Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị là người đầu tiên lên "ghế nóng" tại kỳ họp này và cũng là lần đầu tiên trả lời chất vấn trước Quốc hội.
Theo nghị trình, từ chiều nay (3/11) đến hết ngày 5/11 Quốc hội sẽ tiến hành hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn với các thành viên Chính phủ đã được chọn: Bộ trưởng các Bộ Xây dựng, Nội vụ, Thông tin và Truyền thông, Tổng Thanh tra Chính phủ.
Sau đó, khoảng hơn 1 tiếng cuối chiều 5/11 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ làm rõ các vấn đề liên quan và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.
Chất vấn và trả lời chất vấn là hoạt động luôn được cử tri cả nước quan tâm, theo dõi, như thường lệ vẫn được truyền hình trực tiếp.
Nếu nói về độ nóng nổi lên trước và trong khi kỳ họp thứ tư này của Quốc hội đang diễn ra thì các lĩnh vực nói trên chưa hẳn cần được ưu tiên. Nhưng thường là Quốc hội sẽ không chọn các vị vừa trả lời chất vấn ở kỳ họp gần nhất tiếp tục lên "ghế nóng" ở kỳ họp này, dù thực tế lĩnh vực đó có vấn đề nóng đến đâu đi nữa.
Song, một số nhóm vấn đề sẽ ra nghị trường từ chiều nay cũng đang cần có câu trả lời để kinh tế phục hồi vững chắc, để đảm bảo an sinh xã hội tốt hơn.
Chẳng hạn, với nhóm vấn đề dành cho Bộ trưởng Xây dựng thì quản lý thị trường bất động sản, việc xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật trong hoạt động giao dịch, huy động vốn, kinh doanh bất động sản luôn luôn nóng những năm gần đây.
Gửi báo cáo đến đại biểu, Bộ trưởng cho biết, từ năm 2019 đến nay, Thanh tra Bộ Xây dựng và Thanh tra Sở Xây dựng các địa phương đã triển khai thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành theo chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước, trong đó có hoạt động kinh doanh bất động sản.
Cụ thể, Thanh tra Bộ Xây dựng đã triển khai 15 đoàn thanh tra về hoạt động kinh doanh bất động sản. Các kết luận thanh tra đã chỉ ra các vi phạm, đã kiến nghị xử lý về hành chính đối với 28 tổ chức và ban hành 28 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền xử phạt là 5,4 tỷ đồng.
Trong năm 2021, 2022, Thanh tra Bộ đã và đang thanh tra chuyên đề diện rộng về dành quỹ đất phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn 11 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bắc Giang, Hải Dương, Quảng Ninh, Ninh Bình, Đà Nẵng, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu và Long An.
Theo báo cáo của Thanh tra Sở Xây dựng tại 3 thành phố lớn (Hà Nội, TPHCM và Đà Nẵng), giai đoạn 2020 đến tháng 9/2022, đã triển khai 441 lượt kiểm tra về hoạt động kinh doanh bất động sản, ban hành 77 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền xử phạt là 29,2 tỷ đồng.
Qua thanh tra, kiểm tra phát hiện một số sai phạm chính như kinh doanh không đủ điều kiện năng lực về tài chính; bán và cho thuê nhà ở hình thành trong tương lai chưa được ngân hàng thương mại có đủ năng lực thực hiện bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư với khách hàng;
Tổng số tiền thu các đợt của khách hàng mua nhà trước khi bàn giao nhà vượt tỷ lệ quy định mà không có thoả thuận với khách hàng; tính diện tích căn hộ không theo kích thước thông thủy; chậm thực hiện các thủ tục với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở cho khách hàng theo thời hạn quy định;
Tình trạng huy động vốn, mua bán nhà ở khi chưa đủ điều kiện còn diễn ra tại một số dự án, dẫn đến khó khăn cho công tác quản lý, tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro cho khách hàng, người mua,...Bộ trưởng cho biết.
Việc kiểm soát giá và đảm bảo nguồn nguyên, vật liệu để xây dựng các công trình, dự án, nhất là các dự án quan trọng quốc gia cũng là vấn đề Bộ trưởng Nghị sẽ phải trả lời.
Theo Bộ trưởng, về nguồn vật liệu cho đường cao tốc Bắc - Nam thì khó khăn lớn nhất là các dự án đường cao tốc qua khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, do nguồn nguyên liệu khoáng sản ở khu vực này hạn chế. Trữ lượng của các mỏ cát được cấp phép trong khu vực (An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, ...) sẽ không đáp ứng được nhu cầu và còn thiếu khoảng 20 triệu m3 vật liệu đất đắp.
Nguồn vật liệu cho Dự án sân bay Long Thành thì các địa phương lân cận Dự án đã cân đối được khoảng 40 mỏ đá đang khai thác với tổng trữ lượng các mỏ khoảng 381 triệu m3, công suất khai thác hàng năm đạt khoảng 20 triệu m3, cơ bản đáp ứng đủ phục vụ dự án. Tuy nhiên sẽ khó khăn trong việc cung cấp sản lượng khai thác lớn trong thời gian ngắn.
Ở báo cáo, Bộ trưởng khẳng định Bộ Xây dựng đã giải quyết kịp thời kiến nghị của Bộ, ngành và các địa phương liên quan, hoàn thiện trình Chính phủ cơ chế đặc thù cấp phép các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng phục vụ công trình trọng điểm quốc gia; kịp thời, trách nhiệm trong việc tham gia ý kiến đối với việc điều chỉnh, bổ sung các mỏ khoáng sản để địa phương có cơ sở cấp phép sớm các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng phục vụ công trình trọng điểm quốc gia.
Bộ cũng xây dựng, ban hành tiêu chuẩn, định mức kinh tế kỹ thuật, các chủng loại vật liệu xây dựng, vật liệu thay thế góp phần đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng để phục vụ các công trình trọng điểm quốc gia
Thời gian Quốc hội chất vấn dành cho Bộ trưởng Nghị sẽ gồm cả chiều 3/11 cộng thêm khoảng 30 phút đầu giờ sáng 4/11.
Ở hàng ghế "chia lửa" cho vị "tân binh" này có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành, Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Giao thông vận tải, Tài nguyên và Môi trường, Lao động - Thương binh và Xã hội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Tổng Kiểm toán Nhà nước cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.
