Tòa nhà Thuận Kiều Plaza (quận 5, TP.HCM) được Vạn Thịnh Phát mua lại vào năm 2015.
Bài 5: Những thùng xốp chứa hàng triệu USD bẻ cong sự thật
Nhận lệnh “bà trùm”, Tổng giám đốc SCB và tài xế bỏ tổng cộng 5 triệu USD vào thùng xốp và 200.000 USD tiền mặt đi “cảm ơn” Trưởng đoàn Thanh tra liên ngành. Sau khi nâng dần mức nghiêm trọng, nhưng lại… từ chối tiền, bà “quan thanh tra” đã bê được những thùng xốp chứa hàng triệu USD về giấu trong phòng ngủ…
Nâng dần mức nghiêm trọng, nhưng vẫn… từ chối tiền
Ngày 1/8/2017, Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước) ra Quyết định số 315/QĐ-TTGSNH1 thành lập Đoàn Thanh tra liên ngành thanh tra SCB do bà Đỗ Thị Nhàn, Vụ trưởng Vụ Thanh tra, giám sát các tổ chức tín dụng (Vụ I), sau này là Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II (Cục II) thuộc Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng làm Trưởng đoàn.
Đinh Văn Thành, Chủ tịch HĐQT và Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng giám đốc SCB biết trước tin này, nên từ tháng 7/2017 đã báo với “bà trùm” đầy lo lắng, rằng “sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động của SCB và các dự án bất động sản đang dư nợ tại ngân hàng”. Trương Mỹ Lan giao Đinh Văn Thành và Võ Tấn Hoàng Văn lo liệu, phối hợp với Đoàn Thanh tra.
Khi phát hiện sai phạm nghiêm trọng, Đỗ Thị Nhàn thẳng thừng nói với Võ Tấn Hoàng Văn là SCB phải đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, nên cần gặp Trương Mỹ Lan để yêu cầu làm rõ. Văn hiểu ý và vội về thu xếp.
Cuối tháng 10/2017, Đỗ Thị Nhàn gặp Trương Mỹ Lan tại dinh thự của “bà trùm” tại tòa nhà Sherwood (số 127 - Pasteur, TP.HCM).
Không úp mở, Đỗ Thị Nhàn nói, SCB sai phạm nghiêm trọng trong hoạt động cấp tín dụng, phân loại nợ xấu, thoái lãi dự thu tại các dự án, tái cơ cấu và sai phạm của 20/71 khách hàng có cùng địa chỉ…, rồi khuyên Trương Mỹ Lan nên bán bớt tài sản để khắc phục, tất toán, thu hồi nợ tại các khoản vay lớn. “Bà trùm” nhờ Đỗ Thị Nhàn hỗ trợ, giúp đỡ SCB, sớm ban hành Kết luận thanh tra.
Sau khi kết thúc việc thanh tra và ký Biên bản làm việc của Đoàn Thanh tra với SCB, được sự đồng ý của Nguyễn Văn Hưng, Phó chánh thanh tra phụ trách Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Đỗ Thị Nhàn trực tiếp chỉ đạo cấp dưới làm thay đổi toàn bộ chỉ tiêu tài chính quan trọng của SCB (nợ xấu, âm vốn chủ sở hữu, lỗ lũy kế, hệ số an toàn vốn...) theo hướng có lợi cho ngân hàng này. Số liệu chỉnh sửa được đưa vào Dự thảo Kết luận thanh tra và các báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ.
“Tận tình” đến vậy, nhưng đợt này, bà Nhàn vẫn chưa chịu nhận “cảm ơn” của ‘bà trùm”.
Tới cuối tháng 3/2018, bà Nhàn hẹn gặp “bà trùm” tại Khách sạn Daewoo (Hà Nội) và cho hay, sẽ tiếp tục thanh tra lần 2. Lần này, bà Nhàn đẩy vấn đề nghiêm trọng hơn khi đề nghị “bà trùm” bán tài sản để tất toán ngay dư nợ của các phương án, dự án sai phạm và dư nợ nhóm, như vậy thì sẽ không bị chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra xử lý.
Trương Mỹ Lan nhờ giúp đỡ SCB rồi có ý đưa tiền, nhưng Đỗ Thị Nhàn vẫn… rất liêm khiết từ chối.
“Phút 89” và hàng triệu USD trong thùng xốp
Sau đó, bà Nhàn báo cho Võ Tấn Hoàng Văn biết, đã hướng dẫn Trương Mỹ Lan cần tất toán toàn bộ khoản vay bằng việc hợp thức hồ sơ vay (pháp nhân, phương án, dòng tiền...) trước khi Đoàn Thanh tra ra Kết luận.
Võ Tấn Hoàng Văn quá hiểu, “trước khi Đoàn kết luận thanh tra” chính là “phút 89” quan trọng nhất, quyết định thành bại của “ván cờ”.
“Mua” cả giám sát ngân hàng
Từ năm 2016 đến tháng 9/2022, Cục Thanh tra giám sát ngân hàng TP.HCM (Cục II) và Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP. HCM đã lập các tổ giám sát để giám sát SCB.
Thế nhưng, thân tín của “bà trùm” đã kịp “lót tay” từ 470 triệu đồng đến 1,8 tỷ đồng cho nhiều quan chức Cục II, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP.HCM.
Những người này sau khi nhận “lót tay” đã ngăn chặn, cản trở việc báo cáo hoặc báo cáo không trung thực các hành vi sai phạm và thực trạng tài chính rất xấu của SCB lên cấp trên; không kiến nghị đưa SCB vào diện kiểm soát toàn diện; không kiến nghị thanh tra pháp nhân SCB để kịp thời xử lý các sai phạm; thu hẹp phạm vi thanh tra không đúng với đề xuất… Tất cả khiến 70 lượt văn bản của tổ giám sát không được lãnh đạo chấp thuận.
Ngày 22/3/2018, Võ Tấn Hoàng Văn cùng Đinh Văn Thành bay ra Hà Nội và lên phòng làm việc của bà Nhàn (tầng 8, trụ sở Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng) biếu nữ Trưởng đoàn Thanh tra một túi quả cherry và một túi đựng 200.000 USD.
Lần này, bà Nhàn “không nỡ” chối từ, mang 200.000 USD về cất ở nhà riêng tại quận Cầu Giấy (Hà Nội).
“Bà trùm” nghe báo cáo lại, nói: “Hiểu rồi!”.
Tới giai đoạn dự thảo Kết luận thanh tra, xin ý kiến các bộ, ngành liên quan (tháng 10/2018 đến tháng 12/2018), “bà trùm” chỉ đạo Nguyễn Phương Hồng chuyển tiền từ SCB Sài Gòn ra SCB Cầu Giấy để rút ra, đổi thành USD đưa cho Văn “lo công chuyện”.
Ngày 2/10/2018, Văn cùng Tuấn lái xe đến nhà riêng của bà Nhàn với 1 thùng xốp chật cứng… 2 triệu USD.
Sáu ngày sau, Văn lại cùng tài xế Tuấn trở lại nhà riêng của bà Nhàn, cũng với 1 thùng xốp chứa 2 triệu USD.
Ngày 12/12/2018, Văn tiếp tục cùng tài xế Tuấn đến đưa thêm 1 triệu USD cho bà Nhàn, cũng trong thùng xốp, cũng tại nhà riêng của bà Nhàn.
Tổng cộng, bà Nhàn nhận 5,2 triệu USD (tương đương hơn 118 tỷ đồng), trong đó có tới 3 lần nhận “tiền tấn” chứa trong các thùng xốp. Cứ mỗi lần nhận tiền, dù đã biết, nhưng bà Nhàn vẫn cứ hỏi lấy lệ là “tiền gì?”. Còn Văn lần nào cũng lễ phép đáp, là “chị Lan cảm ơn”.
Ngoài bà Nhàn, Võ Tấn Hoàng Văn còn trực tiếp đưa tổng cộng 390.000 USD (hơn 8,7 tỷ đồng) cho Nguyễn Văn Hưng vào các dịp lễ, Tết và các lần Văn ra Hà Nội công tác.
Bởi ông Hưng với vai trò Phó chánh thanh tra phụ trách Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng đã chỉ đạo bà Nhàn cùng thành viên Đoàn Thanh tra xây dựng dự thảo, chỉnh sửa, hoàn thiện các báo cáo của lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước để báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả thanh tra.
Bên cạnh đó, Võ Tấn Hoàng Văn còn trực tiếp hoặc chỉ đạo nhân viên dưới quyền tại SCB “bồi dưỡng” các thành viên Đoàn Thanh tra tùy theo cấp bậc: với phó trưởng đoàn hoặc tương đương thì bồi dưỡng 100 - 200 triệu đồng/lần hoặc 5.000 - 10.000 USD/lần; với các thành viên khác, bồi dưỡng 30 - 50 triệu đồng/người/lần.
Thế nên, Kết luận thanh tra được ban hành đã bỏ ra ngoài các số liệu nợ xấu của SCB; việc SCB vi phạm hầu hết các quy định của Ngân hàng Nhà nước; lỗ lũy kế, âm vốn sở hữu, nợ xấu... Việc này nhằm tránh cho SCB bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt. Kết luận thanh tra còn bỏ toàn bộ nội dung kiến nghị thu hồi ngay số tiền vay sử dụng sai mục đích ở 3 dự án, không kiến nghị chuyển cơ quan điều tra các sai phạm.
Từ đó, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước không có đủ thông tin để xử lý sai phạm của SCB và ngăn chặn hành vi phạm tội của Trương Mỹ Lan.
 |
Ngày “động ổ”, đem 5,2 triệu USD đi… giấu
Trở lại những chiếc thùng xốp chật cứng triệu USD, sau khi nhận, bà Nhàn cho tiền vào thùng khác, cất giấu trong phòng ngủ riêng suốt 2 năm.
Tới tháng 10/2022, cơ quan công an bắt Trương Mỹ Lan vì gian dối trong phát hành trái phiếu và khởi tố vụ án vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng tại SCB.
Thấy nguy, tháng 12/2022, bà Nhàn mang hơn 2 triệu USD gửi nhờ tại nhà một người họ hàng bên chồng ở TP. Nam Định.
Ba triệu USD còn lại, bà Nhàn cho vào thùng sắt, khóa kỹ rồi mang sang nhờ người em trai cất vào trong tủ ở phòng ngủ. Đích thân Nhàn khóa tủ và cầm chìa khóa. Sau đó, cơ quan công an đã kịp thu hồi số tiền này.
Cơ quan công an chỉ có thể vào cuộc khi hành vi của đối tượng cấu thành tội phạm và phải có tố cáo... Thế nên, thanh tra, giám sát ngân hàng chính là “hàng rào” đầu tiên, quan trọng nhất để ngăn chặn hậu quả khủng khiếp mà Trương Mỹ Lan - SCB gây ra hiện nay.
Nhưng, việc bẻ cong sự thật của Đoàn Thanh tra liên ngành đã dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, không những làm thiệt hại tài sản quốc gia, mà còn hại hàng ngàn gia đình rơi vào cảnh trắng tay. Đó là tội ác!
