Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long phát biểu tại tổ (Ảnh: Duy Linh) .
Sáng 21/10, thảo luận tại tổ về kinh tế, xã hội, hầu như đại biểu nào cũng bày tỏ góc nhìn về cuộc chiến chống dịch Covid - 19, riêng Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long dành gần nửa giờ để nói về những quyết định khó khăn của cuộc chiến chưa có tiền lệ này.
Bộ trưởng khẳng định, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự ủng hộ của nhân dân, dịch cơ bản được kiểm soát tốt, kể cả ở những vùng tâm dịch như TP.HCM, Bình Dương, Long An… với các chỉ số về ca nhiễm, ca tử vong giảm rõ rệt.
Cuộc chiến” chưa có tiền lệ, này, theo Bộ trưởng, phạm vi và mức độ ảnh hướng rất lớn, tác động sâu sắc, toàn diện đến mọi mặt đời sống kinh tế, xã hội và sinh hoạt của nhân dân, đặc biệt, ảnh hưởng sinh mạng, sức khỏe người dân.
Riêng đợt dịch bùng phát lần thứ 4, ông Long nhìn nhận: “Với biến thể Delta, thế giới coi đây như một đại dịch mới, gây ra tác động đảo ngược lại tất cả thành tựu chống dịch của các nước, kể cả nước phát triển và có tỷ lệ tiêm chủng cao”. Và Việt Nam “rất căng thẳng” khi ứng phó với biến chủng virus này.
Chia sẻ với các đại biểu cùng tổ thảo luận số 2, người đứng đầu ngành ý tế đề cập nhiều quyết định rất khó khăn, điển hình như việc giãn cách xã hội.
Việc này được áp dụng từ tháng 4/2020 sau quyết định của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, nhưng khi đó số ca nhiễm không lớn. Còn với giai đoạn vừa qua, giãn cách xã hội rất khó khăn, nhất là với 19 tỉnh, thành phía Nam. Sau đó, lệnh tăng cường giãn cách xã hội tiếp tục được áp dụng ở một số nơi với tinh thần “ai ở đâu ở đó”, người dân hạn chế ra khỏi nhà.
Lần này, biện pháp cao hơn được áp dụng nhờ Nghị quyết 30 của Quốc hội đã mở đường cho Chính phủ thực hiện các biện pháp tương tự trường hợp khẩn cấp, nhưng không ban bố tình trạng khẩn cấp.
Ở TP.HCM, khi đưa ra quyết định giãn cách, tăng cường giãn cách đã phải rất cân nhắc, tính toán vì câu chuyện lo an sinh cho 4 triệu người dân với thành phố là một thách thức rất lớn, Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng cũng nhắc đến một quyết định lịch sử khác mà con số cũng đã được nêu tại báo cáo của Thủ tướng trong phiên khai mạc, đó là việc điều động nhân lực với số lượng lớn chưa từng có, lên tới 300.000 lượt cán bộ chiến sĩ, gồm cả lực lượng y tế, công an và quân đội.
“Đây là lần điều động lớn nhất, là quyết định rất cam go trong thời khắc lịch sử”, ông Long trải lòng.
Quyết định quan trọng khác được người đứng đầu ngành y tế đề cập là việc thiết lập các phòng cấp cứu và trung tâm hồi sức tích cực ở TP.HCM và các tỉnh phía Nam.
Ông nói, khi ca nhiễm tăng nhanh trong thời gian rất ngắn, hệ thống y tế không thể đáp ứng nổi. TP.HCM so với các nơi khác có nền tảng y tế tốt nhất, nhưng bệnh nhân tăng nhanh, rất nhiều bệnh nhân nặng cấp cứu nên chúng ta đã quyết định thành lập trung tâm hồi sức tích cực và phải điều những lực lượng thậm chí chưa bao giờ làm việc đó cùng vào cuộc.
Trong phát biểu, ông Long cũng nói đến chiến lược vaccine, vấn đề mà theo một số vị đại biểu cũng phải rút kinh nghiệm. Theo Bộ trưởng Y tế thì chúng ta đã phải vượt qua tất cả khó khăn về pháp lý để mua, nhập khẩu vaccine, chấp nhận toàn bộ rủi ro về việc giao hàng không đúng thời hạn, giá mua không được tính lại…
Nhưng với Nghị quyết 21 của Chính phủ đã mở đường cho tiếp cận vaccine và từ tháng 5, việc này được triển khai nhanh chóng hơn. “Hiện nay, chúng ta có những hợp đồng, thỏa thuận cung ứng, tài trợ vaccine của các tổ chức với tổng số 191 triệu liều và con số này sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới”, ông Long cho biết.
Ông cũng thông tin rằng, Việt Nam sẽ tham khảo, học hỏi và nghiên cứu để từng bước mở rộng đối tượng tiêm cho đối tượng 12-17 tuổi, sang năm có thể mở rộng thêm tiêm cho trẻ trên 3 tuổi.
Với vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm là việc chuyển trạng thái chống dịch, người đứng đầu ngành y cho rằng chúng ta phải chấp nhận một thực tế là virus ngày càng nhiều biến thể và không thể triệt tiêu hoàn toàn mầm bệnh.
Để hạn chế tử vong, theo Bộ trưởng phải đảm bảo được 3 tiêu chí là tỷ lệ bao phủ vaccine, chỉ số về mức độ lây nhiễm và chỉ số đáp ứng của hệ thống y tế.
Muốn chuyển sang thích ứng, an toàn với dịch thì không còn cách nào khác là phải đảm bảo độ phủ vaccine. Và nếu hệ thống y tế không đáp ứng nổi phải nâng cấp độ dịch, triển khai biện pháp ngặt nghèo hơn, Bộ trưởng nói.
