Lạm phát ở Mỹ đang sụt giảm làm dấy lên hy vọng về một cuộc “hạ cánh mềm”, trong đó tăng trưởng giá cả nằm trong tầm kiểm soát mà không có suy thoái. Vận may đã mỉm cười với châu Âu khi mùa Đông gần như ấm áp đã khiến giá năng lượng giảm mạnh. Trong khi Trung Quốc đã bỏ chính sách Zero Covid và đang sẵn sàng phục hồi. Chỉ số S&P 500 đã tăng 5% kể từ đầu năm. Chỉ số cổ phiếu ở châu Âu và các thị trường mới nổi thậm chí còn tăng hơn nữa.
Mặc dù vậy, vẫn còn quá sớm để tuyên bố rằng các vấn đề của nền kinh tế thế giới đã chấm dứt. Ở Mỹ, giá tiêu dùng đã giảm trong tháng 12 và lạm phát hàng năm có thể giảm xuống dưới 2% trong năm nay nhờ giá năng lượng và hàng hóa rẻ hơn. Tuy nhiên, khi tốc độ tăng giá đang giảm, thì tốc độ tăng trưởng GDP cũng tương tự. Doanh số bán lẻ và sản xuất công nghiệp đã giảm trong tháng 12 và các chỉ số hàng đầu về sản lượng đang giảm mạnh, điều này thường chỉ ra rằng suy thoái kinh tế đang cận kề. Phần lành mạnh nhất của nền kinh tế là thị trường lao động. Nhưng nhu cầu tăng cao đối với người lao động không hoàn toàn là tin tốt và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ khó đảm bảo rằng lạm phát đã được kiểm soát.
Bất chấp những đợt sa thải gây chú ý của các tập đoàn công nghệ lớn, tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ vẫn chỉ là 3,5% và số đơn xin trợ cấp thất nghiệp mới ở mức thấp nhất trong 3,5 tháng. Tăng trưởng tiền lương hàng năm đã giảm theo một số phương pháp tính, nhưng vẫn ở mức khoảng 5%. Và năng suất của người lao động chỉ tăng khoảng 1% một năm, tốc độ tăng lương nhanh cho thấy giá cả tăng vượt xa mục tiêu lạm phát 2% của Fed.
Một số nhà hoạch định chính sách đang kỳ vọng rằng các công ty có lợi nhuận tăng vọt vào năm 2021 có thể hấp thụ tốc độ tăng lương nhanh chóng mà không cần phải tăng giá bán. Tuy nhiên, vào mùa Thu năm ngoái, tỷ suất lợi nhuận cao hơn chỉ chiếm 1/8 tỷ lệ lạm phát trong thời kỳ đại dịch. Với lợi nhuận của các công ty phố Wall không đạt kỳ vọng trong quý IV/2022, điều này cho thấy rằng các công ty sẽ tăng giá phù hợp với chi phí lao động.
Trong khi đó, các thị trường đang kỳ vọng Fed sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất trong vòng một năm tới khi tăng trưởng kinh tế chậm lại. Nhưng nếu Fed thực sự nghiêm túc về việc giảm lạm phát xuống 2% và duy trì lạm phát ở đó, thì họ sẽ cần giữ lãi suất ở mức cao cho đến khi tốc độ tăng lương giảm xuống, ngay cả khi điều đó có thể dẫn đến suy thoái.
Nếu Mỹ đối mặt với suy thoái, điều này có khả năng kéo theo cả châu Âu rơi vào tình cảnh tương tự. Mặc dù giá năng lượng giảm, khu vực đồng euro cũng có một vấn đề cơ bản về lạm phát được thể hiện rõ qua việc tăng trưởng tiền lương.
Bà Christine Lagarde, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã cảnh báo rằng, lãi suất sẽ phải tăng đáng kể, trái với kỳ vọng của các nhà đầu tư. Đồng đô la mạnh hơn có thể xảy ra nếu Fed tiếp tục tăng lãi suất và các nhà đầu tư lo sợ vì hậu quả của điều này sẽ làm tăng lạm phát nhập khẩu và khiến công việc của ECB trở nên khó khăn hơn, đồng thời làm giảm đà phục hồi ở các thị trường mới nổi.
Mặt khác, sự chấm dứt của chính sách Zero Covid ở Trung Quốc đã thúc đẩy khả năng chuỗi cung ứng sẽ hoạt động bình thường trở lại. Tuy nhiên, sự phục hồi của quốc gia này không hẳn là một điều hoàn toàn tích cực đối với phần còn lại của thế giới, vì nhiều nền kinh tế đang gặp vấn đề về lạm phát chứ không phải thiếu hụt chi tiêu. Nhu cầu nhập khẩu gia tăng của Trung Quốc sẽ tiếp thêm nhiên liệu cho các nền kinh tế quá nóng và thúc đẩy lạm phát. Kho chứa khí đốt của châu Âu quá đầy một phần là do nhu cầu về khí đốt tự nhiên hóa lỏng của Trung Quốc vào năm 2022 thấp hơn 20% so với mức thông thường. Nhu cầu hiện có khả năng tăng trở lại, điều này có thể khiến giá tăng trở lại vào mùa Đông tới.
Do đó, chỉ khi nào thị trường lao động, cụ thể là áp lực tiền lương ngừng tăng quá nóng và cuộc khủng hoảng năng lượng bị đánh bại thì nền kinh tế thế giới mới thoát khỏi tình trạng khó khăn.
