Thị trường “dễ cháy”
Kể từ năm 2015 tới đầu năm 2020, thị trường bất động sản Canada nhận được sự quan tâm tích cực của các nhà đầu tư quốc tế, nhất là khi các nhà quản lý tài sản, quỹ đầu tư nhận định đây là tài sản để nắm giữ tốt hơn cả vàng. Chính điều này cũng tạo động lực để thị trường bất động sản nơi đây lớn mạnh, trở thành lĩnh vực có đóng góp lớn nhất cho nền kinh tế Canada. Cụ thể, bất động sản, bao gồm xây dựng, chiếm 15% GDP Canada năm 2019, trong khi năng lượng, lĩnh vực lớn thứ hai đóng góp 9%.
Với việc lãi suất cho vay mua bất động sản đã liên tục đi xuống kể từ những năm 1990 tới nay, thị trường bất động sản Canada chưa từng có sự điều chỉnh trong gần 2 thập kỷ, nhất là tại Toronto và Vancouver - 2 thị trường lớn nhất. Ví dụ, năm 2016, nếu sở hữu một căn hộ tại bờ biển phía Tây Vancouver, chủ nhà sẽ chứng kiến “tài sản” này gia tăng thêm 1.130 USD mỗi ngày. Trong 1 năm, giá bất động sản có thể tăng hơn gấp đôi, tốc độ vượt xa tăng trưởng thu nhập của hộ gia đình tại đây.
Sau khi leo dốc trong thời gian dài, đại dịch Covid-19 đang phần nào khiến các rủi ro tại thị trường bất động sản Canada bộc lộ. Mới đây, chính quyền Vancouver cho biết, nguy cơ vỡ nợ ngày càng lớn, khi một khảo sát cư dân cho thấy, 45% các hộ gia đình chia sẻ họ không thể trả được các khoản nợ vay bất động sản trong tháng tới và 25% cho biết, họ không đủ khả năng trả thuế bất động sản trong năm nay.
Một khi khủng hoảng xảy ra, tình trạng này sẽ có quy mô lớn và mức độ trầm trọng bởi các hộ gia đình tại Canada đang “chìm” trong nợ nần. Cụ thể, các khoản nợ vay bất động sản, thẻ tín dụng, vay nợ tiêu dùng… hiện đạt giá trị 2,3 nghìn tỷ CAD (đô la Canada), tương đương GDP quốc gia. Tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn tại Mỹ trước khi bong bóng bất động sản vỡ tung gây khủng hoảng kinh tế.
“Thị trường bất động sản Canada đang tập hợp nhiều “vật liệu” dễ cháy, chỉ cần một tia lửa, có thể xuất phát từ biến động trên thị trường quốc tế để bùng cháy dữ dội. Hiện tại, tia lửa đó có thể là đại dịch Covid-19 đang diễn ra với mức độ nghiêm trọng khó lường”, Anthony Scilipoti, Chủ tịch Veritas Investment Research Corp đánh giá.
Diễn biến theo chiều hướng xấu
Theo Veritas Investment, với bối cảnh hiện tại, chỉ cần 2% lượng nhà có sẵn được rao bán cũng đủ sức kích hoạt tình trạng dư thừa nguồn cung, điều từng gây nên khủng hoảng năm 1990.
Trong khi đó, những số liệu mới được công bố cho thấy tình trạng xấu đi của thị trường bất động sản. CIBC Economics ước tính, 30% người đi thuê nhà không thể trả tiền thuê trong tháng 4, 50% người thuê hiện không đủ khả năng lo liệu cho các bất động sản hiện đang đi thuê.
Các nhà kinh tế chỉ ra rằng, có 2 trụ cột chính cho sự phát triển của thị trường bất động sản Canada. Thứ nhất là thị trường việc làm ổn định và thứ hai là đà tăng của lượng người nhập cư vào quốc gia này. Hiện tại, cả 2 yếu tố kể trên đều bất ổn.
Gần 6 triệu người Canada đã nộp đơn xin trợ cấp của chính phủ kể từ đầu năm 2020. Hơn 600.000 các khoản vay mua bất động sản, chiếm 12% giá trị các khoản vay bất động sản được đề nghị hoãn lại thời hạn trả nợ tính tới ngày 9/4, theo số liệu mới nhất của chính phủ.
Trong khi đó, lượng người nhập cư bắt đầu đảo chiều sau khi đã tăng trưởng mạnh trong thập kỷ qua. Năm 2019, Canada nhận thêm 437.000 người ngoại quốc, khiến quốc gia này có tốc độ gia tăng dân số ở mức nhanh nhất trong nhóm G7. Canada đặt mục tiêu có 341.000 người nhập cư năm 2020, 351.000 người năm 2021, nhưng mục tiêu này được xem là quá lạc quan trong tình hình kinh tế hiện nay.
