Thị trường bảo hiểm có nhiều chuyển biến tích cực trong nửa đầu năm nay
Cả 2 khối giữ được màu xanh tăng trưởng
Số liệu tổng hợp sơ bộ của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) cho thấy, tính đến cuối tháng 6/2025, tổng doanh thu phí lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ ước đạt khoảng 72.094 tỷ đồng, tăng nhẹ 2,4% so với cùng kỳ năm trước. Riêng doanh thu phí bảo hiểm khai thác mới ước đạt 13.048 tỷ đồng, tăng 8,6%.
Tính đến cuối tháng 6/2025, số lượng hợp đồng bảo hiểm nhân thọ khai thác mới đạt 896.723 hợp đồng, tăng 22,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư chiếm tỷ trọng 51,3% và tăng 4,7% so với cùng kỳ năm trước (trong đó, bảo hiểm liên kết đơn vị tăng mạnh trở lại 41,9% và chiếm tỷ trọng 7,9%; còn bảo hiểm liên kết chung chiếm tỷ trọng 43,3% và chỉ tăng 0,1%). Bảo hiểm tử kỳ chiếm tỷ trọng 33,5% và tăng 45,6%; trong khi bảo hiểm hỗn hợp giảm 17,7% và tỷ trọng chỉ còn 4,2%. Các sản phẩm còn lại (gồm bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm trọn đời) chiếm tỷ trọng 11% và tăng trưởng mạnh 131%.
Ở khối phi nhân thọ, kết thúc nửa đầu năm 2025, doanh thu ước đạt hơn 42.600 tỷ đồng, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm trước. Tổng số tiền bồi thường bảo hiểm gốc ước đạt 13.190 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ bồi thường 30,9% (chưa bao gồm dự phòng bồi thường), cho thấy thị trường đang phát triển ổn định.
Trong cơ cấu doanh thu, các nghiệp vụ bảo hiểm sức khỏe, xe cơ giới và tài sản - kỹ thuật tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn. Cụ thể, bảo hiểm sức khỏe (gồm bảo hiểm tai nạn con người và chăm sóc sức khỏe) ước đạt doanh thu 15.229 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 34,9% trong tổng doanh thu và tăng 11,8% so với cùng kỳ năm trước; tỷ lệ bồi thường ở mức 27,5%. Bảo hiểm xe cơ giới doanh thu ước đạt 10.107 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 22,9% và tăng 13,2%; bồi thường 4.381 tỷ đồng, tỷ lệ bồi thường 43,3%.
Bảo hiểm tài sản và bảo hiểm kỹ thuật ước đạt 11.606 tỷ đồng doanh thu, chiếm tỷ trọng 28,7% và tăng 3,5%; bồi thường 3.299 tỷ đồng, tỷ lệ bồi thường 28,4%. Bảo hiểm tàu (bao gồm bảo hiểm thân tàu, bảo hiểm trách nhiệm dân sự chủ tàu và bảo hiểm P&I) ước đạt 1.927 tỷ đồng doanh thu, chiếm tỷ trọng 4,5% và tăng 8,7%; bồi thường 445 tỷ đồng, tỷ lệ bồi thường 23,1%. Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển ước đạt 1.652 tỷ đồng doanh thu, chiếm tỷ trọng 4,1% và tăng 4,3%; bồi thường 374 tỷ đồng, tỷ lệ bồi thường 22,7%.
Ở chiều ngược lại, cũng có một số nghiệp vụ bảo hiểm vẫn gặp khó khăn trong khai thác kinh doanh. Cụ thể, doanh thu bảo hiểm hàng không 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt 437 tỷ đồng, giảm 6,3% so với cùng kỳ năm trước; bảo hiểm tín dụng và rủi ro tài chính ước đạt 456 tỷ đồng, giảm 1,8%; bảo hiểm nông nghiệp ước đạt 21 tỷ đồng, giảm 34,3%…
Nhìn chung, về tổng quan, mặc dù tổng doanh thu phí bảo hiểm toàn ngành trong 6 tháng đầu năm 2025 vẫn giảm so với cùng kỳ năm trước, nhưng tốc độ giảm đã chậm lại đáng kể. Trong đó, khối nhân thọ sau giai đoạn tăng trưởng âm, doanh thu phí bảo hiểm đang có dấu hiệu phục hồi. Còn về khối phi nhân thọ, các nghiệp vụ chủ lực tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tốt, mức bồi thường ở nhiều nhóm sản phẩm được kiểm soát hợp lý, góp phần củng cố hiệu quả hoạt động kinh doanh toàn ngành.
Những nhân tố mới xuất hiện
Ở khối nhân thọ, Techcombank đã được cấp phép thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ với chiến lược khá tham vọng.
Cụ thể, ngày 16/7/2025, Bộ Tài chính đã cấp phép cho Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam - Techcombank thành lập Công ty cổ phần Bảo hiểm Nhân thọ Kỹ thương (TCLife), quy mô vốn điều lệ 1.300 tỷ đồng, do ông Chung Bá Phương làm Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp luật.
Theo kế hoạch đã được Hội đồng quản trị Techcombank thông qua từ tháng 3/2025, Techcombank sẽ góp 80% vốn (tương đương 1.040 tỷ đồng) vào TCLife, phần còn lại thuộc các doanh nghiệp trong hệ sinh thái Vingroup. Techcombank dự kiến TCLife sẽ bắt đầu có lãi từ năm thứ ba với lợi nhuận ròng 605 tỷ đồng. Sau 6 năm, Techcombank kỳ vọng thu về 1.195 tỷ đồng lợi nhuận từ TCLife, tương ứng tỷ suất sinh lời 23,4%.
Có thể thấy, khi được thành lập, TCLife sẽ tập hợp nhiều lợi thế của 2 cổ đông lớn nhất là Techcombank và Vingroup như tiềm lực tài chính mạnh, tệp khách hàng rộng lớn..., riêng ngân hàng mẹ Techcombank còn góp thêm kinh nghiệm 31 năm trong ngành tài chính, còn Vingroup có hệ sinh thái nhiều doanh nghiệp.
Trước đó, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên vào cuối tháng 4/2025, Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng - VPBank đã thông qua kế hoạch thành lập công ty con hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ với vốn điều lệ dự kiến 2.000 tỷ đồng. Đại diện VPBank cho biết, đây là bước đi chiến lược nhằm hiện thực hóa mô hình tập đoàn tài chính đa ngành mà ngân hàng này hướng tới.
Sự gia nhập của các “tân binh” bảo hiểm nhân thọ từ những ngân hàng lớn với tham vọng rõ ràng được cho là sẽ tạo ra một làn sóng cạnh tranh mới khốc liệt hơn trên toàn thị trường, chứ không chỉ ở mảng bancassurance.
Ở một diễn biến khác, đầu tháng 8/2025, Công ty trách nhiệm hữu hạn Bảo hiểm Nhân thọ MB Ageas (được thành lập bởi 3 đối tác gồm Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội - MB (Việt Nam), Tập đoàn Ageas (Bỉ) và Công ty Bảo hiểm Nhân thọ Muang Thai (Thái Lan)) đã chính thức công bố đổi tên thương hiệu thành MB Life, đánh dấu bước chuyển mình chiến lược trong hành trình phát triển.
Không chỉ đơn thuần là sự thay đổi tên gọi, MB Life còn đồng thời triển khai chiến lược tái định vị toàn diện, hướng tới mục tiêu nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng cường kết nối khách hàng và khẳng định vị thế trên thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam. Đây là bước khởi đầu cho một giai đoạn tăng trưởng mới, nơi MB Life đặt mục tiêu trở thành doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ hàng đầu về chuyển đổi số…
Trong khi đó, khối phi nhân thọ không ghi nhận thêm thành viên mới trong 6 tháng qua. Các doanh nghiệp đầu ngành như Bảo hiểm PVI, Bảo hiểm Bảo Việt, Bảo Minh, Bảo hiểm BIDV (BIC), Bảo hiểm Quân đội (MIC)… tiếp tục chiếm lĩnh thị trường, giữ vững vị thế dẫn đầu nhờ hệ thống phân phối rộng khắp, mạng lưới khách hàng ổn định và năng lực kỹ thuật được tích lũy lâu năm.
Dù vậy, những “người khổng lồ” này cũng đang phải đối mặt với sức ép ngày càng lớn từ làn sóng công nghệ mới, đặc biệt là các công ty công nghệ bảo hiểm (Insurtech) và các doanh nghiệp FDI có lợi thế về vốn, công nghệ và mô hình vận hành tinh gọn.
Xu hướng chuyển dịch sang mô hình phân phối số hóa đang diễn ra mạnh mẽ. Kênh đại lý bảo hiểm truyền thống dần bị thay thế bởi hệ sinh thái bán hàng đa kênh (multi-channel). Đáng chú ý, việc một số ngân hàng tự thành lập công ty bảo hiểm riêng, hoặc liên kết với các Insurtech để tích hợp sản phẩm vào hệ sinh thái tài chính, mà tiêu biểu là sự hợp tác giữa TPBank và MyInsur, đang dần thay đổi cục diện các kênh phân phối bảo hiểm.
Không chỉ ở hoạt động phân phối, cuộc cạnh tranh về dữ liệu và công nghệ cũng dần định hình lại bản chất của ngành bảo hiểm. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa quy trình bồi thường, cá nhân hóa sản phẩm theo dữ liệu hành vi (đi lại, mua sắm, sức khỏe...) đang trở thành “vũ khí chiến lược” của các Insurtech. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp bảo hiểm truyền thống vẫn còn phụ thuộc vào giấy tờ hoặc các hệ thống thông tin lạc hậu. Bởi vậy, nếu không nhanh chóng đầu tư chuyển đổi số thì khoảng cách công nghệ này sẽ đe dọa trực tiếp đến thị phần của các doanh nghiệp bảo hiểm truyền thống.
