Người dân và doanh nghiệp được Hiến pháp trao quyền, được luật tạo điều kiện để thực hiện quyền của mình, nhưng nhiều thủ tục hành chính trong thông tư của các bộ, thậm chí trong một số nghị định của Chính phủ vẫn còn đặt ra không ít rào cản khiến cho người dân và doanh nghiệp khó khăn trong việc thực hiện quyền của mình.
Sáng 9/11, trong phiên chất vấn tại Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) đã đặt vấn đề như trên. Theo đại biểu, mặc dù, trong cải cách hành chính, các cơ quan nhà nước cũng đã dỡ bỏ nhiều rào cản nhưng mà dỡ chỗ này thì lại nảy sinh ở những chỗ khác và dỡ rào cản cũ thì lại mọc ra rào cản mới.
Bà Thúy đề nghị Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết trách nhiệm của Bộ Tư pháp và giải pháp để khắc phục tình trạng trên. Bộ trưởng có cam kết gì trước Quốc hội và cử tri cả nước?
Đồng thời, đại biểu Thuý cũng muốn biết quan điểm của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ về vấn đề trên.
Trả lời đại biểu Thúy, Bộ trưởng Long khẳng định đang cố gắng thực hiện nguyên tắc đối với những lĩnh vực liên quan đến quyền và lợi ích trực tiếp của người dân, doanh nghiệp thì phải quy định trong luật. Các điều kiện kinh doanh và các thủ tục có liên quan thì tầm văn bản quy phạm pháp luật thấp nhất là nghị định của Chính phủ.
Khẳng định quy trình để thực hiện xây dựng, trình ban hành và tổ chức thực hiện một văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có thông tư, nghị định, luật đều được quy định rất chặt chẽ, nhưng ông Long thừa nhận trên thực tế vẫn xảy ra tình trạng như đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy nói.
Việc bỏ sót các điều kiện kinh doanh, đặc biệt là thủ tục trong một số văn bản quy phạm pháp luật là một thực tế chúng ta vẫn phải tiếp tục để giải quyết - Bộ trưởng nói.
Ông cũng nói rõ hơn là trong kiểm tra văn bản thì thẩm quyền được giao của Bộ Tư pháp chỉ dừng lại ở các thông tư và các văn bản quy phạm pháp luật của bộ, ngành cũng như một số văn bản quy phạm pháp luật của địa phương. Khi phát hiện ra có vấn đề thì chỉ có thẩm quyền xem xét, đề xuất các cơ quan có thẩm quyền xử lý, Bộ Tư pháp không xử lý.
Cho rằng vẫn phải sống với thực tế đại biểu nêu, nhưng Bộ trưởng cũng khẳng định sẽ tiếp tục cố gắng hơn nữa để hạn chế tình trạng này trong thời gian tới.
Rất đồng tình ý kiến của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ nêu kết quả đã cắt giảm 3.893/6.191 điều kiện kinh doanh, đơn giản hóa 6.776/9.926 thủ tục hành chính và đã cắt bỏ 30/120 bộ thủ tục hành chính, đang xử lý tiếp 1.501 quy định chồng chéo của các bộ, các ngành hàng.
"Đúng là câu chuyện như đại biểu Kim Thúy có nêu là điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính nhiều trong lĩnh vực còn rườm rà, phức tạp và có những trường hợp cắt điều kiện kinh doanh này nhưng lại mọc các thủ tục khác, cắt điều kiện kinh doanh này lại chuyển sang thành tiêu chuẩn và quy chuẩn, từ đó vẫn gây khó khăn cho doanh nghiệp, người dân" - ông Dũng nói.
Ông cho biết Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục rà soát, kiểm soát ngay từ khâu dự thảo và nâng cao chất lượng của cơ quan thẩm tra. Giải pháp nữa là phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để công khai hóa trong việc để các doanh nghiệp giám sát, người dân giám sát và thực hiện quy trình. Quan trọng là phải thực hiện được quy trình về thủ tục hành chính, làm sao thực sự cắt giảm những gì chi phí cho doanh nghiệp.
Trao đổi lại, đại biểu Thúy nhấn mạnh, cải cách thủ tục hành chính phải theo hướng đơn giản, thuận lợi, minh bạch để nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp, phải ngăn chặn việc phát sinh những quy định không cần thiết, không hợp lý, không hợp pháp và gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước, tránh tình trạng người dân muốn thực hiện quyền của mình thì lại phải nộp nhiều loại giấy tờ, trong đó có những loại giấy tờ không cần thiết và phải đi lại nhiều nơi.
"Cho nên, tôi nghĩ rằng cải cách hành chính là hạn chế tối đa việc dỡ bỏ thủ tục này, nhưng sinh ra thủ tục khác còn rườm rà hơn, phức tạp hơn. Nhân đây, tôi muốn dẫn một câu của một nghị sĩ nước ngoài đã từng nói rằng “nếu cho bạn viết luật về nội dung và cho tôi viết luật về thủ tục thì tôi có thể đánh bại bạn vào bất cứ lúc nào”. Như vậy, có nghĩa nắm trong tay thủ tục thì có thể vô hiệu hóa mọi cố gắng của người khác một cách dễ dàng", đại biểu Thuý nói.