Trong tuần qua, tại Nay Pyi Taw (Thủ đô của Myanmar) đã diễn ra hàng loạt hội nghị quan trọng hàng năm của ASEAN. Theo Thông cáo chung đưa ra ngày 10/8 tại AMM-47, nhiều vấn đề quan trọng đã được các Bộ trưởng Ngoại giao thảo luận, như Cộng đồng ASEAN với ba trụ cột chính: tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2015; quan hệ giữa ASEAN với các đối tác bên ngoài cùng các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, trong đó vấn đề Biển Đông tiếp tục được nêu bật.
Khẳng định hòa bình, ổn định, an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông là quan tâm và lợi ích chung của tất cả các nước, các Bộ trưởng Ngoại giao đã nhấn mạnh sự cần thiết của việc tuân thủ luật pháp quốc tế, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS); giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, thực hiện kiềm chế, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; nhấn mạnh ASEAN và Trung Quốc cần nỗ lực hơn nữa nhằm bảo đảm thực hiện đầy đủ các cam kết nêu trong Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), trước hết là quy định tại Điều 5 của DOC về thực hiện kiềm chế, không được có hành động gây bất ổn định và làm phức tạp tình hình, yêu cầu cần đẩy mạnh thương lượng thực chất để sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), nhằm bảo đảm tốt hơn hòa bình và ổn định ở khu vực.
Các Bộ trưởng Ngoại giao đã ghi nhận một số kết quả quan trọng mà các nước ASEAN đã đạt được trong lộ trình xây dựng AEC.
Đánh giá cao việc ASEAN đã triển khai thực hiện gần 80% dòng hành động đề ra trong Lộ trình xây dựng AEC, các nước nhất trí sẽ nỗ lực đẩy nhanh các dòng hành động còn lại, tăng cường liên kết, kết nối trong ASEAN và khu vực, tăng cường hợp tác tiểu vùng, trong đó có Tiểu vùng Mekong.
Các nước ASEAN đã đạt được những kết quả đáng khích lệ: gần 4/5 số đầu việc trên các kế hoạch tổng thể xây dựng 3 trụ cột Cộng đồng Chính trị - An ninh, Kinh tế và Văn hóa - Xã hội đã được hoàn tất.
Các nỗ lực đẩy mạnh kết nối khu vực và thu hẹp khoảng cách phát triển được ghi nhận có nhiều tiến triển tích cực. Những nền móng về một Cộng đồng ASEAN gắn kết về chính trị, liên kết về kinh tế và có trách nhiệm xã hội cơ bản đã hình thành, để hướng tới việc chính thức công bố sự ra đời của AEC vào ngày 31/12/2015.
AEC nhằm mục tiêu tạo ra một thị trường duy nhất và cơ sở sản xuất thống nhất, trong đó có sự lưu chuyển tự do của hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, vốn và lao động có tay nghề. Từ đó, nâng cao tính cạnh tranh và thúc đẩy sự thịnh vượng chung cho cả khu vực; tạo sự hấp dẫn với đầu tư - kinh doanh từ bên ngoài.
Về Kế hoạch tổng thể xây dựng AEC, ASEAN đã hoàn thành 79,5% số mục tiêu đề ra và đã đạt được một số kết quả quan trọng:
Một là, liên kết nội khối không ngừng được tăng cường, nhất là trong thực hiện các hiệp định thương mại về hàng hóa (ATIGA), dịch vụ (AFAS), đầu tư (ACIA);
Hai là, mở rộng hợp tác, liên kết kinh tế, đẩy mạnh thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết với các đối tác bên ngoài (FTA+1) và đàm phán Khuôn khổ đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) giữa ASEAN với các đối tác, như Nhật Bản, Trung Quốc, Mỹ, Hàn Quốc, Ấn Độ...
Các nội dung còn lại không nhiều, nhưng là những vấn đề khó, phức tạp, đòi hỏi nhiều nỗ lực, tập trung vào các vấn đề lớn, như xóa bỏ hàng rào thuế nhập khẩu, tạo thuận lợi hóa thương mại...
