Bộ trưởng, Chủ nhiêm VPCP Mai Tiến Dũng - Ảnh: VGP/Gia Huy
Sáng 6/8, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ (VPCP) Mai Tiến Dũng đã dành cho báo chí cuộc trao đổi về chuyên đề cắt giảm điều kiện kinh doanh (ĐKKD) và thủ tục kiểm tra chuyên ngành (KTCN) mà Tổ Công tác của Thủ tướng Chính phủ thực hiện trong thời gian qua.
Thưa Bộ trưởng, Chủ nhiệm, ngày 15/8 sắp tới là thời hạn Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan kết thúc rà soát về cắt giảm ĐKKD và KTCN, Bộ trưởng có thể có đánh giá kết quả thực tế các đơn vị thực hiện cho đến nay?
Từ khi bắt đầu nhiệm kỳ mới của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn quán triệt và xác định cải cách, xây dựng thể chế là động lực của tăng trưởng. Trong đó, cải cách thể chế, cải cách TTHC có liên quan đến cắt giảm các ĐKKD và KTCN bởi Thủ tướng Chính phủ đánh giá đây đang là rào cản đối với các doanh nghiệp khi gia nhập thị trường.
Chính vì vậy, trong Nghị quyết 01/NQ-CP ban hành ngày 1/1/2018, Thủ tướng yêu cầu tất cả các bộ, ngành rà soát các ĐKKD và KTCN, yêu cầu cắt giảm 50% số hiện có.
Như vậy, phải cắt giảm 50% trong tổng số 5.905 ĐKKD. Về thực tế, đến nay đã chính thức cắt giảm được 900 ĐKKD. Một số bộ đã vào cuộc mạnh mẽ, trong đó Bộ Xây dựng cắt giảm 85% ĐKKD, Bộ Công Thương cắt giảm 55% (675 ĐKKD)…
Với việc cắt giảm 900 ĐKKD nêu trên thì mới đạt tỷ lệ 15,2%; còn 2.690 ĐKKD (45,55%) đã có phương án tiếp tục cắt giảm nhưng chưa có văn bản quy định cụ thể thuộc trách nhiệm 14 bộ, ngành đang thực hiện quy trình cắt giảm. Thời hạn cuối cùng của việc cắt giảm 2.690 ĐKKD sẽ kết thúc vào 15/8.
Như vậy, nếu hoàn thành vào ngày 15/8 sẽ đạt tỷ lệ cắt giảm 60,75% ĐKKD và KTCN, vượt tinh thần của Nghị quyết 01/NQ-CP. Tuy nhiên, hiện nay còn 7 bộ đang thực hiện chậm, chưa bảo đảm mục tiêu đặt ra.
Ông có thể cho biết, việc cắt giảm các ĐKKD và KTCN đã mang lại những con số tích cực nào cho nền kinh tế?
Trước đây, chi phí cho KTCN và tuân thủ các ĐKKD là rất lớn. Theo báo cáo của CIEM (Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương), năm 2016, chi phí cho thông quan một năm doanh nghiệp phải bỏ ra 28,8 triệu ngày công tương đương 14,2 nghìn tỷ đồng. Như vậy đây là rào cản rất lớn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.
Từ đánh giá năm 2016, Tổ công tác đã chủ động đề xuất với Thủ tướng Chính phủ để cắt bỏ mạnh mẽ ĐKKD, thủ tục KTCN bất hợp lý, tạo dư địa cho tăng trưởng.
Từ đó, có thể nói, đây là “chiến dịch” rất quyết liệt, đi vào lĩnh vực khó. Khó bởi ngay bản thân người đứng đầu là các Bộ trưởng nếu không quyết liệt thì có rào cản xảy ra ngay trong chính đơn vị đó.
Theo báo cáo của các bộ, ngành cho thấy, lợi ích của việc cắt giảm mang lại rất lớn. Ví dụ: Lĩnh vực hải quan, năm 2016 các doanh nghiệp phải tốn 28,8 triệu ngày công cho KTCN với chi phí 14.200 tỷ đồng thì năm 2017, chi phí thông quan trực tiếp tại cửa khẩu cho 1 lô hàng giảm 19 USD.
Ước tính với trên 11 triệu tờ khai của năm 2017, doanh nghiệp tiết kiệm được trên 200 triệu USD cho thủ tục thông quan (tương đương hơn 4.000 tỷ đồng); tiết kiệm 16 triệu giờ lưu kho đối với 5,36 triệu tờ khai xuất khẩu và tiết kiệm 34 triệu giờ lưu kho đối với 5,72 triệu tờ khai nhập khẩu.
Như vậy, khi thực hiện cải cách đã góp phần giảm tiêu cực rất nhiều so với thời gian trước đó.
Về lĩnh vực an toàn thực phẩm, Chính phủ ban hành Nghị định số 15/2018/NĐ-CP đã cắt giảm hoàn toàn thủ tục kiểm tra chuyên ngành đối với 5 nhóm sản phẩm, 90% lô hàng thực phẩm không phải kiểm tra chuyên ngành trước khi thông quan (chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm), giúp tiết kiệm gần 2,9 triệu ngày công, tương đương 2.500 tỷ đồng.
Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới về môi trường kinh doanh năm 2017 tại Việt Nam, thời gian thông quan trực tiếp tại các của khẩu đối với hàng xuất khẩu giảm 3 giờ (từ 58 giờ xuống 55 giờ); đối với hàng nhập khẩu giảm 6 giờ (từ 62 giờ xuống 56 giờ); chi phí thông quan trực tiếp tại cửa khẩu cho 1 lô hàng giảm được 19 USD.
Việc cắt giảm đã có những ghi nhận tích cực từ đối tượng thụ hưởng là cộng đồng doanh nghiệp, Bộ trưởng, Chủ nhiệm có thể chia sẻ doanh nghiệp đã đón nhận kết quả tích cực này như thế nào?
Với những kết quả tích cực đã làm được, có thể nói cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận tích cực, chúng ta đã mang lại niềm tin cho doanh nghiệp. Điều này cho thấy doanh nghiệp rất mong mỏi và đó là động lực để chúng ta tiếp tục vào cuộc mạnh mẽ hơn, có những kết quả rõ ràng hơn.
Có những lá thư từ doanh nghiệp gửi cảm ơn Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chia sẻ sự vui mừng, phấn chấn; doanh nghiệp cũng cam kết với Chính phủ sản xuất kinh doanh tốt hơn, đàng hoàng hơn.
Tại buổi đối thoại chính sách do Eurocham tổ chức, khi chúng tôi thông báo Nghị định 15 sắp ra đời thay thế Nghị định 38 sẽ giảm 90% thủ tục kiểm tra chuyên ngành, đại diện nhóm doanh nghiệp thực phẩm dinh dưỡng đã nói nếu đúng thế thì đó là “cuộc cách mạng” và “chờ đợi từng giờ” và khi Nghị định ra đời đã không làm họ thất vọng.
Thời hạn ngày 15/8 đang đến gần và sẽ rõ bao nhiêu ĐKKD được cắt giảm, VPCP đang đốc thúc việc này như thế nào thưa Bộ trưởng?
Thủ tướng Chính phủ đánh giá cao sự quyết tâm của các bộ, ngành trong việc rà soát, cắt giảm ĐKKD. Bởi nếu làm tốt cải cách này là tạo điều kiện cho doanh nghiệp tăng trưởng, tham gia sản xuất, kinh doanh bình đẳng theo quy định pháp luật.
Tuy nhiên Thủ tướng Chính phủ cũng chưa hài lòng với kết quả đã đạt được vì thời hạn 15/8 sắp đến nhưng số cắt giảm chính thức mới là 15.2%.
Mỗi cuộc họp Chính phủ, Tổ công tác của Thủ tướng đều có báo cáo nêu rất rõ ràng, minh bạch những Bộ, ngành làm tốt; những đơn vị đang làm và những đơn vị chưa làm...
Đồng thời, thông tin cũng được công khai đến báo chí để thể hiện sự quyết tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đang tập trung xây dựng thể chế giúp cho xã hội minh bạch và tạo điều kiện cho doanh nghiệp.
Ngày 13/7/2018, VPCP đã tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ký Chỉ thị số 20/CT-TTg yêu cầu người đứng đầu các Bộ, ngành phải tập trung chỉ đạo quyết liệt, thực chất việc cắt giảm ĐKKD và thủ tục KTCN, coi đây là một giải pháp quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng.
Chỉ thị cũng nêu trước 15/8/2018 phải ban hành theo thẩm quyền và trình Chính phủ ban hành các văn bản thực thi phương án cải cách chuyên ngành và cắt giảm ĐKKD.
Với tinh thần rất quyết liệt, VPCP cũng đã có văn bản gửi các Bộ trưởng, người đứng đầu các ngành đề nghị các Bộ, ngành đôn đốc để tại phiên họp Chính phủ tháng 8 báo cáo đến Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các việc hoàn thành; phân định rõ đơn vị nào làm tốt, đơn vị nào đang vướng mắc cũng như vướng mắc ở đâu.
Hiện nay, VPCP đang cùng các bộ, ngành đốc thúc việc rà soát, cắt giảm để sớm hoàn thành, đáp ứng sự mong đợi của cộng đồng doanh nghiệp.
