Một góc bán đảo Phương Mai.
Đào phá, san ủi để thi công dự án
Nằm trong Khu kinh tế Nhơn Hội, bán đảo Phương Mai là một quần thể sinh thái gồm núi đồi, rừng cây thấp ven biển - bình phong tự nhiên che chắn thiên tai cho vùng đầm Thị Nại, vịnh Mai Hương, cảng biển Quy Nhơn và TP. Quy Nhơn. Bên cạnh đó, khu vực này còn sở hữu 2 thắng cảnh Kỳ Co, Eo Gió - điểm du lịch nổi tiếng của Bình Định. Tuy nhiên, bán đảo Phương Mai đang bị xâm hại nghiêm trọng bởi quá trình thi công một số dự án.
Thời gian qua, tỉnh Bình Định đã cho phép nhiều dự án du lịch nghỉ dưỡng, điện mặt trời, điện gió… đầu tư tại khu vực bán đảo Phương Mai, trong đó có Dự án Nhà máy Điện gió Nhơn Hội, do Công ty cổ phần Năng lượng Fico Bình Định làm chủ đầu tư.
Dự án Nhà máy Điện gió Nhơn Hội gồm 2 giai đoạn với tổng công suất 60 MW, sử dụng diện tích 376 ha, tổng vốn đầu tư gần 2.600 tỷ đồng. Dự án án được UBND tỉnh Bình Định chấp thuận chủ trương đầu tư từ tháng 2/2020, thời gian hoạt động 50 năm, dự kiến hoàn thành xây dựng vào tháng 9/2021.
Theo phản ánh của người dân địa phương về quá trình triển khai Dự án, thì mức độ xâm hại, tàn phá đồi núi, tự nhiên là rất lớn, rất khó để phục hồi.
Cụ thể, dọc bán đảo Phương Mai, đồi núi đang bị hàng trăm phương tiện cơ giới đào phá, san ủi. Mặt đỉnh núi kéo dài gần 7 km đang bị đào bới nham nhở để mở đường lớn, tạo mặt bằng công trình, khiến đất đá sạt lở, vương vãi khắp sườn núi. Nhìn từ trên cao, hiện trường dãy núi kéo dài chằng chịt vết cắt, đào phá, nổ mìn gây sạt lở…
Một số người dân sống ven đầm Thị Nại cho hay, nạn “cát bay, cát nhảy” ở khu vực dưới chân bán đảo Phương Mai đang gia tăng cường độ, tác động nặng nề tới đời sống của họ.
Yêu cầu nhà đầu tư khắc phục
Ông Phạm Quang Anh, chuyên gia cảnh quan và quy hoạch lãnh thổ đánh giá, khu vực núi Phương Mai rất tiềm năng để khai thác năng lượng điện gió, bởi đây là điểm cao độ, đón nhiều hướng gió Tây - Bắc, Đông - Nam, Tây - Nam… Điện gió là nguồn năng lượng tái tạo có lợi ích bền vững, các dự án điện gió thường chiếm rất ít diện tích tự nhiên. Tuy vậy, việc triển khai dự án điện gió cần phải hài hòa với tự nhiên, cảnh quan môi trường.
Chuyên gia này nhấn mạnh, dãy núi Phương Mai có vai trò rất quan trọng đối với TP. Quy Nhơn, đầm Thị Nại, cảng biển Quy Nhơn…, không chỉ về sinh thái, tự nhiên, phòng chống thiên tai, mà còn cả về an ninh - quốc phòng. “Nếu cưỡng bức tự nhiên quá mức, thì sự phát triển kinh tế, xã hội, du lịch ở đây sẽ không bền vững, mất nhiều hơn được…”, ông Quang Anh cảnh báo.
Liên quan vấn đề này, lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Bình Định cho hay, trong quá trình triển khai Dự án Nhà máy điện gió Nhơn Hội, do phải vận chuyển các thiết bị siêu trường, siêu trọng, nên doanh nghiệp buộc phải đào mở đường lớn và đã tác động quá mức vào đồi núi. UBND tỉnh Bình Định cũng đã có ý kiến chỉ đạo Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Bình Định vào cuộc để kiểm tra, báo cáo, giải trình sự việc.
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Bình Định, Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Bình Định (đơn vị quản lý trực tiếp Khu kinh tế Nhơn Hội, bao gồm cả bán đảo Phương Mai) cho biết, Ban đã yêu cầu Công ty cổ phần Năng lượng Fico Bình Định khẩn trương khắc phục các vấn đề tồn tại trong quá trình thi công Dự án Nhà máy Điện gió Nhơn Hội tại núi Phương Mai.
“Lãnh đạo UBND tỉnh Bình Định đã chỉ đạo các đơn vị chức năng vào cuộc kiểm tra toàn bộ bất cập trong quá trình thi công Dự án Nhà máy điện gió Nhơn Hội, đồng thời thể hiện quan điểm nhất quán là cần bảo vệ bán đảo Phương Mai”, ông Phan Viết Hùng, Phó trưởng ban, Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Bình Định thông tin.
