Với mức tăng 12,63%, CPI tháng 12 năm 2007 là mức tăng cao nhất kể từ 10 năm trở lại đây. Tuy nhiên, nếu theo cách so sánh quốc tế thì CPI năm 2007 là 8,3%, vẫn thấp hơn mức tăng trưởng GDP dự kiến là 8,5%.
Nguyên nhân chính là do việc tăng giá xăng dầu kể từ ngày 22-11 đã gây những tác động lớn đến nền kinh tế khiến giá cả nhiều mặt hàng và dịch vụ bị đẩy lên cao. Với mức tăng 4,38% trong tháng 12, nhóm phương tiện đi lại là một minh chứng cụ thể nhất về tác động của tăng giá xăng dầu. Việc tăng giá xăng dầu đã có tác động không nhỏ đến tăng CPI chung bởi nhóm này chiếm tỷ trọng 9,04% trong rổ hàng hóa.
Bên cạnh đó, giá lương thực, thực phẩm vẫn tiếp tục tăng mạnh. Việc khôi phục đàn gia súc, gia cầm vẫn chậm chạp làm cho nguồn cung thực phẩm thấp hơn nhu cầu. Nhiều hộ chăn nuôi đang có xu hướng “găm hàng” chờ bán ra trong dịp Tết Nguyên đán nên giá thịt lợn - loại thực phẩm thông dụng trong các gia đình tiếp tục tăng giá. Chính sự tăng giá của nhóm lương thực, thực phẩm đã đẩy CPI tháng 12 lên cao bởi nhóm này chiếm tới 43% trong tỷ trọng tiêu dùng. Góp phần vào việc CPI tăng kỷ lục còn có nhóm nhà ở vật liệu xây dựng (bao gồm sắt, thép, tiền thuê nhà, chất đốt...) bởi chiếm tỷ trọng 9,9% trong rổ hàng hóa và lại là những nhóm hàng không nằm trong sự điều tiết của Nhà nước...
Theo TCTK, mặc dù lương cơ bản sắp tăng và nhu cầu tiêu dùng trong tháng 1-2008 là khá lớn do chuẩn bị Tết Nguyên đán nhưng CPI tháng 1 năm 2008 sẽ tăng không vượt quá mức tăng của tháng 12 năm 2007.