Tổng thu từ cổ phần hoá, thoái vốn 3 năm đạt 210.000 tỷ đồng
Theo ông Nguyễn Hồng Long, Phó trưởng Ban chỉ đạo, năm 2018, cả nước có 32 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) được phê duyệt phương án cổ phần hoá, Nhà nước sẽ còn giữ 58,44% tổng vốn điều lệ.
Tính tới hết năm, các bộ, địa phương bán cổ phần lần đầu 30 doanh nghiệp, thu về hơn 24.250 tỷ đồng với nhiều doanh nghiệp quy mô lớn như Tập đoàn Cao su, Lọc Hoá dầu Bình Sơn, Dầu Việt Nam, Điện lực Dầu khí... Giá trị IPO và bán cho cổ đông chiến lược trong năm 2018 gấp 4,67 lần năm 2017 và gấp 1,4 lần năm 2016.
Cùng với cổ phần hoá, Nhà nước cũng thu về hơn 16.000 tỷ đồng tiền thoái vốn, cao hơn 2,58 lần giá trị sổ sách.
Như vậy, tổng thu từ cổ phần hoá, thoái vốn trong năm 2018 đạt hơn 40.300 tỷ đồng. Luỹ kết 3 năm 2016 - 2018, tổng số thu này đạt hơn 210.000 tỷ đồng, gấp gần 2,7 lần tổng thu của cả giai đoạn 2011- 2015.
Về việc bàn giao các doanh nghiệp có vốn nhà nước về Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, tới hết năm 2018, các bộ, địa phương đã bàn giao 30/62 doanh nghiệp với tổng vốn nhà nước hơn 4.000 tỷ đồng. 32 doanh nghiệp chưa bàn giao có tổng vốn nhà nước là gần 7.000 tỷ đồng ở 11 bộ, địa phương là: Công thương, GTVT, VHTT&DL, Bà Rịa - Vũng Tàu, Cao Bằng, Đà Nẵng, Điện Biên, Hải Phòng, Phú Thọ, Quảng Ngãi, Quảng Ninh.
Cả nước vẫn còn 595 doanh nghiệp cổ phần hoá nhưng chưa đăng ký giao dịch niêm yết trên thị trường chứng khoán.
Tránh tình trạng bán "lúa non"
Đánh giá chung về tình hình cổ phần hoá, thoái vốn, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, 3 năm qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã vừa hoàn thiện pháp luật, chính sách theo hướng ngày càng công khai, minh bạch, chặt chẽ, sát thực tiễn, vừa triển khai kế hoạch cổ phần hoá, thoái vốn tại từng doanh nghiệp. Nhờ đó, cổ phần hoá, thoái vốn đã được các bộ, địa phương và doanh nghiệp thực hiện chặt chẽ, tối đa hoá lợi ích của Nhà nước, góp phần hỗ trợ sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân.
“Đến nay chưa phát hiện gian lận, vi phạm lớn mặc dù đây là lĩnh vực rất nhiều phức tạp. Bên cạnh đó, Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã thành lập, đi vào hoạt động và tiếp nhận thành công 19 tập đoàn, tổng công ty nhà nước, không để xảy ra gián đoạn hoạt động, ảnh hưởng tới hiệu quả sản xuất, kinh doanh của các DNNN này”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng và lãnh đạo các bộ, ngành thành viên Ban chỉ đạo đều cho rằng, tiến độ chậm so với kế hoạch đề ra của năm 2018. Cụ thể, còn 53 DNNN chưa được cổ phần hoá, 118 doanh nghiệp chưa được thoái vốn. Đặc biệt, TP.HCM và Hà Nội có 50 doanh nghiệp chưa cổ phần hoá; các doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng cũng gặp vướng mắc khi liên quan tới quản lý đất đai.
Bên cạnh đó, các bộ ban hành văn bản hướng dẫn các Nghị định của Chính phủ về xác định giá trị DNNN chậm; tiến độ bàn giao doanh nghiệp có vốn nhà nước về SCIC và việc thực hiện chế độ báo cáo không đạt yêu cầu.
Nguyên nhân chậm được các bộ, ngành nêu ra là do việc rà soát, phê duyệt phương án sử dụng đất của nhiều doanh nghiệp quy mô lớn gặp nhiều khó khăn về quy trình, thủ tục, mất nhiều thời gian; quy định cổ phần hoá, thoái vốn được ban hành chặt chẽ, công khai, minh bạch theo Nghị định số 116/2015/NĐ-CP của Chính phủ, khiến các doanh nghiệp phải làm lại thủ tục cổ phần hoá từ đầu, kéo dài; một số bộ, địa phương, doanh nghiệp chưa quyết liệt thực hiện, kịp thời báo cáo khó khăn vướng mắc lên Ban chỉ đạo,...
Để tiếp tục triển khai nhiệm vụ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh chủ trương của Đảng, nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ liên quan tới cổ phần hoá, thoái vốn, các Đề án cơ cấu lại DNNN và cơ cấu lại từng doanh nghiệp đã được xác định rõ ràng, đề nghị Uỷ ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, các Bộ, ngành và địa phương quán triệt và thực hiện.
Về thoái vốn nhà nước, Phó Thủ tướng nêu rõ Nghị quyết số 12-NQ/TW đề ra các nguyên tắc khi thoái vốn, trong đó có yêu cầu công khai, minh bạch, tối đa hoá giá trị vốn nhà nước theo thị trường, chứ không yêu cầu phải bảo toàn vốn nhà nước. Do vậy, có những trường hợp giá vốn theo thị trường dưới mệnh giá thì vẫn có thể thoái, càng giữ thì Nhà nước càng thiệt. Tránh trường hợp doanh nghiệp, dự án yếu kém có thể khắc phục để cổ phần hóa, thoái vốn được mà lại “bán non”, thiệt hại lợi ích của nhà nước.
Trưởng Ban chỉ đạo đề nghị trong năm 2019 các Bộ, Uỷ ban quản lý vốn Nhà nước tại DN và các DN liên quan ổn định việc sắp xếp đầu mối làm việc, trong đó hoàn thiện quan hệ giữa công tác quản lý nhà nước của các bộ, ngành với Uỷ ban; hoàn tất bàn giao quyền đại diện chủ sở hữu nhà nước tại các DN đã cổ phần hoá về SCIC; rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật và hướng dẫn thực hiện.
