Cuối tháng 9/2025, Bộ Nội vụ đã hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động để trình Chính phủ xem xét.
Dự thảo được xây dựng dựa trên khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia, cơ quan đã “chốt” phương án điều chỉnh lương tối thiểu vùng từ ngày 1/1/2026 sau khi trải qua hai vòng thương lượng giữa đại diện người lao động, người sử dụng lao động và cơ quan quản lý nhà nước.
Trong quá trình tham vấn, Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) bày tỏ đồng thuận với chủ trương tăng lương tối thiểu vùng và thời điểm áp dụng từ ngày 1/1/2026, song cho rằng mức 7,2% là quá cao so với năng lực chi trả thực tế của nhiều doanh nghiệp.
Đại diện Hiệp hội lý giải, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa, tập trung ở khu vực nông thôn hoặc vùng sâu, vùng xa. Mức tăng lương cao có thể tạo áp lực lớn lên chi phí, ảnh hưởng đến khả năng mở rộng việc làm mới. Ngành dệt may hiện đang chịu sức ép kép từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam và các biến động khó lường của thị trường xuất khẩu, trong khi 85% năng lực sản xuất dành cho xuất khẩu.
Vì vậy, VITAS đề nghị giới hạn mức tăng tối đa ở 6,5% để vừa cải thiện thu nhập cho người lao động giản đơn, vừa giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng chi phí, duy trì năng lực cạnh tranh.
Bên cạnh đó, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) cũng kiến nghị một phương án linh hoạt hơn, chia lộ trình tăng lương thành hai giai đoạn trong năm 2026. Cụ thể, giai đoạn 1 (từ 1/1 - 30/5/2026) tăng bình quân 4%, và giai đoạn 2 (từ 1/6 đến 31/12/2026) tăng thêm 3,2%, tổng cộng tương đương mức tăng 7,2% trong cả năm.
Theo VINASME, việc chia nhỏ giai đoạn sẽ giúp doanh nghiệp thích ứng dần, tránh cú sốc chi phí, nhất là trong các ngành sử dụng nhiều lao động giản đơn, trong khi vẫn đạt được mục tiêu nâng cao thu nhập cho người lao động.
Trước các ý kiến nêu trên, Bộ Nội vụ khẳng định mức điều chỉnh 7,2% không phải do một cơ quan đơn lẻ quyết định, mà là kết quả biểu quyết thống nhất của Hội đồng Tiền lương quốc gia, trong đó Hiệp hội Dệt may Việt Nam và Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đều là thành viên tham gia bỏ phiếu khuyến nghị mức tăng này.
Bộ Nội vụ cho biết, việc lựa chọn thời điểm điều chỉnh từ ngày 1/1/2026 nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động xây dựng kế hoạch tài chính, nhân sự cho cả năm tài chính mới.
“Đa số các quốc gia cũng chọn thời điểm điều chỉnh lương tối thiểu trùng với đầu năm tài chính để thuận tiện cho việc lập kế hoạch sản xuất kinh doanh”, Bộ Nội vụ nêu rõ.
Tại Việt Nam, từ năm 2000 đến nay, Chính phủ đã 20 lần điều chỉnh lương tối thiểu, trong đó 15/18 lần được thực hiện vào ngày 1/1 hàng năm. Các lần điều chỉnh khác đều diễn ra khi có biến động bất thường của nền kinh tế như dịch bệnh, thiên tai hoặc khủng hoảng tài chính. Lương tối thiểu được xem là nền tảng quan trọng trong chính sách tiền lương, là căn cứ để các doanh nghiệp xây dựng thang bảng lương, mức đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế và thực hiện nghĩa vụ với người lao động.
Bộ Nội vụ nhấn mạnh, việc điều chỉnh lần này hướng tới mục tiêu kép gồm nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người lao động trong bối cảnh giá cả và chi phí sinh hoạt có xu hướng tăng. Đồng thời bảo đảm sự ổn định, bền vững trong hoạt động của doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy sản xuất, tăng năng suất lao động và phục hồi kinh tế.
Theo tính toán, mức tăng 250.000 - 350.000 đồng/tháng giúp lương tối thiểu bình quân cao hơn khoảng 0,6% so với mức sống tối thiểu năm 2026, đáp ứng yêu cầu điều chỉnh định kỳ nhằm cải thiện đời sống cho người lao động.
Theo Bộ Nội vụ, tỷ lệ tăng 7,2% được tính toán trên cơ sở nhiều yếu tố kinh tế - xã hội, đảm bảo hài hòa giữa nhu cầu cải thiện thu nhập cho người lao động và khả năng chi trả của doanh nghiệp. Dự báo, mức tăng này sẽ khiến chi phí sản xuất bình quân tăng 0,5 - 0,6%, trong đó ngành dệt may và da giày có thể tăng cao hơn, khoảng 1,1 - 1,2%. Mức điều chỉnh trên có sự chia sẻ, kết hợp hài hòa được lợi ích của người lao động và doanh nghiệp.
Đa phần các doanh nghiệp đã trả lương cho người lao động cao hơn mức lương tối thiểu dự kiến. Vì vậy, khi thực hiện mức lương tối thiểu mới thì chủ yếu chỉ làm tăng chi phí đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc đối với nhóm người lao động hiện nay đang hưởng lương thấp. Nhóm này buộc phải điều chỉnh lại để bảo đảm không thấp hơn mức lương tối thiểu mới.