Các bộ trưởng từ 27 quốc gia thành viên EU đã gặp nhau tại Brussels vào thứ Sáu (30/9) và thông qua các biện pháp được đề xuất vào đầu tháng này để ngăn chặn đà tăng giá năng lượng đang gây ra lạm phát cao kỷ lục và đe dọa suy thoái.
Biện pháp này bao gồm một khoản thuế đánh vào lợi nhuận thặng dư của các công ty nhiên liệu hóa thạch được thực hiện trong năm nay hoặc năm tới, một khoản thuế khác đối với doanh thu vượt mức mà các nhà sản xuất điện giá rẻ kiếm được do chi phí điện tăng cao, và bắt buộc phải cắt giảm 5% việc sử dụng điện trong thời kỳ giá cao điểm.
Khi thỏa thuận được thực hiện, các quốc gia đã bắt đầu đàm phán về động thái tiếp theo của EU nhằm kiềm chế cuộc khủng hoảng giá năng lượng, mà nhiều quốc gia muốn trở áp trần lên giá khí đốt mặc dù các quốc gia khác - đặc biệt là Đức - vẫn phản đối.
“Tất cả các biện pháp tạm thời này đều rất tốt, nhưng để tìm ra giải pháp giúp người dân của chúng ta trong cuộc khủng hoảng năng lượng này, chúng ta cần giới hạn giá khí đốt”, Bộ trưởng Kinh tế Croatia Davor Filipovic cho biết trong cuộc họp hôm thứ Sáu (30/9).
15 quốc gia, bao gồm Pháp, Ý và Ba Lan, trong tuần này đã yêu cầu Brussels đề xuất áp trần giá đối với tất cả các giao dịch khí đốt bán buôn để kiềm chế lạm phát.
Theo Reuter, các quốc gia Bỉ, Hy Lạp, Ba Lan và Ý cho biết trong một lưu ý giải thích đề xuất rằng, trần giá nên được đặt ở mức “đủ cao và linh hoạt để cho phép châu Âu thu hút các nguồn lực cần thiết”.
Các quốc gia cũng phản bác tuyên bố của Ủy ban châu Âu rằng áp trần giá khí đốt rộng sẽ yêu cầu "nguồn tài chính đáng kể" để tài trợ cho việc mua khí đốt khẩn cấp nếu giá thị trường phá vỡ giới hạn của EU.
Bộ trưởng Năng lượng Bỉ Tinne Van der Straeten cho biết, chỉ cần 2 tỷ euro (1,96 tỷ USD) vì hầu hết các mặt hàng nhập khẩu của châu Âu thuộc các hợp đồng dài hạn hoặc đến bằng đường ống mà không có người mua thay thế dễ dàng.
Đó sẽ là một phần nhỏ trong số 140 tỷ euro mà EU kỳ vọng lợi nhuận thu được từ các công ty năng lượng sẽ tăng lên.
Nhưng Đức, Áo, Hà Lan và những quốc gia khác cảnh báo mức trần giá khí đốt rộng có thể khiến các nước gặp khó khăn trong việc mua khí đốt nếu họ không thể cạnh tranh với người mua trên các thị trường toàn cầu cạnh tranh về giá.
Một nhà ngoại giao từ một quốc gia EU cho biết ý tưởng này có thể gây ra "rủi ro đối với an ninh nguồn cung" khi châu Âu bước vào mùa đông với nguồn cung năng lượng eo hẹp sau khi Nga cắt giảm dòng khí đốt sang châu Âu để trả đũa các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Ủy ban châu Âu cũng đã đưa ra những nghi vấn và đề nghị EU thay vào đó nên tiến tới với mức trần giá hẹp hơn và nhắm mục tiêu riêng khí đốt của Nga, hoặc cụ thể là khí đốt được sử dụng để sản xuất điện.
Giám đốc chính sách năng lượng của EU, Kadri Simson cho biết: “Chúng tôi phải đưa ra mức trần giá cho tất cả khí đốt của Nga”.
Brussels đã đề xuất ý tưởng đó vào đầu tháng này nhưng vấp phải sự phản kháng từ các nước Trung Âu và Đông Âu vì lo ngại Moscow sẽ trả đũa bằng cách cắt giảm lượng khí đốt còn lại mà Nga vẫn đang gửi cho họ.
Bằng cách đưa ra các biện pháp trên toàn EU, Brussels hy vọng sẽ lấp đầy các phương pháp tiếp cận không đồng đều của các chính phủ đối với cuộc khủng hoảng năng lượng khi các nước giàu hơn của EU chi tiền nhiều hơn các nước nghèo hơn của EU trong việc hỗ trợ tiền mặt cho các công ty yếu kém và người tiêu dùng đang gặp khó khăn với các hóa đơn năng lượng tăng cao.
Đức đã đề ra gói 200 tỷ euro vào thứ Năm (29/9) để giải quyết chi phí năng lượng tăng cao, bao gồm cả việc giảm giá khí đốt.
Bộ trưởng Năng lượng Luxembourg, Claude Turmes đã thúc giục Brussels thay đổi các quy tắc viện trợ của EU để ngăn chặn cuộc chạy đua chi tiêu “điên rồ” giữa các nước.
“Đó là biên giới tiếp theo để có thêm sự đoàn kết và ngăn chặn cuộc đấu đá nội bộ này”, ông cho biết.
