Hơn một nghìn tỷ USD bốc hơi trong chưa đầy 2 tháng
Theo dữ liệu từ các sàn giao dịch lớn, Bitcoin đã giảm hơn 5% trong phiên giao dịch tại châu Á hôm thứ Ba, đánh dấu một đợt sụt giảm kéo dài từ mức đỉnh lịch sử hơn 126.000 USD được thiết lập vào đầu tháng 10/2025.
Đợt giảm giá này đã xóa sạch toàn bộ mức tăng của Bitcoin trong năm 2025, tạo ra làn sóng hoảng loạn lan rộng khắp thị trường tài sản mã hóa.
Ông Shiliang Tang, đối tác quản lý của công ty quản lý tài sản Monarq Asset Management nhận định, thị trường tài sản mã hóa đang chịu áp lực từ việc khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất vào tháng 12 hiện chỉ còn dưới 50%. Thị trường tiền mã hóa tiếp tục giảm dần sau khi Bitcoin mất mức tâm lý quan trọng 100.000 USD.
Con số thiệt hại mà thị trường phải gánh chịu trong thời gian qua thật đáng kinh ngạc. Theo báo cáo của Kobeissi Letter, thị trường đã mất hơn 1,1 nghìn tỷ USD giá trị vốn hóa trong 41 ngày qua, tương đương trung bình 27 tỷ USD bị xóa sổ mỗi ngày. Đợt bán tháo bắt đầu từ đầu tháng 10 đã gây ra hơn 19 tỷ USD thanh lý - tức là các vị thế giao dịch bị thanh lý do nhà đầu tư không đủ tiền ký quỹ.
Tuy nhiên, các nhà phân tích từ công ty dữ liệu blockchain Glassnode lại có cái nhìn khác biệt. Họ cho rằng đây không phải là sự sụp đổ hoàn toàn của thị trường giảm giá, mà là một đợt điều chỉnh cấu trúc do ba yếu tố chính: đòn bẩy tài chính (việc vay tiền để giao dịch nhằm khuếch đại lợi nhuận hoặc lỗ), sự luân chuyển thanh khoản giữa các loại tài sản và các giao dịch tự động theo thuật toán.
Dữ liệu từ nền tảng phân tích CryptoQuant cho thấy một dấu hiệu tích cực hơn. Nhiều nhà đầu tư dài hạn, những người thường không bán khi giá biến động, đã thu gom khoảng 186.000 Bitcoin kể từ ngày 6/10. Đây là mức tăng lớn nhất trong các chu kỳ thị trường gần đây. Theo kinh nghiệm lịch sử, những đợt tích lũy mạnh như vậy thường đi trước các đợt tăng giá lớn, tuy nhiên lần này giá lại tiếp tục giảm, tạo ra một hiện tượng bất thường, hiếm thấy trên thị trường.
Glassnode cũng ghi nhận rằng áp lực bán ra từ các nhóm nắm giữ lớn đang có dấu hiệu giảm dần sau nhiều tuần bán tháo liên tục. Điều này có thể là tín hiệu cho thấy đợt bán mạnh nhất đã qua, đặc biệt khi Bitcoin đã giảm 25% so với mức đỉnh.
Dòng tiền kỷ lục bị rút ra khỏi các quỹ ETF
Làn sóng bi quan đã lan rộng sang thị trường các sản phẩm đầu tư tài sản mã hóa. Theo báo cáo mới nhất từ CoinShares - một công ty quản lý tài sản số hàng đầu châu Âu - các quỹ giao dịch tài sản mã hóa (crypto ETPs) đã chứng kiến dòng rút vốn lớn nhất kể từ tháng 2/2025 với tổng cộng 2 tỷ USD trong tuần qua, tăng gần 71% so với tuần trước đó, đánh dấu tuần thứ ba liên tiếp có dòng tiền rút ra.
Ông James Butterfill, Trưởng bộ phận nghiên cứu của CoinShares giải thích rằng, dòng tiền rút vốn này xuất phát từ hai nguyên nhân chính, đó là sự không chắc chắn về chính sách tiền tệ của Fed và việc các nhà đầu tư lớn trong lĩnh vực tài sản mã hóa - thường được gọi là "cá voi" - đang bán tháo. Kết quả là tổng tài sản được quản lý trong các quỹ crypto ETP giảm xuống còn 191 tỷ USD, giảm tới 27% so với mức đỉnh 264 tỷ USD đạt được vào tháng 10.
Mỹ là thị trường chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với 97% tổng dòng tiền rút vốn, tương đương 1,97 tỷ USD. Thụy Sĩ và Thụy Điển ghi nhận dòng rút vốn lần lượt là 39,9 triệu USD và 21,3 triệu USD. Chỉ có Đức là điểm sáng khi thu hút được 13,2 triệu USD dòng vào, đi ngược với xu hướng chung của thị trường toàn cầu.
Điều đáng chú ý là các quỹ đa tài sản - những sản phẩm phân tán đầu tư vào nhiều loại crypto khác nhau - lại thu hút được 69 triệu USD dòng vào trong ba tuần qua. Dữ liệu từ CoinShares cho thấy, nhà đầu tư đang tìm cách giảm rủi ro bằng cách đa dạng hóa danh mục thay vì tập trung vào một tài sản duy nhất.
Một xu hướng đáng lo ngại khác là các quỹ đặt cược vào sự sụt giảm của Bitcoin (short-bitcoin funds) đã thu hút 18,1 triệu USD dòng vào trong cùng thời kỳ, phản ánh việc các nhà đầu tư đang tăng cường các biện pháp phòng ngừa rủi ro.
Tâm lý bi quan đang bao trùm thị trường tài sản mã hóa được thể hiện rõ nhất qua hoạt động trên thị trường quyền chọn - nơi các nhà đầu tư có thể mua hợp đồng để bảo vệ tài sản của mình trước biến động giá. Dữ liệu từ sàn giao dịch Deribit thuộc sở hữu của Coinbase cho thấy nhu cầu mua quyền chọn bảo vệ ở mức giá 85.000 USD và 80.000 USD đã tăng vọt, đặc biệt là các hợp đồng hết hạn vào cuối tháng 11.
Các nhà giao dịch đã mua hơn 740 triệu USD giá trị hợp đồng quyền chọn đặt cược vào sự sụt giảm tiếp tục của Bitcoin trong những tuần tới, vượt xa so với số lượng hợp đồng đặt cược vào tăng giá. Ông Chris Newhouse, Giám đốc nghiên cứu tại Ergonia - một công ty chuyên về tài chính phi tập trung - nhận xét rằng sự vắng mặt của các đơn hàng mua thực tế dựa trên niềm tin đã trở nên ngày càng rõ ràng, khi những người đã mua Bitcoin trong sáu tháng qua giờ đây đang chìm sâu trong lỗ.
Chỉ số tâm lý do nền tảng phân tích CoinMarketCap tổng hợp - dựa trên động lượng giá, mức độ biến động, thị trường phái sinh và nhiều yếu tố khác - hiện cho thấy thị trường đang ở trạng thái "nỗi sợ cực độ". Đây là tín hiệu cho thấy đa số nhà đầu tư đang trong tâm trạng hoảng loạn và có xu hướng bán tháo.
Những công ty được gọi là "kho bạc tài sản mã hóa" - các doanh nghiệp đại chúng đã tích trữ số lượng lớn tiền mã hóa đầu năm 2025 - đang chịu áp lực nặng nề nhất. Mặc dù Strategy Inc. của tỷ phú Michael Saylor vừa công bố mua thêm 835 triệu USD Bitcoin, nhiều công ty khác đang phải cân nhắc bán bớt tài sản để bảo vệ bảng cân đối kế toán.
Ông Greg Magadini, Giám đốc mảng phái sinh tại công ty phân tích Amberdata, cho biết Ethereum đặc biệt dễ bị tổn thương trong bối cảnh này vì các công ty kho bạc tài sản số lớn nhất hiện đang lỗ với vị thế nắm giữ Ether của họ.
Áp lực từ kinh tế vĩ mô và công nghệ
Hiện tại, thị trường tài sản mã hóa không hoạt động độc lập mà chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ các yếu tố kinh tế vĩ mô. Ông Adam McCarthy, nhà phân tích nghiên cứu tại công ty dữ liệu Kaiko cho rằng, có hai cơn gió ngược chính đang tác động đến thị trường tài sản mã hóa cuối năm 2025: chính sách của Fed và những lo ngại về bong bóng trí tuệ nhân tạo (AI).
Chỉ số S&P 500 đã giảm hơn 1% gần đây, phản ánh tâm lý thận trọng với các tài sản rủi ro nói chung. Các nhà đầu tư đang chờ đợi báo cáo thu nhập của Nvidia - công ty sản xuất chip được coi là chỉ báo quan trọng cho cả ngành công nghệ và thị trường đầu cơ. Đồng thời, những phát biểu từ các quan chức của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) - cơ quan quyết định chính sách tiền tệ của Fed - đang khiến thị trường lo ngại về khả năng lãi suất sẽ không được cắt giảm như kỳ vọng.
Ethereum, đồng tiền mã hóa lớn thứ hai thế giới, đã giảm xuống 2.946 USD vào thứ Ba, mất hơn 20% giá trị kể từ đầu tháng 10. Dữ liệu từ Coinglass cho thấy lãi suất mở - tổng giá trị các hợp đồng tương lai chưa đóng - trong thị trường crypto đã giảm đáng kể, đặc biệt là đối với các đồng tiền nhỏ hơn như Solana đã giảm hơn một nửa.
Tuy nhiên, ông Thomas Perfumo, nhà kinh tế toàn cầu tại sàn giao dịch crypto Kraken có cái nhìn tương đối lạc quan hơn. Ông cho rằng, đợt giảm giá hiện tại phản ánh những lo ngại kinh tế vĩ mô rộng hơn chứ không phải do các vấn đề cấu trúc của chính thị trường crypto. Giai điệu tránh rủi ro đang lan tỏa từ thị trường tài chính truyền thống sang crypto, khiến tâm lý nhà đầu tư trở nên mong manh.
Với Bitcoin hiện đã giảm 25% so với mức đỉnh và các dấu hiệu cho thấy áp lực bán từ các nhà đầu tư lớn đang giảm dần, thị trường đang ở giai đoạn quan trọng.
Các nhà phân tích đưa ra hai kịch bản có xác suất cao, đó là một đợt tăng giá mạnh mẽ khi nguồn cung cạn kiệt và các nhà đầu tư chuyên nghiệp bắt đầu mua vào, hoặc là một đợt thanh lọc cuối cùng để xóa sạch những người nắm giữ yếu trước khi xu hướng mới hình thành.
Dù kết quả là gì, dữ liệu hiện tại cho thấy vốn đầu tư dài hạn đang từng bước quay trở lại trong khi tâm lý đại chúng vẫn đang trong trạng thái sợ hãi - một sự phân kỳ mà lịch sử cho thấy thường không kéo dài quá lâu.
