Động thái mới nhất diễn ra sau việc cấm xuất khẩu gạo trắng non-basmati vào tháng 7 và áp thuế 20% đối với xuất khẩu gạo đồ vào ngày 25/8.
Giá gạo châu Á đã tăng lên mức cao nhất trong gần 15 năm vào đầu tháng này và có thể còn tăng hơn nữa, làm tăng chi phí cho các nhà nhập khẩu như Philippines và một số quốc gia châu Phi. Các biện pháp bảo hộ gần đây của Ấn Độ phù hợp với những nỗ lực tích cực nhằm hạ nhiệt giá thực phẩm địa phương trước cuộc tổng tuyển cử vào đầu năm tới.
B.V. Krishna Rao, chủ tịch Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo cho biết, động thái đánh thuế gạo đồ của Ấn Độ sẽ khiến giá gạo trong nước giảm và điều đó sẽ giúp chính phủ kiểm soát lạm phát lương thực. Tuy nhiên, giá toàn cầu sẽ tăng và người mua sẽ phải chấp nhận mức tăng này. Điều này cũng sẽ tạo nên những cuộc đàm phán lại giữa người mua và người bán về một số hợp đồng.
Gạo là lương thực chính của khoảng một nửa dân số thế giới. Các biện pháp hạn chế của Ấn Độ được đưa ra vào thời điểm chi phí lương thực vẫn tăng cao do ảnh hưởng của xung đột Nga-Ukraine và thời tiết bất ổn trên khắp thế giới đe dọa nguồn cung ngũ cốc và hạt có dầu.
Có những lo ngại rằng các biện pháp của Ấn Độ nhằm đảm bảo an ninh lương thực trong nước sẽ ảnh hưởng đến một số quốc gia nghèo hơn vẫn đang vật lộn để phục hồi sau cuộc suy thoái kinh tế do Covid gây ra.
Gạo đồ chiếm khoảng 1/3 tổng lượng gạo xuất khẩu của Ấn Độ. Quốc gia này đã cấm xuất khẩu gạo tấm và gạo trắng non-basmati, hạn chế vận chuyển lúa mì và đường, đồng thời hạn chế dự trữ một số loại cây trồng. Ấn Độ cũng đang xem xét bãi bỏ thuế nhập khẩu 40% đối với lúa mì và bán cà chua, hành tây và ngũ cốc từ kho dự trữ nhà nước để cải thiện nguồn cung trong nước.
Chính phủ cho biết, các nhà xuất khẩu có thư tín dụng hợp lệ trước quy định mới về gạo đồ vẫn sẽ được phép vận chuyển gạo. Thuế xuất khẩu loại gạo này sẽ vẫn có hiệu lực cho đến ngày 15/10.
Bộ Thương mại cho biết, quyết định ấn định mức giá tối thiểu cho các lô hàng gạo basmati được đưa ra sau khi nhận thấy sự biến động lớn về giá xuất khẩu của loại gạo này. Trong một số trường hợp, loại gạo này thậm chí còn được bán với giá 359 USD/tấn, so với giá xuất khẩu trung bình là 1.214 USD trong tháng này.
Bộ cho biết các hợp đồng gạo basmati có giá trị dưới 1.200 USD có thể được đánh giá bởi một hội đồng chính phủ và sẽ nộp báo cáo trong vòng một tháng.
