngoại tệ.
 |
Chính sách thuế quan của Mỹ là một biến số lớn đối với kinh tế Việt Nam |
Điều hành chính sách tiền tệ Chủ động, linh hoạt, thích ứng nhanh với diễn biến thị trường nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế gắn với kiểm soát lạm phát
Trước những biến động nhanh, khó lường của thị trường trong nước và quốc tế, bám sát chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN tập trung, nỗ lực, triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả, thực chất các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của ngành ngân hàng nói chung và chính sách tiền tệ nói riêng nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt 8% trở lên và kiểm soát tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân khoảng 4,5-5%. Theo đó, trong 6 tháng đầu năm 2025, NHNN tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách khác nhằm ưu tiên thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng kinh tế gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Cụ thể:
Thứ nhất, điều hành đồng bộ, linh hoạt các công cụ chính sách tiền tệ và phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa trong điều tiết thanh khoản hệ thống tổ chức tín dụng để ổn định thị trường tiền tệ, ngoại tệ, kiểm soát lạm phát, cung ứng đủ, kịp thời vốn cho phát triển kinh tế - xã hội. NHNN linh hoạt chào mua có kỳ hạn giấy tờ có giá hàng ngày qua nghiệp vụ thị trường mở với khối lượng phù hợp, đáp ứng nhu cầu thanh khoản của các tổ chức tín dụng, đa dạng hóa và kéo dài kỳ hạn chào mua lên 91 ngày để hỗ trợ nguồn vốn dài hạn cho hệ thống tổ chức tín dụng, từ đó giúp tổ chức tín dụng có điều kiện để tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất cho vay theo định hướng của Chính phủ.
Bên cạnh đó, kể từ ngày 5/3/2025, NHNN dừng phát hành tín phiếu, qua đó phát tín hiệu mạnh mẽ và tích cực về định hướng trong việc góp phần giảm mặt bằng lãi suất cho vay thị trường. Đồng thời, NHNN tiếp tục điều hành đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ khác như giữ ổn định tỷ lệ dự trữ bắt buộc; tái cấp vốn đối với tổ chức tín dụng phù hợp với chủ trương của Chính phủ, mục tiêu điều hành của NHNN và nhu cầu vốn của tổ chức tín dụng…, góp phần điều tiết thanh khoản, kiểm soát tiền tệ, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Thứ hai, tiếp tục giữ nguyên các mức lãi suất điều hành nhằm tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp để góp phần hỗ trợ nền kinh tế; đồng thời, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và các giải pháp khác để phấn đấu hạ lãi suất cho vay; tổ chức làm việc trực tiếp và có công văn chỉ đạo hệ thống tổ chức tín dụng ổn định lãi suất tiền gửi, giảm lãi suất cho vay để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế.
 |
Trong 6 tháng đầu năm, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả |
Nhờ các động thái chỉ đạo nhanh chóng, quyết liệt trên, các tổ chức tín dụng đã đồng thuận, cam kết ổn định/giảm lãi suất tiền gửi; tiếp tục tiết giảm chi phí, rà soát các thủ tục trung gian, áp dụng công nghệ hỗ trợ khách hàng để giảm lãi suất cho vay; đồng thời đưa ra các chương trình tín dụng đa dạng với mức lãi suất hợp lý nhằm hỗ trợ khách hàng tiếp cận vốn vay. Mặt bằng lãi suất cho vay tiếp tục có xu hướng giảm, các tổ chức tín dụng đã công bố thông tin lãi suất cho vay trên website nhằm cung cấp thêm thông tin cho khách hàng tham khảo khi tiếp cận vốn vay. Đến ngày 31/5/2025, lãi suất cho vay bình quân đối với các giao dịch phát sinh mới của các ngân hàng thương mại ở mức 6,59%/năm, giảm khoảng 0,34%/năm so với cuối năm 2024. Như vậy, doanh nghiệp và người dân tiếp tục được vay vốn ngân hàng với lãi suất thấp hơn trước đây, qua đó góp phần hỗ trợ phát triển sản xuất - kinh doanh và kiểm soát lạm phát theo mục tiêu.
Thứ ba, điều hành tỷ giá chủ động, linh hoạt trong khuôn khổ chính sách tiền tệ chung, phù hợp với điều kiện vĩ mô, thị trường nhằm ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Từ đầu năm 2025 đến nay, trước nhiều diễn biến bất thường, chưa từng có tiền lệ, tình hình kinh tế, chính trị và thị trường quốc tế biến động phức tạp, khó lường, đặc biệt là quan ngại về chính sách thuế quan đối ứng của Mỹ, tạo áp lực lớn đối với công tác điều hành chính sách tiền tệ, NHNN đã chủ động tạo dư địa cho tỷ giá diễn biến linh hoạt, góp phần hấp thu cú sốc bên ngoài; đồng thời phối hợp đồng bộ với các công cụ chính sách tiền tệ (lãi suất, thanh khoản) và can thiệp ngoại tệ khi cần thiết để ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Nhờ đó, thị trường ngoại tệ hoạt động thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của nền kinh tế được đáp ứng đầy đủ, kịp thời; tỷ giá VND diễn biến linh hoạt, phù hợp với điều kiện thị trường (đến ngày 18/6/2025, tỷ giá bình quân trên thị trường liên ngân hàng tăng 2,41% so với cuối năm 2024).
Thứ tư, điều hành các giải pháp tín dụng phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát và khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế; giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng ngay từ đầu năm và thông báo công khai, minh bạch nguyên tắc xác định để tổ chức tín dụng chủ động thực hiện kế hoạch kinh doanh, tăng trưởng tín dụng. Đồng thời, NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng mở rộng tín dụng an toàn, hiệu quả, hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng kinh tế theo chủ trương của Chính phủ; kiểm soát chặt chẽ tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; triển khai tích cực các giải pháp tháo gỡ khó khăn và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng (đơn giản hóa thủ tục vay vốn, đẩy mạnh triển khai có hiệu quả các chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp với nhiều giải pháp hỗ trợ trực tiếp…), góp phần đẩy lùi “tín dụng đen”.
Kết quả, với các giải pháp điều hành đồng bộ của NHNN, tín dụng tăng trưởng tích cực ngay từ đầu năm, cải thiện đáng kể so với cùng kỳ năm 2024. Đến ngày 13/6/2025, dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng 6,97% so với cuối năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 tăng 3,62% so với cuối năm 2023), đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Thứ năm, tiếp tục tăng cường công tác thông tin, truyền thông về điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng nhằm truyền tải đầy đủ, kịp thời các chủ trương, chính sách, giải pháp về điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng của NHNN theo chỉ đạo của Chính phủ.
Trong bối cảnh thế giới và trong nước biến động, thách thức, khó lường, những kết quả tích cực trong điều hành chính sách tiền tệ trên cơ sở bám sát chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ nhằm ưu tiên thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng kinh tế gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đã giúp Việt Nam trở thành điểm sáng tích cực trong bức tranh kinh tế toàn cầu. Việc điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ, giải pháp chính sách tiền tệ (lãi suất, thanh khoản, tỷ giá, tín dụng,…) đã phát huy hiệu quả tích cực hỗ trợ nền kinh tế vượt qua khó khăn và hóa giải áp lực từ các cú sốc bên ngoài, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo ổn định thị trường tiền tệ. Qua đó, giúp Việt Nam tiếp tục duy trì đà tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ (GDP quý I/2025 ước tăng 6,93% - mức cao nhất trong giai đoạn 2020-2025); lạm phát được kiểm soát tốt (bình quân 5 tháng đầu năm 2025 là 3,21%); các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo. Đồng thời, công tác điều hành chính sách tiền tệ của NHNN được các tổ chức quốc tế (IMF, WB) đánh giá phù hợp với bối cảnh kinh tế trong và ngoài nước. Những thành quả trên đây đã góp phần gia tăng niềm tin của doanh nghiệp, người dân đối với công tác chỉ đạo, điều hành của NHNN, của Chính phủ và kiến tạo động lực cho quá trình thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững giai đoạn tới.
Định hướng thời gian tới
Dự báo tình hình thế giới thời gian tới tiếp tục phức tạp, khó lường, nhiều biến động lớn, đặc biệt là chính sách thuế quan đối ứng của Hoa Kỳ; nguy cơ chiến tranh thương mại; xu hướng bảo hộ ngày càng gia tăng; thương mại, đầu tư suy giảm; các tổ chức quốc tế uy tín hạ mức dự báo tăng trưởng toàn cầu… Trong nước khó khăn, thách thức và thời cơ, thuận lợi đan xen, trong đó khó khăn, thách thức nhiều hơn, nhưng cũng là cơ hội để Việt Nam cơ cấu lại nền kinh tế, cơ cấu lại thị trường, sản xuất và xuất khẩu, cùng với đó là sự quyết tâm, nỗ lực, hành động quyết liệt hơn nữa, đẩy mạnh tăng tốc, bứt phá để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 và tạo tiền đề cho sự phát triển của đất nước trong giai đoạn tiếp theo.
Trong bối cảnh đó, tùy thuộc vào diễn biến thị trường và kết quả đàm phán thuế đối ứng của Mỹ với các nước, NHNN sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình kinh tế vĩ mô, thị trường quốc tế và trong nước để điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách khác góp phần ưu tiên thúc đẩy mạnh mẽ tăng trưởng kinh tế gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Trong đó, tập trung vào một số giải pháp trọng tâm cơ bản sau đây:
Một là, điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ, giải pháp chính sách tiền tệ với thời điểm và liều lượng hợp lý, đặc biệt cân nhắc hài hòa giữa mức độ biến động tỷ giá với mục tiêu giảm lãi suất để tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, người dân, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đồng thời ổn định kinh tế vĩ mô, không chủ quan, lơ là với mục tiêu kiểm soát lạm phát.
Hai là, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục nỗ lực tiết giảm chi phí, ổn định lãi suất tiền gửi, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân.
Ba là, tiếp tục thực hiện các giải pháp điều hành tín dụng phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát và khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế nhằm góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
