Theo Báo cáo chuyển nhượng quốc tế của FIFA công bố hôm thứ Sáu (8/9), từ tháng 6 đến tháng 9 năm nay, các đội tuyển Ả Rập Xê Út đã chi tới 875,4 triệu USD để săn đón các cầu thủ nước ngoài. Con số đó chỉ đứng sau các câu lạc bộ bóng đá của Anh với mức chi tổng cộng 1,98 tỷ USD trong thời gian đó. Trong khi đó, các câu lạc bộ Pháp chi 859,7 triệu USD, trong khi các câu lạc bộ Ý chi 711 triệu USD.
FIFA cho biết, các quốc gia đã chi tới 7,36 tỷ USD cho phí chuyển nhượng trong thời gian 3 tháng, tăng 47,2% so với năm ngoái. FIFA cho rằng sự gia tăng đó một phần là do sự đóng góp đáng kể của Ả Rập Xê Út.
Báo cáo của FIFA cho biết: “Trong số các hiệp hội có phí chuyển nhượng lớn nhất, Ả Rập Xê Út có mức tăng trưởng lớn nhất cho đến nay so với kỳ chuyển nhượng giữa năm trước”.
Ả Rập Xê Út đang tích cực tăng cường ảnh hưởng của mình trong môn thể thao được nhiều người theo dõi nhất thế giới.
Quốc gia Trung Đông này đã không ngần ngại đầu tư lớn - cho dù đó là dưới hình thức một giải đấu ưu tú hay một sân vận động mới. Nước này cũng đã thu hút một số cầu thủ bóng đá nổi tiếng nhất thế giới trong năm qua, bao gồm biểu tượng bóng đá Bồ Đào Nha Cristiano Ronaldo, cũng như cầu thủ Neymar của Brazil và cầu thủ đạt giải Quả bóng vàng Karim Benzema.
Chuyện gì với sự chi tiêu phóng khoáng vậy?
Ả Rập Xê Út đã tăng gấp đôi khoản đầu tư của mình vào mọi thứ liên quan đến bóng đá, bao gồm cả việc tư nhân hóa các câu lạc bộ tham gia giải Saudi Pro League.
Đầu năm nay, Quỹ đầu tư công của Ả Rập Xê Út (PIF) - quỹ tài sản có chủ quyền lớn thứ năm trên thế giới do Thái tử Mohammed bin Salman giám sát - đã nắm quyền kiểm soát 4 câu lạc bộ địa phương. Trước đó, tất cả các đội đều thuộc thẩm quyền của Bộ Thể thao Ả Rập Xê Út và nhận được sự hỗ trợ của chính phủ.
PIF cũng đã đầu tư vào bóng đá ở những nơi khác, họ đã mua phần lớn cổ phần của câu lạc bộ Ngoại hạng Anh Newcastle United vào năm 2021 với giá gần 400 triệu USD.
Sự đột phá của Ả Rập Xê Út vào lĩnh vực bóng đá diễn ra khi nước này đang tìm cách đa dạng hóa nền kinh tế ngoài nhiên liệu hóa thạch. Các giải đấu thể thao mang lại cơ hội sinh lời để thu hút đầu tư nước ngoài và thúc đẩy các ngành công nghiệp trong nước đồng thời tạo ra dòng tiền.
Nguồn tài chính dồi dào của đất nước đã giúp họ đưa ra những lời đề nghị hấp dẫn cho những cầu thủ mang theo sức mạnh ngôi sao.
Ả Rập Xê Út được cho là đã đề nghị chi trả cho Lionel Messi 545 triệu USD mỗi năm và Kylian Mbappé 776 triệu USD cho một mùa giải ở một trong những câu lạc bộ của họ, nhưng cả hai cầu thủ đều từ chối lời đề nghị này. Trong khi đó, Cristiano Ronaldo đã nhận được đề nghị 200 triệu USD mỗi năm để gia nhập câu lạc bộ Al-Nassr và cầu thủ này đã đồng ý.
Ả Rập Xê Út cũng đầu tư vào các môn thể thao khác, bao gồm đua xe Công thức 1, quyền anh và golf.
Tuy nhiên, ngay cả với bóng đá, đất nước này vẫn còn một chặng đường dài phía trước trước khi trở thành trung tâm tập trung nhiều ngôi sao bóng đá như mong đợi. Báo cáo của FIFA chỉ ra rằng, doanh thu chuyển nhượng của Ả Rập Xê Út chỉ là 15,7 triệu USD - một phần nhỏ so với những gì các quốc gia khác nhận được thông qua các câu lạc bộ của họ thực hiện các thỏa thuận chuyển nhượng những cầu thủ có giá trị..
Các câu lạc bộ từ Đức đã nhận được 1,1 tỷ USD từ việc chuyển nhượng cầu thủ ra đi trong thời gian 3 tháng, chiếm hơn 15% tổng số tiền toàn cầu.
Các đội bóng Anh kiếm được 956,2 triệu USD từ việc chuyển nhượng cầu thủ sắp ra đi, trong khi các đội bóng của Pháp kiếm được 887,8 triệu USD.
Trong khi đó, sự quan tâm và đẩy mạnh chi tiêu cho cầu thủ đột ngột của Ả Rập Xê Út đã thu hút sự chỉ trích từ một số người cho rằng nước này đang tham gia vào hoạt động dùng thể thao thành công cụ tẩy trắng (sportswashing) hoặc sử dụng thể thao như một cách để đánh lạc hướng khỏi những lời chỉ trích về các chính sách đối nội và đối ngoại của nước này.
Nhưng bất kể động cơ là gì, đầu tư thể thao của nước này có thể có ý nghĩa quốc tế quan trọng: với nền kinh tế lớn hơn và đa dạng hơn, Ả Rập Xê Út có thể vạch ra một chính sách đối ngoại độc lập hơn đồng thời nâng cao hình ảnh quốc tế của mình bằng cách gắn nó với các sản phẩm văn hóa dễ nhận biết.
Steven A. Cook, thành viên cấp cao của CFR về nghiên cứu Trung Đông và châu Phi cho biết: “Có điều gì đó thực tế là Ả Rập Xê Út muốn được biết đến vì một thứ khác ngoài dầu mỏ... Tất nhiên, đó là một phần nguyên nhân thúc đẩy đầu tư của nước này vào thể thao. Tuy nhiên, một lần nữa, đó cũng là một phần của động thái chiến lược rộng lớn hơn được nêu rõ trong Tầm nhìn 2030”.
