Hôm thứ Hai (27/3), báo cáo của Goldman Sachs cho biết, các hệ thống AI tạo sinh (Generative AI) như ChatGPT có thể tạo ra nội dung mà không thể phân biệt được với nội dung mà con người tạo ra và có thể châm ngòi cho sự bùng nổ năng suất, cuối cùng sẽ nâng tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu hàng năm lên 7% trong vòng 10 năm.
Nhưng nếu công nghệ này thực hiện đúng như lời cam kết, thì nó cũng sẽ mang lại “sự gián đoạn đáng kể” cho thị trường lao động, khiến tương đương 300 triệu nhân công toàn thời gian trên khắp các nền kinh tế lớn bị tự động hóa. Trong đó, luật sư và nhân viên hành chính sẽ nằm trong số những công việc có nguy cơ trở nên dư thừa cao nhất.
Báo cáo cho biết, khoảng 2/3 công việc ở Mỹ và châu Âu sẽ tiếp xúc với một số mức độ tự động hóa của AI, dựa trên dữ liệu về các nhiệm vụ thường được thực hiện trong hàng nghìn công việc.
Trong khi đó, hầu hết mọi người sẽ nhận thấy ít hơn một nửa khối lượng công việc của họ được tự động hóa và có thể sẽ tiếp tục công việc của họ, và một số thời gian rảnh rỗi dành cho các hoạt động hiệu quả hơn.
Ở Mỹ, cơ chế tự động hóa có thể sẽ được áp dụng cho 63% lực lượng lao động. Hơn 30% việc làm trong các công việc thể chất hoặc ngoài trời sẽ không bị ảnh hưởng, mặc dù công việc của họ có thể dễ bị ảnh hưởng bởi các hình thức tự động hóa khác.
Nhưng khoảng 7% nhân công Mỹ đang làm những công việc mà ít nhất một nửa nhiệm vụ của họ có thể được thực hiện bởi AI và rất dễ bị thay thế.
Goldman Sachs cho biết, báo cáo của họ cũng chỉ ra tác động tương tự ở châu Âu. Ở cấp độ toàn cầu, do các công việc chân tay chiếm tỷ trọng lớn hơn trong tổng số việc làm ở các nước đang phát triển, do đó ước tính khoảng 1/5 công việc có thể được thực hiện bởi AI, tương đương khoảng 300 triệu việc làm toàn thời gian ở các nền kinh tế lớn.
Báo cáo sẽ khơi dậy cuộc tranh luận về tiềm năng của công nghệ AI trong việc phục hồi tăng trưởng năng suất của các nền kinh tế giàu có và tạo ra một thế hệ mới sau khi công việc của những nhân viên văn phòng bị tước đoạt, và họ cũng là những người có nguy cơ chịu số phận tương tự như công nhân sản xuất trong những năm 1980.
Trong khi đó, ước tính của Goldman Sachs về tác động thận trọng hơn so với ước tính của một số nghiên cứu học thuật, bao gồm tác động của nhiều loại công nghệ liên quan hơn.
Một bài báo được xuất bản vào tuần trước bởi OpenAI đã phát hiện ra rằng, 80% lực lượng lao động Mỹ có thể nhận thấy ít nhất 10% nhiệm vụ của họ được thực hiện bởi AI tạo sinh, dựa trên phân tích của các nhà nghiên cứu con người và mô hình ngôn ngữ lớn (LLM).
Cơ quan Cảnh sát châu Âu (Europol) cũng cảnh báo trong tuần này rằng, những tiến bộ nhanh chóng trong AI tạo sinh có thể hỗ trợ những kẻ lừa đảo trực tuyến và tội phạm mạng, do đó “một số LLM có thể trở thành một mô hình kinh doanh tội phạm trọng điểm trong tương lai”.
Goldman Sachs cho biết, nếu đầu tư của các công ty vào AI tiếp tục tăng với tốc độ tương tự như đầu tư vào phần mềm trong những năm 1990, thì riêng đầu tư của Mỹ có thể đạt tới 1% GDP vào năm 2030.
Các ước tính của Goldman Sachs dựa trên phân tích dữ liệu của Mỹ và Châu Âu về các nhiệm vụ thường được thực hiện trong hàng nghìn nghề nghiệp khác nhau. Các nhà nghiên cứu cho rằng AI sẽ có khả năng thực hiện các nhiệm vụ như hoàn thành tờ khai thuế cho một doanh nghiệp nhỏ; đánh giá một yêu cầu bảo hiểm phức tạp; hoặc ghi lại kết quả điều tra hiện trường vụ án.
Tuy nhiên, họ không hình dung AI sẽ được áp dụng cho các nhiệm vụ nhạy cảm hơn như đưa ra phán quyết của tòa án, kiểm tra tình trạng bệnh nhân đang được chăm sóc đặc biệt hoặc nghiên cứu luật thuế quốc tế.
