Hỗ trợ trực tiếp công tác điều tra buôn lậu
Ngày 9/9/2022, Tổng cục Hải quan (nay là Cục Hải quan) và Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ký Quy chế số 3035/QCPH-CQTTGSNH-TCHQ về phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng nhằm tăng cường hợp tác trong công tác phòng, chống rửa tiền, phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền mặt, kim loại quý, công cụ chuyển nhượng qua biên giới.
Qua hơn 3 năm triển khai, công tác phối hợp giữa hai cơ quan đã đạt nhiều kết quả thiết thực. Phía Cục Phòng, chống rửa tiền, trong quá trình xử lý các báo cáo giao dịch đáng ngờ, đã chuyển giao nhiều thông tin quan trọng cho cơ quan hải quan để phục vụ điều tra, xác minh; đồng thời tiếp tục cung cấp tài liệu bổ sung theo yêu cầu của phía hải quan.
Còn ở góc độ quản lý hải quan, từ tháng 9/2022 đến nay, đã có hơn 90 lượt văn bản gửi Cục Phòng, chống rửa tiền đề nghị cung cấp thông tin về giao dịch chuyển tiền qua ngân hàng của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu; trong đó hơn 78 lượt thông tin có giá trị được cung cấp, hỗ trợ trực tiếp công tác điều tra, xác minh các vụ việc buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa.
Thông tin do Cục Phòng, chống rửa tiền cung cấp đã hỗ trợ cơ quan hải quan phát hiện, xử lý nhiều vụ việc vi phạm nghiêm trọng, điển hình như:Vụ Công ty Cổ phần Vàng Phú Cường: phát hiện dấu hiệu giả mạo giấy tờ để chuyển lượng lớn tiền ra nước ngoài thanh toán cho các lô hàng; vụ việc được chuyển cho Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an xử lý.
Điển hình, vụ Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Thương mại và Dịch vụ Tân Đại Dương bị phát hiện hành vi làm giả tờ khai hải quan, chuyển trái phép hơn 2 triệu USD ra nước ngoài; vụ việc được chuyển cho Cục An ninh điều tra - Bộ Công an xử lý.
Những kết quả này khẳng định hiệu quả của cơ chế phối hợp theo Quy chế số 3035, đồng thời đặt nền tảng cho việc nâng cấp, điều chỉnh Quy chế phù hợp với cơ cấu tổ chức mới của hai cơ quan.
Phù hợp cơ cấu tổ chức mới
Thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, Bộ Tài chính đã ban hành các văn bản kiện toàn tổ chức Tổng cục Hải quan thành Cục Hải quan, gồm: Quyết định số 382/QĐ-BTC ngày 26/02/2025; được sửa đổi, bổ sung tại Quyết định số 1892/QĐ-BTC ngày 30/05/2025 và Quyết định số 2019/QĐ-BTC ngày 11/06/2025.
Bên cạnh đó, theo Nghị định số 146/2024/NĐ-CP ngày 06/11/2024 của Chính phủ, kể từ ngày 05/01/2025, Cục Phòng, chống rửa tiền trở thành đơn vị trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (thay vì trực thuộc Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng trước đây).
Trên cơ sở thay đổi về tổ chức, Cục Hải quan đã phối hợp với Cục Phòng, chống rửa tiền xây dựng Quy chế phối hợp mới, thay thế Quy chế số 3035. Vừa qua, với sự chấp thuận của Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, hai bên đã ký Quy chế số 2130/QC-PCRT-CHQ về phối hợp trao đổi, cung cấp thông tin.
Quy chế số 2130 cơ bản kế thừa nội dung của Quy chế số 3035, đồng thời cập nhật phù hợp với cơ cấu tổ chức mới. Quy chế gồm 03 Chương, 10 Điều, quy định cụ thể về phạm vi điều chỉnh; nguyên tắc phối hợp; bảo mật thông tin; nội dung, hình thức, thời hạn trao đổi thông tin; trách nhiệm của các bên và điều khoản thi hành. Quy chế có hiệu lực từ ngày 10/09/2025, thay thế Quy chế số 3035.
Ngay sau khi ký kết, Cục Hải quan đã chỉ đạo Chi cục Điều tra chống buôn lậu và các đơn vị trực thuộc triển khai thực hiện Quy chế số 2130, đảm bảo thông tin được trao đổi kịp thời, đầy đủ và hiệu quả giữa hai cơ quan.
Việc ký kết Quy chế số 2130/QC-PCRT-CHQ tiếp tục khẳng định quyết tâm của hai ngành Tài chính và Ngân hàng trong việc tăng cường phối hợp, nâng cao hiệu quả phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền mặt, kim loại quý, đá quý và công cụ chuyển nhượng qua biên giới, góp phần bảo đảm an ninh tài chính - tiền tệ quốc gia.