Trong phần lớn hai năm qua, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm đã giao dịch cao hơn lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm. Điều này theo truyền thống có nghĩa là suy thoái đang rình rập. Vì vậy, liệu các nhà đầu tư và nhà kinh tế sẽ ăn mừng khi dấu hiệu cảnh báo này ngừng nhấp nháy?
Khi lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 2 năm giao dịch cao hơn 10 năm, thì đó là hiện tượng đường cong lợi suất đảo ngược, nghĩa là các nhà đầu tư xem tương lai gần hơn là rủi ro hơn là tương lai xa hơn. Đó là do khi rủi ro tăng cao, các nhà đầu tư sẽ yêu cầu mức chi trả cao hơn hoặc lợi suất cao hơn để đầu tư vào trái phiếu kho bạc Mỹ.
Sau báo cáo việc làm cho thấy tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ giảm nhẹ vào tháng 8 và các công ty tiếp tục tuyển dụng ít lao động hơn so với những năm trước, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm đã giảm xuống dưới 10 năm, dẫn đến đường cong lợi suất không còn đảo ngược nữa. Nhưng điểm uốn đó không xảy ra đột ngột. Kỳ vọng về lãi suất thấp hơn đã khiến lợi suất trái phiếu kỳ hạn ngắn hơn như trái phiếu kỳ hạn 2 năm giảm xuống.
Báo cáo việc làm cùng với việc công bố dữ liệu lạm phát tháng 8 trong tuần qua đã tăng thêm sự chắc chắn rằng Fed sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất tại cuộc họp chính sách tuần này, và cũng làm tăng khả năng cắt giảm thêm tại các cuộc họp sau đó trong năm nay.
Tuy nhiên, có một vấn đề với điều, đó là khi đường cong lợi suất chuyển sang dương hoặc không còn đảo ngược ngay trước khi Fed bắt đầu cắt giảm lãi suất, suy thoái có xu hướng xảy ra không lâu sau đó.
Ví dụ, khi đường cong lợi suất chuyển sang dương vào tháng 12/2000, Fed đã cắt giảm lãi suất một tháng sau đó. Hai tháng sau, suy thoái bắt đầu. Một chuỗi sự kiện tương tự đã xảy ra trong quá trình dẫn đến Đại suy thoái.
Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều trường hợp đường cong lợi suất không đảo ngược và suy thoái không diễn ra sau đó. Trường hợp gần đây nhất về đường cong lợi suất không đảo ngược là vào tháng 9/2019. Ngay sau khi điều đó xảy ra, Fed đã cắt giảm lãi suất, nhưng không có bất kỳ cuộc suy thoái nào cho đến tháng 2/2020.
Marco Giacoletti, giáo sư tài chính và kinh tế tại Trường Kinh doanh Marshall cho biết, ông xem hiện tượng đảo chiều của đường cong lợi suất đảo ngược là "chỉ là một trong nhiều tín hiệu về hoạt động kinh tế trong tương lai mà các nhà kinh tế có thể nhận thấy".
"Tôi chắc chắn sẽ không bác bỏ sự đảo chiều của đường cong lợi suất đảo ngược", Kristina Hooper, chiến lược gia thị trường toàn cầu tại Invesco cho biết.
Nhưng bà không đặc biệt lo ngại về một cuộc suy thoái sắp xảy ra do hậu quả của nó. Một lý do khiến bà không lo lắng là vì đường cong lợi suất đã bị đảo ngược trong một khoảng thời gian dài hơn nhiều so với các cuộc suy thoái gần đây khác. Do đó, sự bình thường hoá có thể báo hiệu một cuộc suy thoái xa hơn so với những gì nó từng báo hiệu.
Ngoài ra, có rất nhiều yếu tố thúc đẩy biến động lợi suất, bao gồm cả việc chính phủ phải đấu giá nhiều khoản nợ hơn để tài trợ cho chi tiêu, điều này không liên quan gì đến kỳ vọng suy thoái. "Vì vậy, thật khó để nói rằng chúng tôi hoàn toàn tin rằng điều này sẽ xảy ra chính xác theo cách đã từng xảy ra trong lịch sử", bà cho biết.
Kevin Flanagan, Giám đốc chiến lược thu nhập cố định tại WisdomTree cho biết, ông đang chú ý nhiều hơn đến các chỉ số thị trường lao động để tìm dấu hiệu suy thoái có thể xảy ra hơn là đường cong lợi suất. "Các con số trên thị trường lao động đang hạ nhiệt, nhưng chúng không yếu. Chúng không rơi xuống vực thẳm", ông cho biết.
Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp đã tăng đủ cao để kích hoạt một yếu tố dự báo suy thoái riêng biệt được gọi là "quy tắc Sahm". Được đặt theo tên của người đã phát triển quy tắc này là nhà kinh tế học Claudia Sahm, quy tắc này đặt ra rằng bất cứ khi nào tỷ lệ thất nghiệp trung bình ba tháng tăng 0,5 điểm phần trăm so với mức thấp nhất trong 12 tháng qua, thì suy thoái kinh tế sắp xảy ra.