Ứng phó với biến động toàn cầu và trong nước
Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert nhận định: “Giữ được niềm tin ổn định trong một thế giới đầy bất định là điều đáng chú ý, đặc biệt khi những căng thẳng địa chính trị, chuyển đổi công nghệ và thách thức khí hậu đang tái định hình chiến lược thương mại và đầu tư trên toàn cầu… Việc FTSE Russell nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ “cận biên” lên nhóm “mới nổi thứ cấp” càng củng cố kết quả BCI kỳ này, thể hiện niềm tin ngày càng tăng của nhà đầu tư quốc tế và vị thế ngày càng cao của Việt Nam trên bản đồ đầu tư toàn cầu”.
 |
Báo cáo BCI quý III không chỉ phản ánh bức tranh kinh tế vĩ mô mà còn ghi nhận những chuyển dịch mang tính cấu trúc đang âm thầm định hình lại môi trường kinh doanh tại Việt Nam: từ cải cách chính sách thị thực và giấy phép lao động, luồng đầu tư xanh, cho đến nỗ lực số hóa các thủ tục hành chính. Tất cả những chuyển động này đang phác họa rõ nét cách nhìn của các nhà đầu tư châu Âu về tương lai Việt Nam: một nền kinh tế đầy tiềm năng, song vẫn cần tiếp tục tháo gỡ những nút thắt thể chế để duy trì đà tăng trưởng bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh dài hạn.
Niềm tin kinh doanh này cũng song hành cùng tham vọng tăng trưởng của Việt Nam. Gần một nửa (42%) doanh nghiệp tham gia khảo sát tin tưởng rằng Việt Nam sẽ đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3 - 8,5% trong năm 2025, trong khi 23% giữ quan điểm trung lập và 35% bày tỏ sự thận trọng. Theo Cục Thống kê, GDP quý III/2025 tăng 8,23% so với cùng kỳ năm ngoái, minh chứng cho sức bật mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam giữa nhiều biến động toàn cầu.
 |
Ông Thue Quist Thomsen, CEO Decision Lab, cho hay: “Dù tâm lý thận trọng vẫn áp đảo trong đánh giá ngắn hạn, nhưng khi bàn về tương lai, sự lạc quan đã trở nên rõ rệt hơn. 68% doanh nghiệp kỳ vọng nền kinh tế sẽ ổn định và cải thiện trong quý tới, tăng 18 điểm phần trăm so với quý II/2025. Đây là một tín hiệu cho thấy cộng đồng doanh nghiệp châu Âu đang hướng tới một giai đoạn cuối năm tăng trưởng mạnh mẽ”.
Chuyển đổi xanh: Từ tầm nhìn đến hiện thực đầu tư
Một nửa số doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết họ đã biết đến Thỏa thuận Xanh châu Âu (EU Green Deal), dù chỉ 7% có tham gia trực tiếp vào các cơ chế liên quan. Mức độ nhận biết về Chiến lược Tăng trưởng Xanh Quốc gia của Việt Nam giai đoạn 2021-2030 đạt 43%, trong khi khoảng 1/5 doanh nghiệp đang tham gia và hưởng lợi từ các chương trình hỗ trợ về hiệu quả năng lượng và đổi mới sáng tạo.
Trong khi đó, Quy định của EU về chống phá rừng (EUDR), dự kiến có hiệu lực từ năm 2026, đang khiến các doanh nghiệp phải rà soát lại chuỗi cung ứng của mình. Hơn 1/3 doanh nghiệp đang tìm hiểu các yêu cầu tuân thủ, và 11% đã bắt đầu điều chỉnh quy trình mua hàng để phù hợp với các tiêu chuẩn bền vững của EU - một bước chuyển có thể định hình lại chuỗi giá trị toàn cầu trong lĩnh vực sản xuất, nông nghiệp và lâm nghiệp theo hướng minh bạch và truy xuất nguồn gốc cao hơn.
Về mặt tài chính, kinh tế xanh đang trở thành động lực tăng trưởng mới. Tại Diễn đàn Global Gateway 2025 diễn ra tại Brussels ngày 9/10, Cao ủy châu Âu Jozef Síkela đã có cuộc gặp với Phó Thủ tướng Việt Nam Bùi Thanh Sơn nhằm tái khẳng định cam kết của EU trong quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam.
Thông qua chương trình Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP), cộng đồng châu Âu (Team Europe) đã cam kết hỗ trợ 2,8 tỷ euro để giúp Việt Nam giảm phát thải, đẩy mạnh năng lượng tái tạo, và hiện đại hóa hệ thống lưới điện quốc gia. Song song đó, sáng kiến Cửa ngõ Toàn cầu (Global Gateway) - với mục tiêu huy động 300 tỷ euro trước năm 2027 - đang hướng dòng vốn chiến lược vào các lĩnh vực năng lượng sạch, giao thông và hạ tầng số trên khắp châu Á, trong đó Việt Nam được xác định là một đối tác trọng điểm.
 |
Ở cấp độ doanh nghiệp, khoảng 1/4 doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đã triển khai các sáng kiến xanh trong hai năm qua. Các hoạt động báo cáo và chứng nhận ESG đang được triển khai rộng rãi và toàn diện nhất, tiếp theo là nâng cấp hiệu quả năng lượng thông qua hệ thống giám sát kỹ thuật số và chương trình giảm thiểu chất thải. Các mô hình kinh tế tuần hoàn cũng đang mở rộng, với 37% doanh nghiệp đã và đang thí điểm dự án giảm hoặc bù đắp lượng phát thải carbon.
"Tuy vậy, việc sử dụng năng lượng tái tạo vẫn là một thách thức lớn do hạ tầng lưới điện chưa đáp ứng và khó khăn trong việc tiếp cận cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA)", Báo cáo nhận định.
Dù còn những rào cản, lợi ích thu được là rất rõ ràng: 42% doanh nghiệp ghi nhận niềm tin khách hàng, khả năng tiếp cận thị trường và giá trị thương hiệu được cải thiện; 39% nhận thấy hiệu quả vận hành tăng lên nhờ giảm tiêu thụ năng lượng; và 32% đạt được lợi ích tài chính cụ thể. Chủ tịch EuroCham nhấn mạnh: “Phát triển bền vững không còn là một tiêu chí tuân thủ - mà đang trở thành động cơ cạnh tranh mới của doanh nghiệp”.
Sự thay đổi tư duy này phản ánh ưu tiên chung giữa EU và Việt Nam, bảo đảm rằng doanh nghiệp tích hợp chiến lược phát triển bền vững vào mô hình kinh doanh, để tăng trưởng không phải đánh đổi bằng tài nguyên hữu hạn của trái đất. Trong tinh thần đó, EU ghi nhận vai trò trọng yếu của EuroCham trong việc dẫn dắt các cuộc đối thoại thông qua những nền tảng trọng điểm như Diễn đàn & Triển lãm Kinh tế Xanh (GEFE) và Diễn đàn Kinh tế Xanh (GEF). Hai sự kiện này được tổ chức luân phiên hàng năm, với chủ đề thay đổi nhưng vẫn kiên định với sứ mệnh cốt lõi là thúc đẩy đối thoại cấp cao hướng tới hợp tác hiệu quả và giới thiệu các mô hình thực tiễn hướng tới một tương lai xanh hơn.
EuroCham vẫn kiên định với cam kết thúc đẩy các ưu tiên này. Thông qua các sáng kiến như Sách Trắng, Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) và Diễn đàn Kinh tế Xanh (GEF) 2025 sắp tới - dự kiến tổ chức ngày 27/11 tại Hà Nội - EuroCham sẽ tiếp tục kết nối Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp, và xã hội dân sự trong cùng một diễn đàn đối thoại. Chủ đề năm nay mang tên “Tiên phong đổi mới - Kiến tạo tương lai” sẽ tập trung vào sự phối hợp nhịp nhàng giữa cải cách chính sách, đổi mới sáng tạo, và hợp tác quốc tế để mang lại thịnh vượng và phát triển bền vững cho Việt Nam.
Hướng tới tương lai: Cải cách linh hoạt và thích ứng bền bỉ
Kết quả BCI quý III/2025 một lần nữa khẳng định vị thế của Việt Nam là một trong những điểm đến đầu tư triển vọng nhất của châu Âu tại châu Á. Tuy nhiên, trong bối cảnh thế giới ngày càng biến động và khó lường, tinh thần lạc quan cần được neo vững trên nền tảng của cải cách linh hoạt và khả năng thích ứng bền bỉ. Các doanh nghiệp nhấn mạnh rằng, năng lực cạnh tranh dài hạn của Việt Nam phụ thuộc vào tính nhất quán và minh bạch của khung pháp lý giữa các địa phương, cũng như hiệu quả của bộ máy hành chính.
Chỉ số BCI - công cụ đã theo dõi niềm tin của doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam từ năm 2011 - cũng là một trong những tài liệu tham khảo trong cuộc đối thoại cấp cao giữa EuroCham và Cao ủy Thương mại và An ninh Kinh tế của EU, Ngài Maroš Šefčovič, trong chuyến thăm Hà Nội vào cuối tháng 9 vừa qua. Cuộc gặp đã quy tụ lãnh đạo hoạch định chính sách châu Âu và đại diện doanh nghiệp tại Việt Nam, tái khẳng định niềm tin của EU đối với Việt Nam như một đối tác chiến lược tại Đông Nam Á.
Cao ủy Šefčovič nhận định: “Việt Nam là đối tác then chốt của Liên minh châu Âu tại khu vực Đông Nam Á, và những hiểu biết sâu sát thực tế từ EuroCham có vai trò vô cùng quan trọng để đảm bảo mối quan hệ song phương phát triển hài hòa, cùng có lợi. Cuộc gặp này cũng mang lại những góc nhìn quý báu giúp xác định các lĩnh vực hợp tác thương mại và đầu tư mới - nơi hai bên có lợi ích chiến lược hội tụ”.
 |
Chủ tịch Bruno Jaspaert cũng chia sẻ: “Tăng trưởng và doanh thu của ngày hôm nay chưa thể bảo đảm thành công cho ngày mai, trừ khi doanh nghiệp và Chính phủ cùng chung tay chuẩn bị cho tương lai. Đây chính là điểm tương đồng giữa EU và Việt Nam - cả hai đều nhận thức rõ tầm quan trọng của việc đa dạng hóa, củng cố và nâng tầm các mối quan hệ đối tác để cùng phát triển”.
Đại sứ EU tại Việt Nam, Ngài Julien Guerrier, nhấn mạnh thêm: “Quỹ đạo tăng trưởng của Việt Nam thật sự ấn tượng. Tuy nhiên, vẫn còn dư địa để khai mở tiềm năng to lớn của quan hệ Đối tác EU - Việt Nam thông qua các quy định minh bạch và phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, cùng với việc tham vấn cộng đồng doanh nghiệp trong quá trình xây dựng chính sách mới. Vai trò của EuroCham trong việc truyền tải tiếng nói và góc nhìn của doanh nghiệp châu Âu - nhằm góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh và số hóa của Việt Nam - là yếu tố không thể thiếu cho thành công chung của chúng ta”.
